Glavni gen

Glavni geni – odomaćena i tuđica (anglizam) major geni – su geni odgovarajućih poligenskih ili oligogenskih serija koji se fenotipski prepoznatljivo ispoljavaju, za razliku od gena modifikatora ili minor gena (poligena).^[1][2]

Glavni geni, dakle, obilježavaju fenotipsku ekspresiju kvantitativne nasljedne varijacije, koja je pod kontrolom više gena (poligena – poligensko nasljeđivanje) ili malog broja gena (oligogena – oligogensko nasljeđivanje). Iako je osnovni oblik interakcije nealelnih gena, u odgovarajućoj poligenskoj/oligogenskoj seriji, adicija pojedinačih – obično malih – efekata alelnih varijanti uključenih lokusa, tamo gdje postoji major gen, on ima presudni uticaj na ukupno fenotipsko ispoljavanje odgovarajućih svojstava. Ostali – minor ili poligeni – imaju minoran količinski doprinos ili modificiraju efekte major gena.

Teorijski gledano, u poligensku seriju može biti uključeno od dva do (gotovo) beskonačno mnogo genskih lokusa. S druge strane, pod oligogenskim nasljeđivanjem se podrazumijeva pojava genetičke kontrole pojedinih fenotipskih svojstava putem malog broja genskih lokusa, uz obavezno prisustvo “major” gena u oligogenskom bloku. Pošto je uticaj negenetičkih činilaca, kao i “minor” gena iz odgovarajuće serije na ispoljavanje ovakvih osobina gotovo beznačajan, one se obično tretiraju kao monogenske.

Major geni se mogu rekombinirati, a raspoloživi podaci mogu se lahko prilagoditi mendelovskoj analizi. Kategorizacija gena u glavne i sporedne determinante je više ili manje proizvoljna. Ova dva tipa se mogu shvatiti i kao samo prelazne kategorije u više ili manje kontinuiranoj seriji kvantifikacije djelovanja i interakciji gena.^[3][4]

Pojam major gena, u nauku o biološkom nasljeđivanju, uveo je engleski genetičar Keneth Mather (1941.).^[5]