Landdag vu dr Republik Bade
| Landesflagge | Landeswappe |
|---|---|
.svg) |  |
| Basisdate | |
| Sitz: | Charlsrue |
| Wahlsyschtem: | Verhältniswahl mit zuenige Lischte |
| Aazahl vu dr Stimme: | 1 |
| Rächeverfahre: | Hare-Niemeyer-Verfahre |
| Aazahl vu dr Wahlchrais: | 4 |
| Wahlbrächtigti: | 1.168.379 (1919) bis 1.633.170 (1933) |
| Legislaturperiod: | 4 Johr |
| Erschti Sitzig: | 20. Februar 1919 |
| Dialäkt: Undermarkgreflerisch |
Dr Landdag vu dr Republik Bade isch e historisch Barlemänt un isch vu 1919 bis 1933 d Legislative vu dr Republik Bade in dr Weimarer Republik gsii. Dää demokratisch legitimiert Badisch Landdag isch in dr Dradizion vu dr Badische Ständeversammlig vum Großherzogtum Bade gstande.
Rächtsgrundlag un Ufböu
Noch em Abschnitt IV vu dr Verfassig[1] vu dr Republik vum 21. März 1919 isch dr Landdag us ere vu Bevelkerigszahl un Wahlbedailigung abhängige Zahl vu Abgordnete bstande. Fir je 10.000 Wehler pro Bartei het die je ain Abgordnete iberchuu. D Abgordnete sin noch em Grundsatz vu dr Verhältniswahl fir vier Johr gwehlt wore. S Mindeschtalter fir s aktiv Wahlrächt sin 21 Johr gsii un fir s passiv Wahlrächt 25 Johr (§ 3).
D Ufgabe vum Landdag sin d Gsetzgeebig, d Iberwachig vu dr Staatsfierig un Verwaltig, d Wohrnähmig vum Budgeträcht, d Wahl/Abwahl vu dr Minischter un imfall d Minischteraachlag gsii.
Rächtsgrundlag fir d Wahl vum Landdag isch s Landeswahlgsetz vum 29. Juli 1920 gsii.
Mit em Gesetz über den Neuaufbau des Reichs vum 30. Jänner 1934 isch s Landesbarlemänt ufglest wore. Noch em Zweete Wältchrieg sin mit dr Ufdailig vu Dytschland in alliierti Besatzigszone d Länder Wirttebärg-Bade un Bade errichet wore. D Landdäg vu däne hän d Funktione vum Badische Landdag ibernuu.
Landdagswahle
Landdagswahl 1919
Am 12. Jänner 1919 isch d Wahl zue dr verfassigsgeebende Landesversammlig gsii.
| Landdagswahl 1919 | |||
|---|---|---|---|
| Bartei | Stimmaadail in % | Sitz | Veränderig (Sitz) |
| Badischi Zäntrumspartei | 36,63 % | 39 Sitz | |
| SPD | 32,06 % | 36 Sitz | |
| DDP | 22,78 % | 25 Sitz | |
| Chrischtligi Volksbartei z Bade | 7,03 % | 7 Sitz | |
Stimme, wu zue dr 100 % fähle = Wahlvorschleg, wu nit Landdag verdrätte sin[2]
Landdagswahl 1921
Am 30. Oktober 1921 isch d Wahl zum 1. Landdag gsii.
| Landdagswahl 1921 | |||
|---|---|---|---|
| Bartei | Stimmaadail in % | Sitz | Veränderig (Sitz) |
| Badischi Zäntrumsbartei | 37,87 % | 34 Sitz | – 5 Sitz |
| SPD | 22,67 % | 20 Sitze | – 16 Sitze |
| DDP | 8,46 % | 7 Sitz | – 18 Sitz |
| DNVP (Chrischtligi Volksbartei z Bade) | 8,45 % | 7 Sitz | ± 0 Sitz |
| Badischer Landbund (Buurelischt) | 8,31 % | 7 Sitz | + 7 Sitz |
| Dytschi liberali Volksbartei | 6,04 % | 5 Sitz | + 5 Sitz |
| KPD | 3,92 % | 3 Sitz | + 3 Sitz |
| USPD | 3,02 % | 2 Sitz | + 2 Sitz |
| Wirtschaftligi Verainigung vum badische Mittelstand | 1,27 % | 1 Sitz | + 1 Sitz |
Stimme, wu zue dr 100 % fähle = Wahlvorschleg, wu nit Landdag verdrätte sin[3]
Landdagswahl 1925
Am 25. Oktober 1925 isch d Wahl zum 2. Landdag gsii.
