Julian Assange

Em Assange syy Eltere hän e Wanderzirkus bedribe. Syy Chindheit het dr Assange in dr Nechi vu dr auschtralische Ortschaft Byron Bay verbrocht, eme Zäntrum fir alternativi Chinschtler. Speter sin si uf d Insle Magnetic Island zoge.^[5] No dr Drännig vun syyne Eltere isch dr Assange bi syyre Mueter ufgwagse. Si het anne 1979 e Musiker ghyrote. Us däre Eh isch em Assange syy Halbbrueder firi gange. Wu sich d Mueter wider vu ihrem zweete Mann drännt, het si mit ihre beider Chinder vilmol dr Wohnort gwägslet, zem Eine wel si Film drillt het, zem andere wel si zytwyys uf dr Flucht vor ere Sekte gsi isch,^[6]. D Chinder hän wäge däm vilmol d Schuel gwägslet un hän au zytwyys statt däm Huusunterricht gha. Speter het dr Assange Physik studiert an d University of Melbourne.^[1]

Erschti Brogrammiererfahrige het dr Assange uf eme C64 gsammlet, 1987 het er sich e Modem zuegleit.^[5] Unter em Pseudonym „Mendax“ het er aagfange mit erschte Hacker-Aktivitete. Är un zwei wyteri Hacker hän sich zämmegschlosse un het e Gruppe grindet mit em Namme „International Subversives“. Wäg syyne Hacker-Aktivitete het d Australien Federal Police anne 1991 in syym Huus z Melbourne e Razzia durgfiert. 1992 isch dr Julian Assange in 24 Fell vun eme illegale Hacke fir schuldig bfunde wore. Är isch zuen ere Bueß in Hechi vu 2100 AUD un zuen ere Bewehrigsstrofe verurdeilt wore.^[7]

In syyre Hacker-Zyt het er syy speteri Frau chänne glehrt. Anne 1989 sin si zämmezoge un hän e Suhn iberchuu. 1991 het s sich s Baar drännt. Noch eme johrelange Rächtsstryt hän sich dr Assange un syy Mueter mit syyre friejere Frau uf e gmeinsam Sorgerächt geinigt.^[5]

Syt 2006 isch er fir Wikileaks aktiv. No syyre Uussag het er „im Internet Gäld verdient“ un het wäge däm ohni Bezahlig fir WikiLeaks chenne schaffe.^[4] Wäg syyre Arbet fir Wikileaks isch er e baar Mol verhaftet, abghert, zensiert un au verchlagt wore, aber alliwyyl erfolglos.^[8]

Dr Assange stoht in Ideä vum Krypto-Anarchismus noch, wu ne Informationsasymmetri zwische Staat un Burger verdrätte un vu libertärem Gedankeguet uusgoht. Derwylscht e Staat in dr Lag sej, großi Deil vu dr Kommunikation vu syyne Burger z iberwache, versuecht er glyychzytig, vil Informatione vor däm gheim z halte. Di tächnische Innovatione vum Internet deete jetz d Megligkeit biete, die feschtgstellt Asymmetri umzchehre. Uf eire Syte chennte alli private Informatione mit kryptographische Mittel gschitzt wäre. Des hätt e großi Bschränkig vu staatlige Yyfluss- un Kontrollmegligkeite as Folg. Zem glyyche Ziil chennt mer uf dr andre Syte au dur di konsequänt Vereffentlichung vu Herrschaftswisse chuu. S Publikmache vu Herrschaftswisse deet Staatsorgan derzue veraaloo, ihri Kommunikationsfliss z reduziere, was e Verminderig vu dr Funktionsfähigkeit vum Gsamtsyschtem Staat deet bedyte. Doderzue meint dr Assange: „Leaking isch e inhärent antiautoritärI Tat. S isch e anarchistischi Tat.“^[9]

USA

Syt Juni 2010 wird dr Assange vu dr Beherde vu dr USA gsuecht. Hintergrund sin megligii Verbräche in Zämmehang mit dr Beschaffig un Verbreitig vu iber 92.000 gheime Dokumänt vu dr NATO. D USA versueche doderbyy Hilf vu Dytschland, em Vereinigte Chenigryych, Auschtralie un andere Verbindete z iberchuu.^[10]

