Brandenburg

Land Brandenburg a voe krouet evit ar wech kentañ e 1947 pa voe divodet Stad dieub Prusia. C'hwec'h vloaz e padas. Evel holl länder all DDR e voe divodet e 1952, ha tri distrig (Bezirke) a voe savet en e blas : distrig Cottbus, distrig Frankfurt (Oder) ha distrig Potsdam. Pa voe adunvanet Alamagn e voe adsavet land Brandenburg e 1990, diwar tiriad proviñs Brandenburg da vare Prusia, da lavaret eo ar pezh a oa Marzoù Brandenburg (Mark Brandenburg) e kornôg an stêr Oder. Tiriad Marzoù Brandenburg (Neumark) a oa er reter d'ar stêr Oder a zo ul lodenn eus Polonia abaoe 1945. Ar Marzoù kozh (Altmark), hag a oa bet ul lodenn eus Marzoù Brandenburg hag eus Saks da vare Prusia a zo hiziv an deiz ul lodenn eus Saks-Anhalt.

Land brasañ DDR e oa ar Brandenburg (gorread e-tro 30 000 km²). Er reter ez eo stok ouzh harzoù Polonia : ar stêrioù Oder ha Neisse eo a ya d'ober an harz etre an div vro. En norzh emañ Mecklenburg-Pomerania ar C'hornaoueg, Saks-Anhalt er c'hornôg ha Saks er su. Berlin (kêr-stad) a zo e-kreiz al land. Potsdam, Landtag, Cottbus, Brandenburg an der Havel ha Frankfurt eo ar c'hêrioù brasañ (a-fet poblañs). Bras eo ivez Eberswalde, Neuruppin, Schwedt hag Eisenhüttenstadt.

Stank eo ar c'hoadeier hag ar gwazhioù er Brandenburg : Spreewald (er gevred) ha Havel en norzh. Sed perak e teu touristed d'ober troioù-bale pe da bleustriñ war ar sportoù merdeiñ. Ouzhpenn 3 000 lenn naturel ha 30 000 km dourredennoù a zo : al land alaman ennañ ar muiañ a boulloù-dour eo. Rannvroioù all eus ar Brandenburg a zo brudet : en Havelland (er c'hornôg) e vez gounezet frouezh, er Schorfheide (norzh-kreiz) ez eo brudet ar chase hag ivez Luzasia (er gevred), Fläming, Märkische Schweiz (rannvro goadek er reter) hag ivez ribloù ar stêr Oder hag ivez Prignitz er gwalarn.

N'eus stêr vras ebet a douchfe ar Brandeburg : an Neisse hag an Oder a ya d'ober an harzoù gant Polobia er reter. Er c'hornôg ez eo ar stêr Elbe a zisparti ar Brandeburg diouzh daou land all : Saks-Anhalt ha Saks-Izel. Ar stêrioù Havel ha Spree eo an div stêr a-bouez er Brandenburg. Schwielochsee (13,3 km²), Scharmützelsee (12,0 km²), Unteruckersee (10,4 km²) ha Parsteiner See (10,0 km²) eo lennoù brasañ ar Brandeburg.

Meurvorel gwastet gant ul levezon kevandirel bras eo hin Brandenburg, ha splann eo an diforc'hioù etre ar c'houlzioù-amzer. 8,7 °C eo keidenn an temperadur : Genver eo ar miz yenañ (keidenn -1,1 °C) ha Gouere an hini tommañ(keidenn 18,4 °C).600 mm eo ar geidenn glaveier dre vloaz, da lavaret eo ez eo Brandenburg unan eus länder sec'hañ Alamagn. Unan eus rannvroioù sec'hañ Alamagn eo an Oderbruch : nebeutoc'h evit 500 mm glaveier ar bloaz. Lod brasañ ar glaveier a vez e-pad an hañv, ha peurliesañ e vez sec'h ar goañv hag an nevez-amzer. E-pad an hañv e vez riskloù tanioù-gwall, peogwir ez eus mareoù sec'h hir etre ar glaveier.

1600 eurvezh eo keidenn heoliadur Brandenburg.

Kalz koadeier pin a zo, al lod brasañ anezho a zo kresket e lec'hioù bet implijet gant ar Arme Ruz hag arme DDR. Traezhek eo lod brasañ douaroù ar Brandenburg.

Ouzhpenn ar pezh a c'haller kavout er c'hêrioù bras e vez aozet darvoudoù sevenadurel el land a-bezh. Ar festival sonerezh klasel hag opera e kastell Rheinsberg, ar festival Musiksommer e manati Chorin, hag ar festivalioù c'hoariva ha sonerezh a-vremañ aozet e kastell Neuhardenberg, a zo darvoudoù a-bouez.

