Tea-Party-Bewegig

D Bewegung setzt sich us ere Vilzahl vu Gruppe zämme, au wä sich di vum Dick Armey gfiert Stiftig FreedomWorks zuen ere informälle Dachorganisation entwicklet het.^[3]

Noch ere Umfrog^[4] vu dr New York Times un CBS News lige d Aahänger vu dr Bewegig vum Wohhlstand un Bildigsnivoo här iber em US-Durschnitt un hän Angscht vor em sozialen Abstig. Si sin konservativer yygstellt wie d Republikaner in ihrem Gsamtdurschnitt; si bschryybe sich sälber as „seli konservativ“ un Bresidänt Obama dergege as „seli links“^[5]. Derwylscht Republikaner im Allgmeine sage, si seje mit dr Bolitik z Washington uuzfride, sage d Aahänger vu dr Bewegig, si seje wietig uf en Washington. Ihri Hauptsorg bstoht dodrin, ass em Obama syy Bolitik meh druf grichtet sej, d Inträsse vu dr Unterschichte z verdrätte wie die vu dr Mittelschichte oder die vu dr Ryyche.^[6] D Aahänger vu dr Bewegig sin zue 90 % Wyssi.^[3] (Zum Vergleich: Di Wysse stelle rund 74 % vu dr Bevelkerig. D Aahänger sin zue zwei Drittel iber 45 un zue 29 % iber 65 Johr alt.^[7]

As e Art Getti vu dr Bewegig giltet dr Kongress-Abgordnete Ron Paul. Dr Paul het sich in dr Vorwahle zue dr US-Bresidäntewahl 2008 um d Nominierig dur di republikanisch Bartei beworbe. Syy Kampagne doderzue het dr Bewegig as Vorbild dient.^[8] D Bewegig wird in e Zämmehang brocht mit em Yyflussverluscht vu dr Neokonservative un dr religiese Rächte in dr Republikanische Bartei. Doderdur sej di libertär Richtig, wu dr Paul derfir stoht, wider in dr Vordergrund drätte, wu syt em Eisenhower bi dr Republikaner ender in Hintergrund gsi isch.^[9] D Bewegig rekrutiert sich näbe Libertäre au us em Lager vu Aahänger vu dr Bolitik vum Ronald Reagan oder au vu dr Dradition vum Barry Goldwater.^[9]

D Bewegig setzt sich fir Styyersänkige un d Reduzierig vum Staatsdefizit yy. Zuesätzli isch e Katalog vu bolitische Positione uusebrocht wore, wu zeh Pinkt umfasst un wu Bolitiker acht mien dervu erfille, ass si vu dr Bewegig unterstitzt wäre. Dää „Reinheitstescht“ (purity test) umfasst s Yystoh fir d Briefig vu dr Verfassigsmäßigkeit vu jedem neje Gsetz, Styyrsänkige un –vereifachige, d Reduzierig vum Defizit, d Ufhebig vu dr Gsundheitsreform un e Verringerig vu dr Macht vum Staat. D Tea-Party richtet sich in dr Hauptsach gege di demokratisch Regierig unter em Obama, lähnt aber au d Bolitik vu syym republikanische Vorgänger George W. Bush ab.^[10] D Tea-Party-Bewegig wird nit as Uusdruck vu dr gsamte amerikanische Gsellschaft gsähne, sunder as Uusdruck vu Bewegige in dr Republikaner; doderbyy wändet sich dr konservativer Deil vu dr Republikaner gege gmäßigteri Verdrätter vum Establishment vu dr Bartei.^[11]

Represäntante vu dr Bewegig wyyse ne rassistischi Positionierig zruck,^[12] e empirischi Untersuechig chunnt dergege zum Ergebnis, d Aahänger vu dr Bewegig seje in dr Rassefrog nit neutral.^[13]

As e Symbolfigur vu dr Bewegig giltet d Sarah Palin.^[10] Dr Färnsehmoderator Glenn Beck, wu fir Fox News Channel schafft, giltet as Gsicht un Stimm vu dr Tea-Party-Bewegig.^[14]

As erschte bolitische Erfolg vu dr Bewegung giltet d Wahl vum Republikaner Scott Brown zum US-Senator as Noofolger vum verstorbene Edward Kennedy im sunscht ender liberale Massachusetts am 19. Jänner 2010.^[1][3]

