Шуматова Елизавета Николаевна
Елизавета Николаевна Шуматова (ингл. Yelizaveta Nikolayevna Shumatova тыумыштан Авинова ингл. Avinoff; 6 октябрь 1888, Харьков[2] — 30 ноябрь 1980[3] (92 йәш), Глен-Ков[d], Нью-Йорк)[6] — урыҫ сығышлы америка рәссамы, уның иң билдәле әҫәре Франклин Д. Рузвельттың тамамланмаған портреты. Сәйәсмәндәр Линдон Б.Джонсон һәм леди Бёрд Джонсондың портреттарын яҙа[7].
| Шуматова Елизавета Николаевна | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ[1] |
|---|---|
| Гражданлыҡ |  Америка Ҡушма Штаттары |
| Тыуған көнө | 6 октябрь 1888 |
| Тыуған урыны | Харьков, Рәсәй империяһы[2] |
| Вафат булған көнө | 30 ноябрь 1980[3] (92 йәш) |
| Вафат булған урыны | Глен-Ков[d], Нассо[d], Нью-Йорк, Америка Ҡушма Штаттары |
| Атаһы | Николай Александрович Авинов[d] |
| Әсәһе | Александра Николаевна Лукьянович[d] |
| Һөнәр төрө | рәссам |
| Эшмәкәрлек йылдары | 1937[4] |
| Жанр | портрет[d] |
| Хеҙмәттәре тупланмаһы | Фрик коллекцияһы[d][5], Художественная галерея Олбрайт-Нокс[d], Бостон нәфис сәнғәт музейы[d], Маленький Белый дом[d], Национальная портретная галерея[d], Гарвард художество музейы[d] һәм Художественный музей Принстонского университета[d] |
| Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы | эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған[d] |
| Файлы артиста по адресу | Frick Art Reference Library[d] |
 | |
 Шуматова Елизавета Николаевна Викимилектә | |
Биографияһы
Шуматова Елизавета Николаевна 3 (6) октябрь 1888 йылда Харьковта, аристократ ғаиләһендә кинйә бала булып тыуа[8]. Атаһы — Авинов Николай Александрович (1844—1911), Император рус армияһының генерал-лейтенанты[9].
Өлкән ағаһы Николай өлкән ағаһы (1881—1937), финанс хоҡуғы уҡытыусыһы, 1937йылда репрессиялана һәм атып үлтерелә. Марья Юрьевна Новосильцеваға өйләнгән була (1882—1975). Икенсе өлкән ағаһы Авинов Андрей Николаевич (1884—1949), күренекле рәссам һәм энтомолог. 1917 йылда Шуматова ире Лео Шуматов менән бергә АҠШ-ҡа күсенә, Октябрь революцияһынан һуң тыуған иленә ҡайтмаҫҡа ҡарар итә. Ире менән Лонг-Айлендта йәшәй[10]. 1928 йылда ире Шуматов Лео пляжда һыуға батып үлә.
Ижады
Шуматованың һынлы сәнғәткә ғәҙәти булмаған һәләттәре портрет сәнғәтенә алып килә, уның картиналарын Американың, Бөйөк Британияның Һәм Европаның бай ғаиләләре һатып ала башлай. Уға төрлө күренекле ғаилә вәкилдәре, шул иҫәптән Бөйөк герцог Люксембургский ғаиләһе лә заказ бирә[7]. Ул Джорджия штатындағы Уорм-Спрингста АҠШ-тың Президенты Франклин Рузвельттың портретын яҙа, был көндә, 1945 йылдың 12 апрелендә, уның мейеһенә ҡан һауа[11]. Эш ваҡытында ул уға: «Минең ҡот осҡос башым ауырта» «ингл. I have a terrific headache»[12] тей.
Мираҫы
Һуңғы йылдарҙа Нью-Йоркта, Локаст-Веллиҙа йәшәй, 1980 йылдың 30 ноябрендә Глен-Ковта 92 йәшендә вафат була[6]. Уның поместьеһында тамамланып бөтмәгән Франклин Рузвельттың портретына эскиздар табыла, улар Франклин Д.Рузвельт мираҫының Америка үҙәгенә тапшырыла[13]. Шуматованың һуңғы осорға ҡараған ҡайһы бер эштәре хәҙер Америка сәнғәтенең архивында һаҡлана[14]
Галереяһы
