Карыятавічы

Асноўны артыкул: Карыят (імя)

Карыята або Карыета (Cariatto, Carietto) — імя германскага паходжаньня^[1]. Іменная аснова -кар- (-кор-) (імёны ліцьвінаў Каргоўт, Караман, Карымунт; германскія імёны Caragolt, Caroman, Karmunt) паходзіць ад гоцкага kaurus 'цяжкі, важкі'^[2] або гоцкага^[3] і бургундзкага kara 'турбота, клопат'^[4], а аснова -ют- (-ят-) (імёны ліцьвінаў Ютэль, Вілят, Даўят; германскія імёны Jutilo, Wiliatus, Dowyatt) — ад гоцкага iuþa, старагерманскага joþ 'дзіцё, народзінец, нашчадак'^[5]. Такім парадкам, імя Карыят азначае «цяжкі народзінец»^[6].

Адпаведнасьць імя Карыят германскаму імю Cariatto (Carietto, Charietto) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[7].

Паводле летапісаў Вялікага Княства Літоўскага, братоў Карыятавічаў Юрыя, Аляксандра і Канстантына вялікі князь Альгерд у 1362 годзе ўзяў у выправу супраць татараў. У выніку бітвы на Сініх Водах да Вялікага Княства Літоўскага была далучаная Падольская зямля, дзе Карыятавічы былі пасаджаныя намесьнікамі, «пачалі бараніць Падольскую зямлю ад татараў» і збудавалі гарады Смотрыч, Бакоту, Камянец-Падольскі.

Зь іншых крыніц паходзяць зьвесткі пра яшчэ некалькіх Карыятавічаў. Відаць, першыя ўладаньні на Падольлі Карыятавічы атрымалі ад князя Любарта, які вёў змаганьне за Падольле з польскім каралём Казімерам III па сьмерці апошняга падольскага князя Баляслава (Юрыя) Трайдзенавіча^[8].

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0