Себер дәүләт фән һәм технологиялар университеты

СССР-ҙың космонавтика һәм ракета төҙөү тармағында уңыштары юғары квалификациялы кадрҙар әҙрләү ихтыяжын тыуҙыра.

1959 йылда Красноярск машиналар төҙөү заводы базаһында ОКБ-1 филиалы булдырыла, һәм тәжрибә-конструкторлыҡ эштәре һәм ракета техникаһын төҙөү бурысы ҡуйыла. Оборона техникаһы производствоһының Баш комитеты бойороғо менән бәйле, Михаил Фёдорович Решетнёв етәкселегендә Красноярск-26 (Железногорск) ябыҡ ҡалаһына күсерелә.

1959 йылдың декабрендә СССР Министрҙар Советының (Хөкүмәте) 1425-се производствонв юғары квалификациялы кадрҙар менән тәьмин итерлек завод-втуздар төҙөлә башлай. Красмашзавод ракета-космик комплексҡа белем биреү базаһы булырлыҡ предприятиеларҙың береһе итеп тәғәйенләнә.

Красноярск политехник институтының филиалы

1960 йылдың 1 сентябрендә Красноярск политехник институтының филиалы — завод-втуз төҙөлә. Уҡыу йортоноң төп бурысы булып производствонан айырылмайса инженер тармағы белгестәр әҙерләү тора. РСФСР Минвузы бойороғо менән беренсе директор Капустянский Евгений Николаевич ҡуйыла. Институттың матди-техник базаһын булдырыуҙа Красмашзавод директоры Сысоев Пётр Александрович ҙур ярҙам күрһәтә, 1966 йылда ул удостоившийся звания [[Герой Социалистик Хеҙмәт Геройы исеменә лайыҡ була.

1960-сы йылдар: эшмәкәрлек башы

960 йылда завод-втуз 200 студент ҡабул ителә, уларҙы уҡытыу эше менән профессиональ преподавателдәр һәм завод инженерҙары уларҙы уҡытыу эше менән шөғөлләнә. Студенттарҙың яртыһы беренсе уҡыу йылында уҡ производство практикаһына йәлеп ителә. Шулай уҡ филиал советы, комсомол һәм профсоюз ойошмалары, тәүге формировались первые кафедралар формалаша башлай: юғары математика кафедраһы, физика, химия, металдар технологияһы кафедралары һ. б. Уҡытыусыларҙы илде башҡа вуздарынан күсерәләр^[10].

1960-сы йыдарҙа ил оборонаһын тәьмин итеү менән бер рәттән йыһан киңлеген үҙләштереү өҫтөнлөклө йүнәлешкә әйләнә. Ошо яғы уҡыу йортона белгестәрҙең иғтибарын йәлеп иткән. Втуза яңы бина бүленә (хәҙерге административ корпус), өҫтәмә ҡоролмалар, лабораториялар төҙөлә, белгестәргә торлаҡ бирелә^[10].

1970-се йылдар: фәнни потенциалды үҫтереү

1966 йылда беренсе сығарылыш (149 кеше) була, күп кенә тамамлаусылар Красмашта, НПО ПМ йә втузда эшләргә ҡала. Сысоев Мәскәүгә күсерелгәс, Борис Николаевич Гуров етәкселек итә. Уның килеүе производствоның модернизацияланыуына килтерә: уртаса алыҫлыҡҡа осоусы Р-14 баллистик ракета етештереүҙән завод диңгеҙ базированиелы баллистик һыу аҫты кәмәләре — РСМ-25, артабан тағы ла ҡатмарлы һәм камилыраҡ ракеталар: РСМ-40 һәм РСМ-50 етештерә башлай^[10][11].

1969—1974 йылдарҙа заводты Владилен Петрович Котельников етәкләй. Алюминий иретмәләренән нескә ҡалынлыҡтағы герметик корпус конструкциялары, юғғары баҫымлы тиҙ йөрөшлө йылытыу насостары һәм газ турбиналары, ракета кораустары (аргон-дуғалы һәм электрон-нур иретеп йәбештереү ярҙамында). Күп асыштар донъя кимәлендәге ҡаҙаныш булып тора^[10].

1977 йылда 2-се майҙансыҡ базаһында КБ ПМ һәм Механик завод формалаша. Михаил Фёдорович Решетнёв НПО ПМ-дың генераль директоры итеп тәғәйенләнә, уның беренсе урынбаҫарҙары Григорий Маркелович Чернявский һәм Анатолий Ефимович Митрофанов була, һәм завод-втуз һәм НПО ПМ төрлө яҡлы хеҙмәттәшлек итә.

