Međunarodni aerodrom Tuzla
Međunarodni aerodrom Tuzla[1] (IATA: TZL, ICAO: LQTZ)[2] jest aerodrom u naseljenom mjestu Dubrave Gornje, Grad Živinice,[1] 15 km[3] udaljenom od Tuzle, Bosna i Hercegovina. Aerodrom je civilni, ali služi i kao vojna baza. Jedan je od četiri međunarodna aerodroma u Bosni i Hercegovini.
| Međunarodni aerodrom Tuzla | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| IATA: TZL – ICAO: LQTZ | |||||||
| Općenito | |||||||
| Vrsta | Civilni/Vojni | ||||||
| Vlasnik/Operator | Direkcija za civilnu avijaciju Bosne i Hercegovine | ||||||
| Lokacija | Dubrave Gornje, Živinice, Bosna i Hercegovina | ||||||
| Visina | 239 m | ||||||
| Koordinate | 44°27′31.16″N 18°43′29.22″E / 44.4586556°N 18.7247833°E | ||||||
| Veb-sajt | tuzla-airport | ||||||
| Pista | |||||||
| |||||||
Posljednjih godina, aerodrom je doživio ekspanziju po broja putnika te se trenutno svrstava kao drugi najprometniji aerodrom u Bosni i Hercegovini, iza Međunarodnog aerodroma Sarajevo. Aerodrom je poznat i kao centar za niskobudžetne (low cost) avio kompanije, kojeg koriste putnici iz BiH kao i iz susjednih država, Hrvatske i Srbije.
Historija
Međunarodni aerodrom Tuzla je do rata u Bosni i Hercegovini bio najveći vojni aerodrom Ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrana SFRJ. Stavljen je pod kontrolu snaga Ujedinjenih nacija 1992. Od 1996. pa nadalje, postao je glavno čvorište za Snage stabilnosti. Tuzlanski kanton pretvorio je Aerodrom Tuzla u civilni aerodrom 1998. Međunarodni aerodrom Tuzla je zvanično otvoren za civilni saobraćaj 10. oktobra 1998. Od 2011. na Međunarodni aerodrom Tuzla slijeću avioni niskobudžetne mađarske aviokompanije Wizz Air. U junu 2015. niskobudžetni operater Wizz Air je otvorio svoju bazu na Međunarodnom aerodromu Tuzla i stacionirao jedan Airbus A320.[4] Time je broj destinacija Wizz Air-a iz Tuzle porastao na devet, a broj sedmičnih polijetanja na 22 u toku ljetnog reda letenja.Wizz Air je 12.09.2023 zatvorio bazu ali je nastavio da leti na tri destinacije.
Zgrada terminala
Zgrada putničkog terminala, izgrađena 1998, pruža kapacitet od 350 putnika po satu. Vlada Tuzlanskog kantona je u decembru 2015. budžetom za 2016. namjenila oko 2 miliona KM za rekonstrukciju i proširenje postojećeg putničkog terminala i izgradnju manjeg teretnog terminala sa skladištima i hladnjačama.[5] Pored toga, Vlada je namjenila blizu 500 hiljada KM za izgradnju sistema prilazne rasvjete (ALS).[6]
Pista
Međunarodni aerodrom Tuzla posjeduje jednu asfaltiranu pistu (broj: 09/27) dužine 2485 metara i širine 45 metara. Aerodrom posjeduje 6 rulnica (A,B,C,D,E i F), od kojih se rulnica F proteže paralelno sa glavnom pistom.[7] Postoje tri parking pozicije za avione, od kojih su dvije u funkciji. Parking pozicije su dimenzija 116 m x 106 m, za putničke i teretne avione. Aerodrom je sposoban prihvatiti avione svih vrsta, namjena i veličina, pa je tako moguć prihvat dva Airbus 320 ili Boeing 737 aviona istovremeno. Također je moguć prihvat dva aviona Airbus 330 na dvije spojene parking pozicije, ili prihvat jednog Antonov AN-124 Ruslan ili Boeing 747 cargo aviona. U blizini samog putničkog terminala je i prostor za prihvat 31 helikoptera tipa Bell UH-1 ili sličnih helikoptera.[7]
Destinacije
Putnički saobraćaj
| Kompanija | Destinacije |
|---|---|
| FREEBIRD | Sezonski charter Antalya |
| WIZZAIR | Basel, Memmingen, |
Teretni saobraćaj
| Kompanija | Destinacija |
|---|---|
| Turkish Airlines | Istanbul[8] |
Statistika tereta
| Godina | Utovar (u t) | Istovar (u t) | Ukupno(ut) |
|---|---|---|---|
| 2017 | 249.6 | 3,80 |  249.6 |
| 2016[9] | 6.065,92 | 3.83 | 6.062,09' |
| 2015 | 219.557 | 16.689 | 236.246 |
| 2014 | 55.559 | 53.793 | 109.392| |
Statistika
Statistika za putnički saobraćaj (putnici)
| Godina/Mjesec | Januar | Februar | Mart | April | Maj | Juni | Juli | August | Septembar | Oktobar | Novembar | Decembar | Ukupno | Promjena |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2024 |  19.171 | 17.162 | 14.737 | 36,333 | ||||||||||
| 2023 | 58.304 | 48.326 | 53.076 | 67.152 | 68.442 | 64.795 | 72.079 | 70.088 | 28.118 | 18.825 |
| 17.899 | 582.336 | +105.6% |
| 2022. | 23.368 | 14.630 | 22.793 | 40.360 | 41.322 | 40.207 | 50.027 | 51.426 | 42.688 | 44.713 | 50.481 | 52.151 | 474.166 | +47,44% |
| 2021. | 12.394 | 8.427 | 11.650 | 13.969 | 19.880 | 23.006 | 45.983 | 48.630 | 32.960 | 35.027 | 21.600 | 25.486 | 299.012 | +26,6% |
| 2020. | 35.188 | 36.438 | 17.665 | 0 | 100 | 19.456 | 32.008 | 28.813 | 19,509 | 17,120 | 9.505 | 12.473 | 228.425 | -61,4% |
| 2019. | 36.341 | 30.658 | 35.679 | 56.276 | 52.425 | 59.581 | 67.794 | 66.732 | 56.412 | 54.018 | 35.484 | 41.617 | 551.466 | +1,16% |
| 2018. | 40.563 | 35.976 | 43.112 | 52.638 | 49.371 | 53.709 | 67.438 | 65.364 | 56.062 | 50.122 | 30.763 | 39.471 | 584.589 | +9,0% |
| 2017. | 26.554 | 23.105 | 29.116 | 50.763 | 47.701 | 49.662 | 63.173 | 63.788 | 52.816 | 51.556 | 37.432 | 40.178 | 535.834 | +72,1% |
| 2016. | 19.234 | 19.939 | 23.598 | 25.261 | 27.324 | 26.673 | 32.229 | 31.046 | 27.793 | 27.621 | 23.619 | 27.061 | 311.398 | +20,2% |
| 2015. | 12.960 | 12.005 | 14.474 | 17.311 | 18.082 | 21.563 | 33.666 | 33.007 | 28.900 | 27.167 | 22.462 | 17.427 | 259.074 | +71,2% |
| 2014. | 8.276 | 6.455 | 7.289 | 9.495 | 9.343 | 12.195 | 19.887 | 19.253 | 16.967 | 16.299 | 12.363 | 13.531 | 151.353 | +146,0% |
| 2013. | 1 | 0 | 0 | 0 | 455 | 6.251 | 11.868 | 11.000 | 9.071 | 8.673 | 7.359 | 6.835 | 61.513 | +1.367,7% |
| 2012. | 8 | 0 | 51 | 13 | 2 | 854 | 1.762 | 1.243 | 195 | 59 | 4 | 0 | 4.191 | -7,4% |
| 2011. | 0 | 0 | 12 | 54 | 8 | 1.143 | 1.506 | 965 | 10 | 426 | 403 | 0 | 4.527 | N/A |
Statistika destinacija Wizzaira
Najfrekventnije destinacije sa Međunarodnog aerodroma Tuzla (2015)
| Poredak | Destinacija | Broj putnika (dolasci i odlasci) |
|---|---|---|
| 1 | Dortmund | 43.502 |
| 2 | Goteborg | 42.875 |
| 3 | Malmo | 37.341 |
| 4 | Basel | 36.978 |
Statistika za teretni saobraćaj (tone)
| Godina/Mjesec[10] | Januar | Februar | Mart | April | Maj | Juni | Juli | August | Septembar | Oktobar | Novembar | Decembar | Ukupno | Promjena |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2016. | 1.738 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.170 | - | - | - | - | - | - | 2.909 | -98,77% |
| 2015. | 1.519 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 122.075 | 97.482 | 0 | 0 | 0 | 15.170 | 236.246 | +4.278,17% |
| 2014. | 3.996 | 0 | 0 | 0 | 49 | 1.296 | 0 | 0 | 55 | 0 | 0 | 0 | 5.396 | N/A |
Statistika putnika
| Rang | Aerodrom | Broj putnika | % promjena 2018/2019 |
|---|---|---|---|
| 1 | Basel | 66.762 | 4,21 |
| 2 | Dortmund | 65.606 | 8,22 |
| 3 | Malmö | 55.489 | 5,26 |
| 4 | Göteborg | 52.095 | 2,64 |
| 5 | Berlin | - | |
| 6 | Frankfurt | 41.872 | 5,17 |
| 7 | Memmingen | 40.605 | 4,57 |
| 8 | Köln | | |
| 9 | Friedrichshafen | 33.134 | 40,10 |
| 10 | Stockholm | - | |
| Rang | Aerodrom | Broj putnika | % promjena 2017/2018 |
|---|---|---|---|
| 1 | Basel | 64.060 | 29,40 |
| 2 | Dortmund | 60.621 | 21,77 |
| 3 | Malmö | 58.570 | 3,73 |
| 4 | Göteborg | 50.751 | 40,35 |
| 5 | Berlin | 41.184 | 30,16 |
| 6 | Frankfurt | 39.812 | 4,60 |
| 7 | Memmingen | 38.830 | 17,60 |
| 8 | Köln | 36.930 | 20,69 |
| 9 | Friedrichshafen | 33.168 | 25,13 |
| 10 | Stockholm | 25.322 | 0,73 |
| Rang | Aerodrom | Broj putnika | % promjena 2016/2017 |
|---|---|---|---|
| 1 | Malmö | 56.461 | 26,72 |
| 2 | Göteborg | 50.930 | 18,46 |
| 3 | Dortmund | 49.781 | 0,93 |
| 4 | Basel | 49.503 | 28,95 |
| 5 | Frankfurt | 38.058 | 22,76 |
| 6 | Memmingen | 33.016 | 4,30 |
| 7 | Friedrichshafen | 26.506 | 0.0 |
| 8 | Stockholm | 25.510 | 13,16 |
| 9 | London Luton | 20.708 | 30,0 |
| 10 | Växjö | 20.269 | 20,0 |