Comandanta Ramona
La Comandanta Ramona (Chiapas; 1959 – San Cristóbal de las Casas; 6 de xineru de 2006) foi una muyer indíxena tzotzil y comandante del Exércitu Zapatista de Lliberación Nacional de Chiapas, Méxicu, que finó'l 6 de xineru de 2006 por causa de cáncer nel reñón. El términu "comandanta", magar nun yera usáu n'español, sí yera'l nome del so cargu nel EZLN, pa referise a ella en particular.
Comandanta Ramona | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Chiapas, 1959[1] |
| Nacionalidá |  Méxicu |
| Muerte | San Cristóbal de las Casas, 6 de xineru de 2006[2] (46/47 años) |
| Causa de la muerte | insuficiencia renal tuberculosis |
| Oficiu | política, revolucionaria |
| Serviciu militar | |
| Cuerpu militar | EZLN |
 | |
Foi una de les representantes más destacaes del EZLN mientres los primeros años de vida pública del movimientu. El grupu musical chicanu Quetzal de Los Angeles grabó la tema Toos somos Ramona nel so honor.
Participaciones destacaes
En 1993, la Comandanta Ramona y la Mayor Ana María consultaron llargamente a les comunidaes indíxenes Neozapatistas, sobre la esplotación de les muyeres, y darréu redactaron la Ley Revolucionaria de Muyeres. El 8 de marzu d'esi añu aprobóse dicha llei.
Mientres el llevantamientu zapatista foi la encargada de dirixir dende'l puntu de vista estratéxicu tomar de San Cristóbal de las Casas el 1 de xineru de 1994. Participó nos Diálogos de San Andrés, y foi la primera representante zapatista en llegar a la Ciudá de Méxicu en 1996.
Cáncer
Yá dende 1994 había batallado col cáncer de reñón, y pocu dempués de la so apaición na plaza principal de la Ciudá de Méxicu ante decenu de miles de simpatizantes en 1996, Ramona recibió un esitosu tresplante de reñón del so hermanu. Gracies a esti procedimientu, que foi posible por una estensa campaña de recueya de fondos, Ramona pudo estender la so vida diez años más.
Decesu
La última vegada qu'apaeció en públicu foi mientres les xuntes preparatorias de La Otra Campaña, el 16 de setiembre del 2005, nel Cascoxu de La Garrucha. Por cuenta de la so muerte, el Subcomandante Marcos suspendió les actividaes de "La Otra Campaña" mientres dellos díes pa tar presente nel serviciu funerariu de Ramona, na zona selva del estáu.
Referencies
Enllaces esternos
- Suspende'l EZLN periplu pola muerte de Ramona.
- Una muyer duce y discreto cola fuercia d'una bomba (Hermann Bellinghausen en La Jornada, 7 de xineru de 2006.)
- La comandanta (Luis Javier Garrido en La Jornada, 13 de xineru de 2006.)
Datos: Q444207
Multimedia: Comandanta Ramona