| Landtagswahl 1925 | |||
|---|---|---|---|
| Bartei | Stimmaadail in % | Sitz | Veränderig (Sitz) |
| Badischi Zäntrumsbartei | 36,81 % | 28 Sitz | – 6 Sitz |
| SPD | 20,85 % | 16 Sitz | – 4 Sitz |
| Badische Rächtsblock (DNVP un Landbund) | 12,18 % | 9 Sitz | – 5 Sitz |
| DVP | 9,47 % | 7 Sitz | + 7 Sitz |
| DDP | 8,66 % | 6 Sitz | – 1 Sitz |
| KPD | 6,15 % | 4 Sitz | + 1 Sitz |
| Wirtschaftligi Verainigung vum badische Mittelstand | 2,97 % | 2 Sitz | + 1 Sitz |
Stimme, wu zue dr 100 % fähle = Wahlvorschleg, wu nit Landdag verdrätte sin[4]
Landdagswahl 1929
Am 27. Oktober 1929 isch d Wahl zum 3. Landdag gsii.
| Landtagswahl 1929 | |||
|---|---|---|---|
| Bartei | Stimmaadail in % | Sitz | Veränderig (Sitz) |
| Badischi Zäntrumsbartei | 36,66 % | 34 Sitz | + 6 Sitz |
| SPD | 20,07 % | 18 Sitz | + 2 Sitz |
| DVP | 7,97 % | 7 Sitz | ± 0 Sitz |
| NSDAP | 6,98 % | 6 Sitz | + 6 Sitz |
| DDP | 6,69 % | 6 Sitz | ± 0 Sitz |
| KPD | 5,91 % | 5 Sitz | + 1 Sitz |
| Ryychsbartei vum dytsche Mittelstand (Wirtschaftsbartei) | 3,82 % | 3 Sitz | + 1 Sitz |
| Evangelische Volksdienscht (Landesverband Bade vum Chrischtlige Volksdienscht) | 3,79 % | 3 Sitz | + 3 Sitz |
| Dytschnationali Volksbartei (Chrischtligi Volksbartei Bade) | 3,66 % | 3 Sitz | nit darstellbar |
| Badischi Buurebartei | 3,03 % | 3 Sitz | nit darstellbar |
Stimme, wu zue dr 100 % fähle = Wahlvorschleg, wu nit Landdag verdrätte sin[5]
Ryychsdagswahl 1933
Am 5. März 1933 isch d Wahl zum Ryychsdag gsii. Dr 4. Landdag isch noch em Vorläufigen Gesetz zur Gleichschaltung der Länder mit dem Reich analog zue däm Wahlergebnis nei bildet wore.
| Ryychsdagswahl 1933 | |||
|---|---|---|---|
| Bartei | Stimmaadail in % | Sitz | Veränderig (Sitz) |
| NSDAP | 45,36 % | 30 Sitz | + 24 Sitz |
| Badischi Zäntrumsbartei | 25,35 % | 17 Sitz | – 17 Sitz |
| SPD | 11,93 % | 8 Sitz | – 10 Sitz |
| KPD | 9,75 % | 6 Sitz | + 1 Sitz |
| Kampffront Schwarz-Wyss-Rot | 3,64 % | 2 Sitz | – 1 Sitz |
Stimme, wu zue dr 100 % fähle = Wahlvorschleg, wu nit Landdag verdrätte sin[6]
Literatur
- Michael Braun: Der Badische Landtag 1918–1933. Handbuch der Geschichte des deutschen Parlamentarismus. Droste Verlag, Düsseldorf 2010, ISBN 978-3-7700-5294-3.
Fueßnote
 | Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Landtag_der_Republik_Baden“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |