Австралин доллар
Австра́лин до́ллар (хьаьрк: $; код: AUD) — Австралин Бертан, цуьнца цхьаьна Рождествон гӀайренийн, Кокосийн гӀайренийн, Норфолк гӀайренан, ткъа кхин а тийнаӀапказан маьрша пачхьалкхийн Кирибатин, Наурун, Тувалун валюта. Декъало 100 центе. Дукха хьолахь дацдо долларан хьаьркаца ($), амма билгалонийн кхин варианташ а йу: A$, $A, AU$, $AU.
| Австралин доллар (нох.) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Australian Dollar (инг.) | |||||
| |||||
| Кодаш а, символаш а | |||||
| Кодаш ISO 4217 | AUD | ||||
| Символаш | Ахчан хьаьрк AUD цакарий | ||||
| Лелаш долу меттигаш | |||||
| Эмитент |  Австрали | ||||
| Официально |  Кирибати Науру Тувалу | ||||
| Схьадаьлларш а, параллельни цхьаццаннаш а | |||||
| Къасторан | Цент (1⁄100) | ||||
| Истори | |||||
| Йукъадалор | 14.02.1966 | ||||
| Ахча-хьалха хилларг | Австралин фунт | ||||
| Монеташ а, банкноташ а арахецар | |||||
| Эмиссионни центр | Австралин резерван банк | ||||
| www.rba.gov.au | |||||
| Ахча ден цӀа | Паччахьан австралин нахартийн цӀа | ||||
| www.ramint.gov.au | |||||
| Пертера нахартийн цӀа | |||||
| www.perthmint.com.au | |||||
| Мах 25 февралехь 2015 шо | |||||
| 1 RUB | = 0,02026 AUD | ||||
| 1 USD | = 1,268 AUD | ||||
| 1 EUR | = 1,439 AUD | ||||
| 1 GBP | = 1,965 AUD | ||||
| 1 JPY | = 0,01067 AUD | ||||
| Мах ша карлабоккхуш бу МВФ а, ЕЦБ а, ЦБ РФ а хаамашца. Дуьззина йаздина хьажа декъехь «Ахчан механ раж». | |||||
 Category:Money of Australia Викилармехь | |||||
Австралин доллар дуьненахь уггаре дика дохкало валютех йалхолгӀа ду (АЦШ долларал, еврол, иенел, стерлингийн фунтал, швейцарин франкал тӀаьхьа)[1], цуьнца йо 5 % дуьненан валютийн операцеш. Махлелорхошна йукъахь валюта гӀарадаьлла Австралехь лакхара процент хӀоттор бахьнехь, валютийн базарахь правительство йукъагӀертарах дикка маьрша хиларна, австралин экономика а, политикин система а йерриг цхьанаэшшара хиларна.[2]
1988 шарахь дуьйна банкноташ йеш кехат ца леладо, лелайо башха йуткъа пластик.
Истори
Иттаннийн валюта долу Австралин доллар, йукъахецна 1966 шеран 14 февралехь, цуо хийцина шийттаннийн австралин фунт.[3]
Керла къоман валюта йукъадаккхийтира Австралин резерван банко 1960 шарахь. Йехачу заманахь махкахь кечам бара беш, ахчанан керла хьаьркан кеп кечйеш. Оцу заманахь дира валютин цӀеран хьокъехь эзар со хьехар. 1965 шарахь Австралин премьер-министро Мензис Роберта цӀе кховдийра «the royal» аьлла. Амма иза бахархоша къобал ца йира, цундела валютин цӀе доллар.[3] На жаргоне трейдеров австралийский доллар называется «оззи» (aussie)[4] тиллира.
1988 шарахь арахийцира дуьххьарлера пластикин банкнота.[5]
Нахарташ
1966 шарахь йукъахийцира нахарташ мах 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент болуш. Цхьа долларан нахарт арахийцира 1984 шарахь, ткъа шина долларан нахарт — 1988 шарахь.[6] Мах 1 а, 2 а цент болу нахарташ лело йукъахийцира 1991 шарахь, банкнота 1 доллар – 1984 шарахь, ткъа 2 долларан — 1988 шарахь. Карара ахчанца мах бо жамӀ стандартан бакъонашца, гергарчу 5 центе горгдеш.
Банкноташ
Дуьххьарлера австралин долларийн кехатан ахча арахецна 1966 шарахь. Мах 1, 2, 10, 20 доллар болу банкноташ эквивалент йара хьалха хиллачу австралин фунтан. Пхеадолларан банкнота арахийцира 1967 шарахь, бахархошна иттаннийн ахчанан система йевзинчул тӀаьхьа.
1984 шарахь 1 доллар мах болу банкнота хийцира нахарца, ткъа 2 доллар мах берг — 1988 шарахь. 50-долларан банкнота арахийцира 1973 шарахь, ткъа 100-долларан — 1984-гӀа шарахь. Массо а австралин банкнотийн цхьабосса локхалла йу, амма тайп-тайпанна йохалла йу.
1988 шарахь арахийцира дуьххьарлера пластикин банкнота (иза лерина дара Австрале европахой охьаховшаран ши бӀешо кхачарна). ХӀинца дерриг купюраш дина башха пластиках.
2014 шарахь Австралин резерван банко бакъо йелира керла чкъоьран банкноташ арахеца[7]. Керла чкъоьран банкнотийн хир бу кхин тӀе лардаран гӀирсаш, ткъа кхин а рельефан бустам бӀаьрзечарна а, гӀуо гуш долчу а адамашна. 2020 шеран чеккхенгара хьелашца керла тайпана дерриг банкноташ лело арахецна. Шира тайпана банкноташ йукъара йохур йу тишайаларца.
Валютин курсан раж
ХӀинца Австралехь лелайо маьрша лела валютин курсан раж. Курсан политикин (курсан якорь) эффекталлин барам хуьлу инфляцин гайтамаш.
| Базаран курс | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
Хьажа кхин а
- Океанин центран банкаш а, валюта а
Билгалдахарш
Литература
- Корнелиус Лука. Торговля на мировых валютных рынках = Trading in the Global Currency Markets. — М.: Альпина Паблишер, 2005. — 716 с. — ISBN 5-9614-0206-1.
Хьажоргаш
- Резервный банк Австралии
- Монеты Австралии
- Банкноты Австралии на сайте Феодосийского музея денег
- Монеты Австралии на сайте Феодосийского музея денег
- Монета 1 австралийский доллар
- Галерея банкнот Австралии(нем.)(ингалс.)
| Хьалха хилларг: Австралин фунт Йукъаметтиг: $2 = £1 | Валюта Австралин 1966 – хӀинца а |