Географири аслӑ тӗпчевсем

Географири аслӑ тӗпчевсем — XV ӗмӗрте пуҫланса XVII ӗмӗр таран тӑсӑлнӑ этемлӗх историнчи тапхӑр. Европӑри халӑх вӑл вӑхӑтра ҫӗнӗ ҫӗрсем уҫнӑ. Ҫавӑн пекех ҫӗнӗ суту-илӳ партнерсене тупас тата Европӑра пит аван сутӑнакан таварсем туянас тӗлӗшпе Африкӑна, Америкӑна, Азине тата Океанийӑна ҫӗнӗ тинӗс маршручӗсем уҫнӑ. Ку тапхӑр шутне историксем ытларах чухне португалсемпе испан ҫулҫӳревҫисем Индине ҫитме кӗске ҫул шыранӑ вӑхӑта кӗртеҫҫӗ. Ҫапла май вӗсем ылтӑн, кӗмӗл тата тӗрлӗ техӗмлӗх патне ҫул уҫасшӑн пулнӑ.

Планисфера Кантино (1502), португалсен авалхи навигаци карттисенчен пӗри, ҫак упранса юлнӑ картта ҫинче Васко да Гама, Христофор Колумб тата ытти тӗпчевҫӗсен ӗҫне курма пулать. Кунтах тӗнчене икке пайланӑ меридиана асӑрхама пулать: Тордесильяс килӗшӗвӗпе тӗнчене португал тата испан пайӗсем ҫине пайланӑ пулнӑ.

Ҫак аслӑ тӗпчевсене уҫса паракан тӗп сӑлтавсенчен пӗри техника тӗлӗшӗнчен вӑйлӑ аталану пулса иртни, ӑна пула Европа халӑхӗ тинӗспе инҫерех ишме пултарни, пулнӑ.

Литература

Асăрхавсем

Каçăсем

Brook, Timothy Vermeer's Hat. — Bloomsbury Press, 2007 reissue. — ISBN 1596914440
Cipolla Carlo European Culture and Overseas Expansion. — Pelican, London, 1970.
Девото Бернард (DeVoto, Bernard) The Course of Empire. — Houghton Mifflin Harcourt, 1952–1998 reissue. — ISBN 0395924987
Diamond Jared Пăшалсем, микробсем тата хурçă. — Vintage, 1998. — ISBN 0099302780
Hall, Robert L. Savoring Africa in the New World. In Seeds of Change: Five Hundred Years Since Columbus. — Herman J. Viola and Carolyn Margolis, eds. Smithsonian Institution Press, 1991. — ISBN 9781560980360
Love, Ronald S. Maritime Exploration in the Age of Discovery, 1415–1800. — Greenwood Press, 2006. — ISBN 0313320438
Rice, Eugene, F., Jr The Foundations of Early Modern Europe: 1460–1559. — W.W. Norton & Co., (1970/1994). — ISBN 0393963047
Wright, John K. Terrae Incognitae: The Place of the Imagination in Geography // Annals of the American Association of Geographers : journal. — Т. 37. — № 1.

Шаблон:Америка тĕпчевçисем