Haftbefähl z Schwede un Verhaftig z Großbritannie

Syt Augschte/Septämber 2010 lauft z Schwede ne Verfahre geg dr Assange wäge sexuälle Vergoh. Unterstitzer vum Assange sähne s Verfahre as Schmierkampagne vu bolitische Gegner aa go WikiLeaks schade. D Staatsaawälti, wu z Schwede zueständig isch, d Marianne Ny, het derno im Dezämber 2010 bedont, ass si keim bolitische oder anderem Druck uusgsetzt sej.^[11] No Mediebricht wäre sexuälli Vergoh vu dr Gsetz z Schwede im internationale Verglyych ussergwehnli wyt definiert;^[12] D Marianne Ny isch scho vor em Fall as "besonders weitgehende Staatsanwältin" (Die Zeit) ufgfalle.^[13]

Im Augschte hän zwoo Fraue, dr Assange bi dr schwedische Bolizei aazeigt. Dr Assange soll mit ene zerscht yyvernämmlige Sex ghaa haa (no eire vu dr Fraue un noch s Assanges Aawalt), was sich aber no däne Fraue zue sexuällem Missbruuch entwicklet heb. Im Mittelpunkt solle doderbyy no e Deil Mediebrichte d Froge stoh, eb dr Sex wyter yyvernämmli gsi isch, eb dr Assange sich gweigeret heb, e Kondom z bruche, eb er e Frau, wu gschlofe het, sexuäll beläschtigt oder sogar Sex mit ere gha het;^[14] Sex mit eberem, wu schloft, wird no schwedischem Rächt nit as yyvernämmli aagsähne.^[12]

Am 20. Augschte 2010 isch geg dr Assange e Haftbefähl wäge Vergwaltigung erloo wore, aber ei Dag speter wider ufghobe wore, wel d Ermittligsbeherde dr Vorwurf vun ere Vergwaltigung as uubegrindet aagsähne het. Am 1. Septämber 2010 het si unter ere neje Aachlegeri (Marianne Ny) d Ermittlige wider ufgnuu,^[15] jetz wäg sexuäller Netigung un sexuäller Bläschtigung^[16] Dr Assange sälber het d Vorwirf bstritte un het vu „dräckige Trick“ vu syyne Gegner gschwätzt.^[17] Em Assange syy Aawalt het bedont, ass d boode Chlegerne no ihre eigene Uussag yyvernämmlige Sex mit syym Kliente ghaa hätte. Si hätte ihn erscht bschuldigt, wu s sich uusgstellt het, ass dr Assange mit boode Fraue sexuälli Kontakt ghaa heb.^[18]

Dr Assange isch no dr Aachlagerhebig zerscht no fir drej Wuche z Schwede blibe fir e eventuälli Bfrogig;^[13] no syym Aawalt sej er au zuen ere Uussag unter Eid bereit gsi.^[18] No dr Aagabe vu dr Ny het dr Assange ere schließli persenli aagruefe, gi si froge, eb er us em Land derft uusreise, was si ihm do erlaubt heb.^[13] Är isch derno "ganz offiziell" (Die Zeit) uf Großbritannie uusgreist.^[13]

Am 18. Novämber 2010 het di schwedisch Staatsaawaltschaft nomol e Haftbefähl wäge Vergwaltigung, sexuälle Beläschtigung un Netigung erloo; s zueständig Amtsgricht het e international wirksame Haftbefähl bschlosse. Dr Assange isch in Bruefig gange. S zweithegscht schwedisch Gricht het dr Haftbefähl bstoh loo, het aber d Aachlagepinkt abgschwecht. Dr Vorwurf vu dr sexuälle Beläschtigung isch ganz gheje loo wore, dr Vorwurf vu dr Vergwaltigung abgmilderet in „weniger grobi Vergwaltigung.“^[13]

Am 1. Dezember 2010 isch bekannt wore, ass Interpol^[2] e „Red Notice“ gege dr Assange erloo het. Die „rote Mitdeilige“ heiße, ass di 188 Mitgliidsstaate s Land, wu dr urspringli Haftbefähl stammt, bi dr Suechi noch ere Person „mit Blick uf ihri Feschtnahm un Uusliferig“ solle unterstitze. S handlet sich doderbyy no Interpol nit um e internationale Haftbefähl. Dr Assange deet gsuecht wäre wäg dr Vergwaltigungsvorwirf, wu z Schwede gege ihn erhobe wore seje. Syy Aawalt het wenigi Stund vor dr Vereffetlichung vu dr Red Notice dur Interpol e Beruefigsgricht z Schwede aagruefe ghaa un d Ufhebig vum schwedische Haftbefähl beaadrait ghaa.^[19][20]