Bi dr Gouverneurs- un Senatswahle 2010 hän sich Kandidate, wu vu dr Tea-Party unterstitzt wore sin, in dr Vorwahle vu dr republikanische Bartei vilfach chenne dursetze. Im Lauf vum Wahlkampf fir dr US-Senat 2010 isch dr Gouverneur vu Florida Charlie Crist us dr republikanische Bartei uusdrätte, wel Umfroge ergee hän, ass er em Kandidat vu dr Tea-Party-Bewegig Marco Rubio in dr barteiintärne Vorwahle unterläge wär. Är het sich derno entschlosse, as uuabhängige Kandidat aazdrätte.^[15] Z Kentucky het sich in dr republikanische Vorwahle mit em Rand Paul e Verdrätter vu dr Tea-Party-Bewegig dytli durgsetzt.^[16] Syy Vorsprung gege dr Trey Grayson, wu d Barteifierig lieber gha hätt, isch bi 24 % gläge.^[17] Z Utah isch dr Verdrätter vum republikanische Establishment, dr Senator Bob Bennett, in ere Abstimmig geg Gegekandidate vu dr Tea-Party unterläge.^[18]

D Erfolg in dr Vorwahle wären as Zeiche gsähne, ass d Tea-Party-Bewegig, gege d Aanamme vu republikanische Stratege, nit eifach as Wahlkampfdruppe cha yygsetzt wäre, si nimmt au e große Yyfluss uf d Personalentscheidige vu dr Republikaner.^[17] Im Bundesstaat Maine isch s dr Tea-Party-Bewegig glunge, s Barteibrogramm vu dr Republikaner z ändere. S Barteibrogramm siht jetz e Bechänntnis vor zue dr absolute freje Märtwirtschaft, erklert d Abschaffig vu dr amerikanischen Notebank un vum US-Bildigsminischterium zum Ziil, lähnt Uflage bi Elbohrige, d US-Gsundheitsreform un d UNO-Konvention iber d Rächt vu Chinder ab.^[19] D Erfolg wäre aber au as Gfohr fir di republikanisch Bartei gsähne, wel radikaleri Verdrätter bi Wahle schließli chennte unterlige.^[11]

D Wahle in dr Vereinigte Staate 2010 hän e dytlige Suiig vu dr Republikaner brocht. Vor allem d Wahle fir s Rebresäntantehuus sin erfolgryych gsi, wu d Republikaner e Mehrheit iberchuu hän, derwylscht d Demokrate im Senat d Mehrheit grad hän chenne bhalte. Des chennt zuen eme boltische Stillstand in dr USA fiere, vor allem wäg dr radikale Forderige vu dr Tea-Party.^[20] Zum Eine wird dr Erfolg vu dr Republikaner uf d Mobilisierig dur d Tea-Party, zum Andre aber s Verfähle vu dr Senatsmehrheit au uf d Ufstellig vu extreme Kandidate wie zem Byschpel Christine O'Donnell, Ken Buck oder Sharron Angle zruckgfiert.^[21]

Zue dr Hauptfinanzierer vu dr Tea-Party-Bewegig wäre di beede Milliardär David Koch un syy Brueder Charles Koch grächnet, wu ihre Vermege dr Firma Koch Industries verdanke.^[22] D Süddeutsche Zeitung folgeret dodrus: „Die Kochs wollen den totalen Kapitalismus, und sie sind bereit zu kämpfen – gegen ein staatliches Gesundheitssystem, gegen den Klimaschutz und alles andere, das sie für Auswüchse des Sozialismus halten.“^[23]

•  Commons: Tea-Party-Demonschtrationen anne 2009 – Sammlig vo Multimediadateie
• Voices of the Tea Party. The New York Times, 14. April 2010.
• Lennart Laberenz: Die Politik der Angst. WOZ-Die Wochenzeitung, 15. April 2010.
• Ian Buruma: Die große amerikanische Tea Party, Project Syndicate, 1. Septämber 2010.
• Shaun Halper: Der wahre Gegner der Tea Party. Die Zeit, 24. Septämber 2010
• Kate Zernike: Tea Party Set to Win Enough Races for Wide Influence, The New York Times, 14. Oktober 2010.