C'hoarivaoù pennañ Brandenburg :

• Hans-Otto-Theater e Potsdam
• Staatstheater e Cottbus
• Uckermärkische Bühnen e Schwedt
• Brandenburger Theater e Brandenburg an der Havel

Skolioù-meur Brandenburg :

• Universität Potsdam
• Universität Europa Viadrina e Frankfurt
• Brandenburgische Technische Universität Cottbus

Fachhochschule Brandenburg :

• Fachhochschule Brandenburg e Brandenburg an der Havel
• Fachhochschule Eberswalde e Eberswalde
• Fachhochschule Lausitz e Senftenberg hag e Cottbus
• Fachhochschule Potsdam e Potsdam
• Technische Fachhochschule Wildau e Wildau
• University of Management and Communication e Potsdam
• Hochschule für Film und Fernsehen Konrad Wolf e Potsdam

E Potsdam emañ sez Landtag Brandenburg. Abaoe 2002 ez eo Matthias Platzeck (SPD) ministr-prezidant. Ur gouarnamant diazezet war ar genunaniezh SPD ha CDU, bet aozet en Alamagn a-bezh d'an 22 a viz Du 2005, eo.

Gouarnamant Matthias Platzeck :

• Ministr an diabarzh: Jörg Schönbohm, CDU
• Ministrez ar justis: Beate Blechinger, CDU
• Ministr an argant: Rainer Speer, SPD
• Ministr an armerzh: Ulrich Junghanns, CDU
• Ministr al labour, ar c'hengred, ar yec'hed hag ar familh : Dagmar Ziegler, SPD
• Ministr al labour-douar, an endro hag ar beveziñ: Dietmar Woidke, SPD
• Ministr an deskadurezh, ar yaouankiz hag ar sportoù: Holger Rupprecht, SPD
• Ministrez ar skiantoù, an enklaskoù hag ar sevenadur: Johanna Wanka, CDU
• Ministr aozañ an tiriad: Reinhold Dellmann, SPD

Abaoe 1993 ez eo rannet Land Brandenburg e 14 arondisamant ha 4 c'hêr-arondisamant. N'eus arondisamant ebet anvet diwar anv e benngêr, ar pezh a zo dibar keñveriet gant al Länder all.

419 kumun a zo er Brandenburg, en o zouez 108 kêr ha 4 c'hêr-arondisamant (alamaneg : kreisfreie Städte).

Niv.	Blason	Arondisamant	Plakenn-varilh	Penngêr	Annezidi	Gorread
1.		Barnim	BAR	Eberswalde	177.678	1.494,33 km²
2.		Dahme-Spreewald	LDS	Lübben (Spreewald)	161.509	2.261,09 km²
3.		Elbe-Elster	EE	Herzberg (Elster)	115.852	1.889,34 km²
4.		Havelland	HVL	Rathenow	155.291	1.717,15 km²
5.		Märkisch-Oderland	MOL	Seelow	191.326	2.127,99 km²
6.		Oberhavel	OHV	Oranienburg	202.348	1.795,77 km²
7.		Oberspreewald-Lausitz	OSL	Senftenberg	125.541	1.216,65 km²
8.		Oder-Spree	LOS	Beeskow	186.841	2.242,71 km²
9.		Ostprignitz-Ruppin	OPR	Neuruppin	104.948	2.509,22 km²
10.		Potsdam-Mittelmark	PM	Belzig	204.459	2.575,05 km²
11.		Prignitz	PR	Perleberg	84.502	2.123,31 km²
12.		Spree-Neiße	SPN	Forst (Lausitz)	130.974	1.647,89 km²
13.		Teltow-Fläming	TF	Luckenwalde	162.315	2.092,08 km²
14.		Uckermark	UM	Prenzlau	133.189	3.058,08 km²
Kêrioù-arondisamantoù (kreisfreie Städte) Brandenburg :
1.		Brandenburg an der Havel	BRB		72.583	228,77 km²
2.		Cottbus	CB		101.821	150,3 km²
3.		Frankfurt	FF		61.497	147,61 km²
4.		Potsdam	P		152.730	187,37 km²

• Lec'hienn ofisiel Land Brandeburg
• Lec'hienn ofisiel Potsdam
• Ofis touristelezh Brandeburg
• Istor Brandenburg

Muioc'h a restroù diwar-benn

Brandenburg

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Länder Alamagn
Baden-Württemberg |  Bavaria |  Berlin |  Brandenburg |  Bremen |  Hamburg |  Hessen |  Mecklenburg-Pomerania ar C'hornaoueg |  Nordrhein-Westfalen |  Rheinland-Pfalz |  Saarland |  Saks |  Saks-Anhalt |  Saks-Izel |  Schleswig‑Holstein |  Thüringen

Porched Alamagn – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn da Alamagn.