Toàn quyền Canada

Toàn quyền Canada là chức vụ đại diện cho Quốc vương hay Nữ vương của Canada trong việc thi hành các nhiệm vụ của người trị vì này trên toàn lãnh thổ của Liên bang Canada. Hiện nay, người trị vì của Canada, cùng với 15 quốc gia khác, là Vua Charles III. Vì nhiệm vụ đại diện này, người giữ chức vụ Toàn quyền thường được xem như Quốc trưởng của Canada trên thực tế (trong hiến pháp, Quốc trưởng của Canada là Vua Charles III). Nơi cư ngụ chính thức của người Đại diện cho nhà vua của Canada là Rideau Hall, một lâu đài bằng đá được xây năm 1838, tại Ottawa, Ontario; ngoài ra, khi đến Québec, vị Toàn quyền cư ngụ tại La Citadelle, một lâu đài trong cổ thành của Québec tại Thành phố Québec. Người hiện đang giữ chức vụ này là Mary May Simon.

Toàn quyền Canada
Badge
Hiệu kỳ Toàn quyền
Đương nhiệm
Mary May Simon

từ 26 tháng 7 năm 2021
Vicereine
Chức vụHer Excellency The Right Honourable
Dinh thựHội trường, Ottawa;
La Citadelle, Thành phố Québec
Bổ nhiệm bởiQuân chủ Canada
Nhiệm kỳ[[Tại Bản mẫu:Quốc vương Canada, hiện tại Niềm vui của Majesty]]
Thành lập1 tháng 7 năm 1867
Người đầu tiên giữ chứcTử tước Monck
Lương bổng$288,900 (CAD)
Websitewww.gg.ca

Lịch sử

Chức vụ Toàn quyền Canada có tên trong tiếng AnhGovernor General of Canada và trong tiếng PhápGouverneur général du Canada, hay là Gouverneure générale du Canada cho trường hợp một phụ nữ, vì liên quan đến các chức vụ tương tự trong lịch sử thành lập Canada.

  • Vào giữa thế kỷ 17, các thuộc địa của Pháp tại Bắc Mỹ (một phần lớn của Québec hiện nay, Acadialãnh thổ Louisiana) đã cần một người cai trị. Đầu tiên, chức vụ của người cai trị này có tên là Gouverneur général de la Nouvelle France; người nắm chức vụ này một cách không chính thức là nhà thám hiểm Samuel de Champlain, người đặt nền móng xây dựng Québec, trong khi người nắm chức vụ này một cách chính thức là Charles Huault de Montmagny. Đến năm 1663 vua Louis XIV đổi tên của chức vụ này thành Gouverneur général và phong cho Augustin de Saffray de Mésy.
  • Hơn 100 năm sau, Pháp mất gần hết các thuộc địa tại Bắc Mỹ cho Anh. Các thuộc địa này được gọi là province (tỉnh) của Đế quốc Anh (như Tỉnh Quebec, Tỉnh Nova Scotia,...) và mỗi tỉnh có một Governor (Thống đốc) cai trị. Đến thập niên 1780 thì chính phủ Anh đặt tất cả các thuộc địa tại Bắc Mỹ dưới quyền một người với chức vụ Governor-in-Chief, hay Governor General (Toàn quyền). Người nắm chức vụ này đầu tiên là Guy Carleton, Nam tước Dorchester vào năm 1786.

Toàn quyền Canada ngày nay có rất ít quyền.

Vai trò của Toàn quyền cũng thay đổi rất nhiều trong thế kỷ 19thế kỷ 20.

  • Sau cuộc Khởi nghĩa 1837, chính phủ Anh chấp nhận cho các tỉnh được quyền thành lập chính phủ của riêng họ. Việc đó dẫn đến sự giảm thiểu vai trò cai trị hành chính của chức vụ Toàn quyền.
  • Vào năm 1926, Thủ tướng William Lyon Mackenzie King yêu cầu Julian H.G. Byng, Tử tước Byng của Vimy (vị Toàn quyền lúc đó của Canada) giải tán quốc hội và gọi tổng tuyển cử. Byng, dùng một phần quyền lực còn lại của mình, từ chối vì cuộc tổng tuyển cử trước chỉ xảy ra vài tháng trước đó. Sau khi King từ chức, Byng lại gọi lãnh tụ đối lập là Arthur Meighen ra lập chính phủ. King nghĩ là Byng đã đi ra ngoài giới hạn nên, khi được lập chính phủ trở lại, đã giới hạn thêm quyền lực của Toàn quyền.
  • Với Tuyên ngôn Balfour 1926 và Quy chế Westminster (1931), quyền lực của chức vụ bị hạn chế thêm. Tuyên ngôn Balfour xem các quốc gia thuộc địa cũ của Đế quốc Anh là ngang hàng với Anh, do đó vai trò của Toàn quyền là đại diện cho nhà vua, không phải cho chính phủ Anh. Quy chế Westminster bãi bỏ khái niệm là toàn thể các lãnh thổ (Anh, Canada, Úc, Bahamas...) là một vương quốc; trái lại, mỗi quốc gia là một vương quốc và các vương quốc này có chung một người trị vì. Từ đó các người đại diện cho nhà vua không còn là người Anh được gửi sang từ Anh nữa.

Lựa chọn

Nhiệm vụ

Quyền lợi

Danh sách

Từ khi thành lập liên bang (1867 - nay)

TênChân dungThời gianĐại diện choGhi chú
1. Charles Stanley Monck, Tử tước Monck 1867 - 1869Victoria
2. John Young, Nam tước Lisgar 1869 - 1872Victoria
3. Frederick Temple Hamilton-Temple-Blackwood, Hầu tước xứ Dufferin và Ava 1872 - 1878Victoria
4. John George Edward Henry Douglas Sutherland Campbell, Công tước xứ Argyll 1878 - 1883Victoria
5. Henry Charles Keith Petty-Fitzmaurice, Hầu tước xứ Lansdowne 1883 - 1888Victoria
6. Frederick Stanley, Bá tước xứ Derby 1888 - 1893Victoria
7. John Campbell Hamilton-Gordon, Hầu tước xứ Aberdeen và Temair 1893 - 1898Victoria
8. Gilbert John Elliot-Murray-Kynynmound, Bá tước xứ Minto 1898 - 1904Victoria,
Edward VII
9. Albert Henry George Grey, Bá tước Grey 1904 - 1911Edward VII,
George V
10. Hoàng thân Arthur Saxe-Coburg-Gotha, Công tước xứ Connaught 1911 - 1916George V
11. Victor Cavendish, Công tước xứ Devonshire 1916 - 1921George V
12. Julian H.G. Byng, Tử tước Byng xứ Vimy 1921 - 1926George V
13. Freeman Freeman-Thomas, Hầu tước xứ Willingdon 1926 - 1931George V
14. Vere Brabazon Ponsonby, Bá tước xứ Bessborough 1931 - 1935George V
15. John Buchan, Nam tước Tweedsmuir 1935 - 1940George V,
Edward VIII,
George VI
*. Sir Lyman Poore Duff 1940George VITạm quyền trong vài tháng vì Nam tước Tweedsmuir chết
16. Alexander Cambridge, Bá tước xứ Athlone 1940 - 1946George VI
17. Harold Alexander, Bá tước Alexander xứ Tunis 1946 - 1952George VI
18. Vincent Massey 1952 - 1959Elizabeth IINgười Canada đầu tiên
19. Georges Vanier 1959 - 1967Elizabeth IINgười Canada nói tiếng Pháp đầu tiên
*. Robert Taschereau 1967Elizabeth IITạm quyền trong vài tháng vì Georges Vanier chết
20. Roland Michener 1967 - 1974Elizabeth II
21. Jules Léger1974 - 1979Elizabeth II
22. Edward Schreyer 1979 - 1984Elizabeth IIGốc Đức
23. Jeanne Sauvé 1984 - 1990Elizabeth IINgười phụ nữ đầu tiên
24. Ramon John Hnatyshyn 1990 - 1995Elizabeth IIGốc Ukraina
25. Roméo LeBlanc1995 - 1999Elizabeth IIGốc Acadia
26. Adrienne Clarkson 1999 - 2005Elizabeth IIPhụ nữ, gốc Á (sinh tại Hong Kong)
27. Michaëlle Jean 2005 - 2010Elizabeth IIPhụ nữ, gốc Haiti (sinh tại Haiti)
28. David Lloyd Johnston 2010 - 2017Elizabeth II
29. Julie Payette 2017 - 2021Elizabeth II
*. Richard Wagner 2021Elizabeth IITạm quyền trong vài tháng vì Julie Payette từ chức
30. Mary May Simon 2021 - nayElizabeth II - Charles IIICố nữ vương Elizabeth II băng hà vào ngày 08/09/2022 theo giờ Luân Đôn

Khi còn là Tỉnh Canada (1838 - 1867)

TênChân dung'Thời gianĐại diện choGhi chú
1. John George Lambton, Bá tước xứ Durham 1838 - 1839Victoria
2. Charles Poulett Thomson, Nam tước Sydenham 1839 - 1841Victoria
3. Lord Charles Bagot 1842 - 1843Victoria
4. Charles Metcalfe, Nam tước Metcalfe 1843 - 1845Victoria
5. Charles Murray Cathcart, Bá tước Cathcart 1846 - 1847Victoria
6. James Bruce, Bá tước xứ Elgin 18471854Victoria
7. Sir Edmund Walker Head 1854 - 1861Victoria
8. Charles Stanley Monck, Tử tước Monck 1861 - 1867Victoria

Tham khảo

Liên kết ngoài