Виски
Виски(акăл. whisky, айр. whiskey) - салат пăттинчен уйăрса кăларнă хаяр алкоголь ĕçми. Виски сахалтан та 40 градуслă хаяр тата сахалтан та виççĕ çул пичкере усранă ĕçме.[1]
Вискитăвакан паллă çĕршывсем: Аслă Британи (Шотланди енĕ),Ирланди,АПШ,Япони тата Канада.
Технологи
Вискине тăвас утăмсем:
- 1) Салат туни: тырăна (Шотландире урпапа кăна усă кураççĕ) 2-4 талăк шывра ислетеççĕ. Тырă 12 кун хушши салат авăнĕнче калчаланса ӳсет. Кайран салата торф е кăмрăк тĕтĕмĕпе типĕтеççĕ. Çак меслетпе шотланд вискийĕ тĕтĕм-сĕрĕм шăршиллĕ пулать.
- 2) Йӳçни: авăртнă салата вĕри шыва яраççĕ, çĕпре хушаççĕ. Иккĕ-виççĕ талăк иртсен йӳçнĕ 5°-9° салат пăтти (кăрчама) пулать.
- 3)Дистилляци :
- а)пĕрсалатлă виски тумалли меслет: кăрчамана юхтару кубĕнче иккĕ хутчен пăслантарса тасатаççĕ. Пĕрре юхтарнă хыççăн 20°-25° шĕвек пулать (low wines - "анат эрехĕсем"). Анат эрехне тепĕр хут юхтараççĕ. Виççĕ пайĕнчен чи хăватлине (60°-70°) пичкере упраççĕ;
- б) тырă вискине тумалли мĕслет: кăрчамана пĕр хут ректификаци аппарачĕ витĕр юхтарса 70° шĕвеке илеççĕ. Ку меслет питĕ тухăçли шутланать. Тырă вискинчен чылай хутăш виски тума юрать.
Шотланд вискийĕ
Вискитăвакан тăрăхсем
Шотланди енĕ тăваттă вискитăвакан тăрăха пайланать:Lowland (Тӳремлĕх), Speyside (Спейсайд), Hidhland (Сăртлăх) тата Isles (Утравсем). Хăш пĕррисем тата пиллĕккĕмĕш тăрăхĕ пур теççĕ - Campbeltown (Кампбелтаун).
Кашни тăрăхран виски хăйĕн тутипе, хăйĕн стилĕпе уйрăлса тăрать:
- Тӳремлĕх - чи çемçе те ансат виски тăваççĕ;
- Спейсайд - чи паллă виски тăрăхĕ. Кунта чылай вискитăвакан вырнаçнă. Кунта пыл, хирти шурă чечексен тата цитрус шăршиллĕ, çемçе те чăмăр тутăллă виски тăваççĕ;
- Сăртлăх - кунта торф, тĕтĕм тата пиçнĕ панулми шăршиллĕ çемçе виски тăваççĕ;
- Утравсем (Islay, Jura, Skye, Mull, Orkney тата Arran)- чи хытă, чи хăватлă тата вичкĕн шотланд вискийĕ. Утраври виски йăмăх шăршиллĕ: торф, тĕтĕм, йод, сăмала тата йӳлеке(шыв курăкĕ) шăрши туйăнма пултарать.
Виски классификацийĕ
2005 çултан Шотланд вискийĕ çĕнĕ классификаципе тухаççĕ :
- Single malt whisky -Пĕрсалатлă виски
- Blended malt whisky e Pure malt -Салатлă хутăш виски
- Blended whisky -Хутăш виски
- Grain whisky -Тырăлă виски
- Single grain whisky -Пĕртырăлă виски
- Blended grain whisky -Тырăлă хутăш виски
Ирланд вискийĕ
Виски тата бурбон АПШ-чен
Америкăри виски виççĕ уйрăм йышсене пайлама пулать :
- Бурбон ( Bourbon ) : Four Roses (виски), Jim Beam (виски);
- Теннесси виски ( Tennessy Whiskey ) : Jack Daniels (виски);
- Ыраш виски ( Rye Whiskey ).
Япун вискийĕ
Канад вискийĕ
30 яхăн ял хуçалăх виски тăваççĕ. Чи пысăккисем :
| ят | никĕсленĕ çул | тăрăх | |
|---|---|---|---|
| Glenora Distillery | 1989 | Nova Scotia | |
| Schenley | 1945 | Quebec | |
| Canadian Mist | 1967 | Ontario | |
| Canadian Club | 1858 | Ontario | |
| Kitting Ridge | 1992 | Ontario |
Франци вискийĕ
Франци тĕнчере виски суту-илӳ ĕçпе пĕрремĕш вырăн йышăнать.Францире чи сайра виски тăваççĕ - хура тулăран : "EDDU" ( Distillerie des Menhirs ).
Раççейри виски
Раççей вискине Ставрополь Енĕнче Прасковейское савучĕ тăвать.
Асăрхавсем
Вуламалли
- Локхарт Р. Б. Виски. Шотландский секрет глазами английского шпиона. — М.: КоЛибри, 2007. — С. 7—38.
- Рэй Фоли. Глава 12. Скотч — шотландское виски; Глава 13. Ирландское виски // Рецепты коктейлей для «чайников» = Bartending For Dummies. — М.: Диалектика, 2007. — С. 416.
Каçăсем
 | виски Викисăмахсарта? |
|---|---|
 | виски Викиампарта? |
- whiskys.ru 2010 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ. - виски энциклопедийĕ
- www.whisky.ru 2011 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ.
- Classicdram.com — виски инфо сайчĕ
- TheDrinks.ru — Виски 2010 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче архивланӑ.
- toast.ru — Виски
- Elitka.net — Виски 2010 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче архивланӑ.
- Виски Бочонок.ру çинче 2010 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.
- Всё о шотландском виски (акăлч.)
- Интервью с лучшими купажистами виски 2010 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.