Ректор Павлов А. Г., бөтә союз конференцияларында һәм семинарҙарында ҡатнашып, втуз хеҙмәткәрҙәренең фәнни әүҙемлеген арттырыуға һәм аэрокосмик өлкәлә тикшеренеүҙәрҙең ыңғай һөҙөмтәләренә этәргес бирә^[12].

1976 йылда ректор Всеволод Николаевич Севастьянов завод-втуз үҙ аллы статусҡа эйә булыуын теләй. то было возможно только при условии, что будет увеличен Профессор-уҡытыусылар составын, дәрәжәләргә лайыҡ уҡытыусыларҙы арттырырға кәрәк була, уларҙың һаны СССР-ҙа уртаса 45 % булған кимәлә етергә тейеш була^[12]. Ректорат втуз белгестәрен һәм уҡытыусыларын әҙерләү сифатына ҙур иғтибар итә. Завод-втузда 2 300 студент белем алған.

1980-се йылдар

1980 йылдан ректор Владимир Михайлович Осипов. 1982 йылдан Минвуз барлыҡ юғары уҡыу йорттарының да дисциплиналар буйынса уҡытыу-методик комплексы (УМКД) булырға тейеш тигән талап ҡуя^[13]. Владимир Осипов студенттарҙың фәнни эшмәкәрлегенә, уларҙың ғилми-тәжрибә эштәрендә ҡатнашыуына, конференция һәм семинарҙарҙа сығыш яһауына ҙур иғибар менән ҡарай. 1982 йылда Красноярск завод-втузында Бөтә Союз завод-втуздары студенттарының фәнни конференцияһы уҙғарыла.

1983 йылда Геннадий Павлович Беляков ректор вазифаһына тәғәйенләнә. Ул вузды КПИ-нан айырырға һәм абруйлы, көнәркәшлеккә һәләтле үҙ аллы юғары уҡыу йорто кимәлендә күргеһе килә. Беляков хеҙмәтенең һөҙөмтәһе — ҙур булмаған завод-ВТУЗ Красноярскиҙа иң ҙур уҡыу йортона әйләнәе^[13].1980-се йылдарҙың 1-се яртыһында Геннадий Беляков белем биреүҙә теория һәм практики бер-береһенә йоғонто яһап эшләүенә иғтибар итә. Шуның менән бер рәттән уҡыу процесына иҫәпләү техникаһын (информатика кафедраһы асыла) индереп, вуздың матди-техник базаһы нығытыла, илдең профилле вуздары (Мәскәү авиация институты МАИ, Мәскәү энергетика институты, Мәскәү авиацион технологияһы институты, Ленинград политехник институты, Ленинград инженер-иҡтисад институты, Новосибирск дәүләт университеты) менән партнёрлыҡ мөнәсәбәттәре урынлаштыра.

Красноярск космик техника институты

1989 йылдың 12 июнендә СССР Министрҙар Советы 470-се «Красноярск космос техникаһы институты — завод-втуз булдырыу тураһында» ҡарары менән Красмашзавод ҡарамағындағы уҡыу йорто үҙ аллы Красноярск политехник институты статусын ала. 1989 йылда яңы специальностар, фәнни-тикшеренеү лабораториялары барлыҡҡа килә, аспирантура асыла, административ бина эргәһендә яңы корпус төҙөлә башлай.

Себер аэрокосмик академия

1992 йылда Фән министрлығының 1119-сы бойороғо менән КИКТ Себер аэрокосмик академияһы (САА) тип атала. Был осорҙа институтта 6 факультет, 24 кафедра, информатика һәм иҫәпләү техникаһы уҡыу үҙәге, инженер-һынау полигон һәм фәнни-инженер үҙәге була. Профессорҙар, уҡытыусылаар һаны ике тапҡырҙан ашыуға арта (30 доктор һәм профессор, 2 академик, 4 ағза-корреспондент, 8 Ленин премияһы лауреаты)^[14].

СССР тарҡалғандан һуң, 1990-сы йй. САА-ға ҡыйынлыҡтарҙы еңергә тура килә. Хәрби производство конверсиялана, ракета-космос тармағы яйлап позицияларын юғалта башлай. Граждандар авиацияһы сәнәғәтенә ярҙам ит. СССР Минобщемаш, Красмаш һәм НПО ПМ ярҙам күрһәтә. Вузды техник яҡтан киңәйтеү пландары ла тормошҡа ашырыла, хатта ҡорамал һәм установкалар төп средстволарҙың баланс хаҡын 6 тапҡыр арттырыу мөмкин була. База предприятиелары менән тығыҙ хеҙмәттәшлек ярҙамында уҡыу процесында күп подразделениеларҙың матди ресурстарын файҙаланды^[14].

