Schwäbischsei
| Dialäkt: Schwäbisch |
Schwäbisch, des isch meh als schwäbisch schwezza, des isch a Lebensgfühl. Der Ardikl soll a Ibrsicht gea, ibr d Ardikl en dr Alemannischa Wikipedia, mo se med dem beschäftia deand.
Hoimed
Hoimed isch d Gegend in der ma net fremd isch, dia ma kennt, fr dia ma a Hoimedgfuel hod.[1] Moischtns isch s d Gegend in der ma gebora worda isch.[2]
Schbroch
D Schbroch isch isch a wichtigr Doil vom Gfiahl, drhoim z sei.[3][4][5] An dr Schproch erkennt ma d Schwoba am schnellschta. Da isch net bos Ahänga von ama 'le' an viele Werder gmoint.
- Werdr
Neba em Ausschbrecha geit s au viele Werdr, mo Reigschmeggde ned vrschtandat.
Wemma en ara Familie no ibr d Vrwandschafd redat, muaß ma au nochfroga, wer au gmoind isch.
- Nama
S geid viele Vornama mid dene Auswärdige nix afanga kennat. Au d Familienama send efters dibisch fr d Gegnd.[6]
- Zeida
Wann oinr zschbat kommd, hodr meglicherweis d Zeidagagaba falsch vrschdanda.[7]
- Briafa
Zom briaf will, ob r au schwäbisch schwetza kaa, brauchd s blos oin Sads:
Glei bei Blaubeira leid a Gledsle Blei
S Leba
- Essa ond Drenga
Essa ond Drenga, wia s en de Ardikl Backa, Gletzabrod, Schwäbische Küche, Sauergraud, Schwaazwäldr Schehga, Dampfnudla, Mmoschd ond Woi zoigt wurd als an normala Zuaschdand parat z hann, macht a Doil vom Lebensgfühl aus.
- Bruf
Neba dene Handwerkr en dradizionelle B'ruf, gangat d moischte ens Gschäft, des moischdn a Fabriggle odr a Büro isch.
- Gmoinda
S send en de Kepf no emmer dia alte Schdrukdura vo Obrigkoida
- Gegend
D Gegend, d Landschafd, isch au a Doil vom Lebensgfühl. Dr Bussa isch a Beischbiel. D Schdäd vrsuachat au, älles a bissle schener z macha: Meersburg odr Rieadlenga.
- Hoimedgfiehl
S Hoimedgfühl wurd au pflegt en de Narrazenfd, de Hoimetverei, zom Beischbiel in Laafa ond en Landschaftsverei wia em Schwarzwaldverei. Dr Schützavrei, d (freiwiilig) Feuerwehr ond dr Fuassballvrei geit de Leit au en Blatz.
Vom Zuagroisda zom Schwoba
Komm en hondrd Joohr wiedr[8].
Lidradur
- Friedrich E. Vogt: Schwäbisch in Laut und Schrift. Knödler, Reutlingen, 3. Aufl. 1987 DNB 871008858
- Rudolf Post: Alemannisch – eine eigene Sprache?. Archiviert vom Original am 21. Mai 2016. Abgrüeft am 21. Mai 2018.
Weblink
Schwäbische Wörterbücher im dütschsprochige Wikisource