Am 7. Dezember 2010 het sich dr Assange z London dr Bolizei gstellt un isch verhaftet wore.^[21] Am 14. Dezämber 2010 het e Londoner Gricht entschide, dr Assange gege ne Kaution vu 200.000 britische Bfund (ca. 240.000 € bzw. 301.000 CHF) frejzloo. Zuesätzli miesste zwei Burge 40.000 Bfund z Verfiegig stelle. Derzue miesst er e elektronischi Fueßfessle drage un wyteri Bedingige yyhalte. Di britische^[22][23] Staatsaawaltschaft het Beruefig gege d Frejlossig yygleit.^[24]Am 16. Dezämber 2010 het dr High Court z London entschide, dr Assange zue dr ufgfierte Bedingige uf Kaution us dr Haft z entloo.^[25] No am nämlige Dag het dr Assange s Gfängnis verloo.^[26][27] Dr Journalist Vaughan Smith het em Assange Härbärg gee un em effetlig Unterstitzig zuegsait. Im Jänner 2011 het s e 10-minitigi Verhandlig z Großbritannie gee, e wyteri Aaherig zuen ere meglige Uusliferig uf Schwede isch am 7. Februar 2011 gsi, d Verhandlig isch aber wyter verdagt wore.^[28][29] Am 24. Februar 2011 het s Gricht entschide, ass dr Assange an Schwede derf uusgliferet wäre.^[30] Dr Assange het dodergege Beruefig vor em Londoner High Court yyglait. Sverfahre het im Juli 2011 aagfange.^[31] Am 2. Novämber 2011 het dr High Court entschide, dass dr Assange derf uusgliferet wäre.

Dr Assange het dodergege ne letschti Beruefig bim hegschte Gricht yyglait, em Supreme Court, wu am 16. Dezämber fir zuelässig erklert woren isch, wel dr juristisch Stryt grundsätzligi Bedytig heb.^[32][33][34] Am 1. Februar 2012 het e zweedägigi Aaherig aagfange. Am 30. Mai het au des Gricht entschide, dass dr Assange derf uusgliferet wäre.^[35] En Aadrag uf Neiufnahm vum Fall isch am 14. Juni 2012 abgwise wore.^[36] Dr Assange isch derno in d Botschaft vu Ecuador gflichtet, ass er nit abgschobe wird un het dert um bolitisch Asyl bätte. Am 16. Augschte het dr ecuadorianisch Usseminischter Ricardo Patiño verchindet, ass em Assange Aysl gwehrt wird. E Verdrätter vum britische Usseminschterium het aber churz vorhär scho gsait ghaa, ass dr Assange verhaftet wurd, wänn er d Botschaft verloo diei.^[37] Syterhär läbt dr Assange in dr Botschaft.

Am 19. Mai 2017 het di schwedisch Staatsaawaltschaft verchindet, ass s Verfahre yygstellt wird.^[38]

Am 11. Januar 2018 het d Regierig vu Ecuador bekannt gee, ass dr Assange am 12. Dezämber 2017 di ecuadoroianisch Staatsburgerschaft iberchuu het.^[39]

Am 11. April 2019 isch dr Assange in dr ecuadorianische Botschaft z London verhaftet wore, wu dr ecuadorianisch Botschafter d Bolizei in d Botschaft yyglade ghaa het.^[40] Glychzytig isch em di 2017 verlihe ecuadorianisch Staatsburgerschaft aberkännt wore.^[41] Am 1. Mai 2019 isch er zuen ere Haftstrof vu 50 Wuche verurdailt wore, wel er si dur sy Flucht in d Botschaft dr Juschtiz entzoge het.

Am 19. Novämber 2019 het di schwedisch Staatsaawaltschaft bekannt gee, ass d Voruntersuechige zue dr Vergwaltigungsvorwirf yygstellt wore sin, wel s kai Bewys geeb, wu fir e Verurdailig länge dieje.^[42]

Aadrag uf Ufenthalts- un Arbetserlaubnis z Schwede

Im Augschte 2010 het dr Assange z Schwede ne Aadrag gstellt uf e Ufenthalts- un Arbetserlaubnis.^[43] Dr Aadrag isch am 18. Oktober 2010 ohni Aagab vu Grind abglähnt wore.^[44]

Churz dervor het di schwedisch Piratebartei WikiLeaks ihri Internetserver z Solna z Verfiegig gstellt. No dr Vereffetlichung vu dr NATO-Dokumänt isch dr Assange bolitisch unter Druck grote, wäge däm het er gferchtet, ass d WikiLeaks-Server in dr USA gwaltsam stillgleit wäre.^[45] Z Schwede hän Journalischte e vil umfassendere Quälleschutz; Voruussetzig derfir isch aber dr utgivningsbevis, e speziälli schwedischi Lizänz. E Frynd vum Assange, dr Chef vu dr schwedische Piratebartei, Rickard Falkvinge, het dr Medie mitdeilt, dr Assange diej mit eme schwedische Wohnsitz dr Status vun eme medieverantwortlige Rusgäber aasträbe.^[43] Dodermit deet er d Basis derfir schaffe, ass WikiLeaks uf ere legale Grundlag wyter cha gfiert wäre.

Spekulatione iber Asylaadrag in dr Schwyz

Aafangs Novämber 2010 het dr Assange verchindet, ass er iberleit, in dr Schwyz Asyl z beaadrage un WikiLeaks in d Schwyz iberzsidle. Dodermit solle di bolitisch brisante Aktivitete vu dr Ufdeckerplattform abgsicheret wäre.^[18] D Chance fir d Aanahm vu däm Asylaadrag seje no Aagabe vu dr Schwyzerische Flichtligshilf gring. Dr Assange mießt zerscht dr Schutz vu syym Heimetland Auschtralien in Aaspruch neh. Är mießt glaubhaft mache, ass Auschtralie ihn nit chennt schitze, was seli schwirig sej.^[46]

Dementiert Asylaagebot vu Ecuador

No dr Vereffetlichung vu gheime Botschaftsbricht im Novämber 2010 het dr stellverdrättend Usseminischter vu Ecuador, dr Kintto Lucas, em Assange e Ufenthaltsrächt ohni wyteri Bedingige in däm sidamerikanische Land aabotte.^[47] Dr Rafael Correa, dr Bresidänt vu Ecuador, het des Asylaagebot aber demäntiert. Des sej e persenligi Aasicht vum Lucas gsi, het dr Correa klargstellt.^[48]

Dr Assange un WikiLeaks hän 2008 dr Freedom of Expression Award^[49] vu dr Organisation Index on Censorship un 2009 dr Amnesty International Media Award (New Media)^[50] fir Bricht iber Hiirichtige ohni Grichtsverfahre gwunne.

• Suelette Dreyfus: Underground: Tales of Hacking, madness and obsession on the Electronic Frontier. Mandarin Australia, Kew 1997, ISBN 1-86330-595-5 (englisch; mit Recherche von Julian Assange; Online-Version)

 Commons: Julian Assange – Sammlig vo Multimediadateie

• Raffi Khatchadourian: No Secrets. Julian Assange’s mission for total transparency. In: The New Yorker, 7. Juni 2010
• Archivierti Version vum Assange syyre friejere Websyte IQ.org
• Vergewaltigung oder Komplott? Seltsame Vorwürfe gegen WikiLeaks-Chef in: Spiegel TV Magazin vum 5. Dezämber 2010 (9:20 Minute)

Interviews

• Wegen Wikileaks wurde niemand getötet Interview in: Tages-Anzeiger, 5. Novämber 2010
• Ohne Medien ginge es uns besser. Interview in: taz, 28. Oktober 2010 (Ibersetzig, urspringli in: El Pais)
• Wir müssen sie stoppen. Interview in: Spiegel Online, 26. Juli 2010
• Wir stehen unter Beobachtung, Interview in: Süddeutsche Zeitung, 19. Juli 2010
• Leak-o-nomy: Die Ökonomie hinter WikiLeaks. Interview in: Medien-Ökonomie-Blog, 1. Jänner 2010