1996 йылда вузға академик Михаил Фёдорович Решетнёв исеме бирелә. ИВТ, системалы анализ, менеджмента, машиналар төҙөү тармаҡтарында стандартизация һәм сертификация, мәғлүмәтте автоматлаштырылған эшкәртеү системалары һәм идара итеүҙең автоматлаштырылған системаһы өлкәһендә яңы һөнәрҙәр барлыҡҡа килә. АҠШ университеттары менән берлектә 1996 йылда Теоретик һәм ғәмәли физика халыҡ-ара институты һәм Бизнес юғары мәктәбе барлыҡҡа килә; Красмаш вуз балансына Йөҙөү бассейны, спортзал, ятаҡ һәм ял базаһын бүләк итә. САА-на космонавттар Крикалёв Сергей Константинович, Серебров Александр Александрович, Зудов Вячеслав Дмитриевич, Севастьянов Виталий Иванович, Горбатко Виктор Васильевич, Соловьёв Анатолий Яковлевич килә;^[14]. 2000 йылға академия 23 специальность һәм дипломлы бакалавр һәм магистрҙар әҙерләүҙең өс йүнәлешендә эшләй, выпустила около 130 специалистов в области граждандар авиацияһы өлкәһендә 130 белгес сығарған.

Себер дәүләт аэрокосмик университет

23 мая 2002 года Сибирская аэрокосмическая академия получила статус университета, вуз стали именовать — Сибирский государственный аэрокосмический университет имени академика М. Ф. Решетнёва. В 2003 году СибГАУ участвовал в выездном заседании президиума Федерации космонавтики России, которое проводил лётчик-космонавт и дважды Герой Советского Союза Владимир Васильевич Ковалёнок. В данном заседании принимали участие руководители предприятий Красноярского края, представители Красноярского научного центра СО РАН и Администрации. По итогам заседания было принято обращение к обеим палатам Парламента и Правительству РФ, призванное выработать дальнейшую стратегию развития аэрокосмической отрасли и подготовки кадров.

В 2006 году СибГАУ и КНЦ СО РАН подписали соглашение о сотрудничестве, что позволило вузу укрепить свои связи с академической наукой в Красноярске. В том же году университет получил лицензию Федерального космического агентства.

Сибирский государственный университет науки и технологий

В 2016 году с целью создания в Красноярске опорного университета начался процесс реорганизации Сибирского государственного технологического университета путём его присоединения к СибГАУ.^[15][16] 12 мая 2017 года объединённый университет получил название Сибирский государственный университет науки и технологий имени академика М. Ф. Решетнева.

• Капустянский Евгений Николаевич (1960—1968)
• Павлов Анатолий Георгиевич (1968—1976)
• Севастьянов Всеволод Николаевич (1976—1980)
• Осипов Владимир Михайлович (1980—1983)
• Беляков Геннадий Павлович (1983—2010)
• Ковалёв Игорь Владимирович (2010—2017)
• Деревянных Дмитрий Николаевич (2017—2018) (и. о.)^[17]
• Аҡбулатов Әдһам Шуҡриевич (2020 йылдан; 2018—2019 йй. — вазифа башҡарыусы)

Университет имеет пять институтов и шесть факультетов. Основной упор в преподавании делается на физико-математические и инженерно-технические дисциплины, связанные с аэрокосмической отраслью. Эту задачу в основном выполняют факультет машиноведения и мехатроники, факультет гражданской авиации и таможенного дела, Институт космической техники и Институт космических исследований и высоких технологий. Подготовка специалистов в области экономики, финансов, информатики и вычислительной техники, маркетинга и менеджмента осуществляется на инженерно-экономическом (в филиалах — финансово-экономический) и гуманитарном факультетах, в Международной школе бизнеса и Институте информатики и телекоммуникаций.

Институттары

В число институтов СибГУ входят: Институт космической техники (ИКТ), Институт информатики и телекоммуникаций (ИИТК), Научно-образовательный центр "Институт космических исследований и высоких технологий" (НОЦ «ИКИВТ»), Инженерно-экономический институт (ИЭИ), Институт гражданской авиации и таможенного дела (ИГАиТД), Институт социального инжиниринга (ИСИ), Институт машиноведения и мехатроники (ИММ), Институт заочного обучения (ИЗО), Военный институт (ВИ) и Институт дополнительного образования (ИДО).

Факультеттары

В СибГУ входят 8 факультетов: Лесоинженерный факультет (ЛИФ), Лесохозяйственный факультет (ЛХФ), Факультет механической технологии древесины (МТД), Факультет очно-заочного обучения (ФОЗО), Факультет переработки природных соединений (ППС), Факультет физической культуры и спорта (ФФКС), Факультет химических технологий (ФХТ) и Факультет экономики и управления бизнес-процессами (ФЭУБ).

оздан в 2000 году как «Вестник Сибирской аэрокосмической академии имени академика М. Ф. Решетнёва»^[18]. В 2002 году переименован в «Вестник Сибирского государственного аэрокосмического университета имени академика М. Ф. Решетнёва»^[19]. С 2005 года включён в список рецензируемых научных журналов и изданий ВАК. Также включён в Ulrich’s Periodicals Directory и РИНЦ. В мае 2017 года в связи с переименованием университета получил название «Вестник СибГУ», а в июле того же был переименовал в «Сибирский журнал науки и технологий»^[20].

Выпуск журнала включает в себя четыре раздела:

• 1 раздел. Математика, механика, информатика.
• 2 раздел. Авиационная и ракетно-космическая техника.
• 3 раздел. Технологические процессы и материалы.
• 4 раздел. Экономика.

Тәнҡит

В 2002 году в связи с переименование Сибирской аэрокосмической академии имени академика М. Ф. Решетнёва в СибГАУ имени академика М. Ф. Решетнёва был разработан логотип.

В сентябре 2018 года СибГУ имени академика М. Ф. Решетнёва получил новый логотип, заменивший старый и логотип СибГТУ, разработанный ООО «Новая марка» (Пенза), представляющий собой соединение 3 кольцевидных геометрических фигур символизирующих лес (дерево; «науки о земле и природе»), химия (молекула; «науки о строении всего живого на земле») и космос (спутник; «науки о космосе и желание обрести знания обо всём неизведанном и недоступном»), что должно показать широту областей научных исследований «от молекулы до космической техники», а «большая концентрация визуальных элементов в нижней части логотипа означает стремление вперед и вверх». зеленый, синий и серый цвета. Каждое из колец окрашено в определённый цвет: зелёный («символизирует жизнь и обновление, заботу об окружающей среде»), синий («ассоциируется с уверенностью и успехом») и серый («означает простоту и гармонию»)^[5][21][22].

• Гуров Б. Н. Привилегия работы в оборонной промышленности: автобиографические заметки. — Железногорск и др.: Прикладные технологии, 2007. — 137 с.
• Красноярск // Большая энциклопедия: В 62 томах. — М.: Терра, 2006. — Т. 24. — С. 79—80. — 592 с. — ISBN 5-273-00432-2.
• Сибирский государственный аэрокосмический университет имени академика М. Ф. Решетнёва // Сен-Жерменский мир 1679 — Социальное обеспечение [Электронный ресурс]. — 2015. — С. 132. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.]; vol. 2004—2017, вып. 30). — ISBN 978-5-85270-367-5.

• Сайт Сибирского государственного аэрокосмического университета имени академика М. Ф. Решетнёва  (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 апрель 2012. Архивировано 15 май 2012 года. 2012 йыл 19 апрель архивланған.
• Аэрокосмический университет  (билдәһеҙ) (недоступная ссылка — история). Абитуриент. Дата обращения: 24 май 2012. Архивировано 26 июнь 2012 года. 2012 йыл 15 август архивланған.
• Сибирский государственный аэрокосмический университет им. М. Ф. Решетнёва  (билдәһеҙ). FAK.ru. Дата обращения: 13 июнь 2012. Архивировано 26 июнь 2012 года. 2012 йыл 28 октябрь архивланған.
• СибГАУ  (билдәһеҙ). Яндекс.Афиша. Дата обращения: 22 апрель 2012. Архивировано 15 май 2012 года.
• Архив новостей: СибГАУ  (билдәһеҙ) (недоступная ссылка — история). Красноярский рабочий. Дата обращения: 22 апрель 2012. Архивировано 15 май 2012 года. 2012 йыл 15 май архивланған.

	Себер дәүләт фән һәм технологиялар университеты Викимилектә

Ҡалып:СибГАУҠалып:Региональные опорные университеты РоссииҠалып:Вузы Красноярска