Crys Polca Dot

Yn 1933, dychmygwyd y syniad o gystadleuaeth brenin y mynyddoedd gyntaf. Yr enillydd oedd Vicente Trueba, a gyrhaeddodd copaon y mynyddoedd gyntaf. Er hyn, roedd Trueba yn wael iawn am ddisgyn y mynyddoedd, felly nid oedd fyth yn ennill dim o gyrraedd y copa gyntaf. Penderfynodd Cyfarwyddwr y Tour de France, Henri Desgrange, y dylai'r seiclwyr a gyrhaeddodd y copaon gyntaf dderbyn bonws. O 1934 ymlaen, rhoddwyd yr amser rhwng y seiclwr cyntaf i'r copa a'r ail, fel bonws amser ar gyfer y seiclwr cyntaf. Cafwyd wared ar y bonws yma yn ddiweddarach, ond delwyd i adnabod brenin y mynyddoedd.^[2]Er i'r gystadleuaeth gael ei chyflwyno yn 1933, ni chyflwynwyd y grys tan 1975. Mae "Brenin y Mynyddoedd" yn gwisgo crys gwyn gyda smotiau coch (maillot à pois rouges), a gyfeirir ati fel y "crys dot polca" a ysbrydolwyd gan grys a welodd y cyn-drefnwr, Félix Lévitan, tra yn nhrac Vélodrome d'Hiver, Paris yn ei ieuenctid. Dewiswyd y lliwiau gan y cefnogwr ariannol, Chocolat Poulain (Cymraeg: Siocled Poulain), i gyd-fynd â un o'u cynnyrch. Ers 1993 cefnogir y grys gan archfarchnad Champion. Mae lliwiau'r grys hefyd wedi cael eu ymdopi gan rasys cam eraill seiclo megis y Tour of Britain.

Penderfynir y gystadleuaeth gan bwyntiau a wobrwyir i'r beiciwr cyntaf i gyrraedd copa elltydd a mynyddoedd penodedig, gyda'r nifer mwyaf o bwyntiau ar gael ar y bryniau caletaf eu dringo. Caiff y bryniau eu rhannu i sawl categori, o 1 (y caletaf) i 4 (y lleiaf caled), mesurir pa mor anodd ydynt ar sail eu serthrwydd a'u hyd. Mae pumed categori, sef Hors catégorie (di-gategori), ar gyfer y bryniau yn galetach fyth na rhai categori 1. Newidiwyd y system sgorio yn 2004, a cafodd y cyntaf i gopa dringiad categori 4 3 pwynt, tra bod y cyntaf i groesi copa Hors catégorie yn derbyn 20 o bwyntiau. Gwobrwyir pwyntiau i'r 3 beiciwr cyntaf i gopa bryn categori 4 tra bod y 10 cyntaf yn derbyn pwyntiau ar fryn Hors catégorie. Gwobrwywyd pwyntiau dwbl hefyd yn 2004, os oedd y cymal yn gorffen ar ben bryn, ac os oedd y bryn yng nghategori 2 neu uwch.

Rhybudd!

Mae angen cywiro iaith yr erthygl hon. Beth am fynd ati i'w chywiro? Dyma restr o erthyglau i'w cywiro: Tudalennau â phroblemau ieithyddol.

Dringiadau yn y "Hors Catégorie" (HC): 20, 18, 16, 14, 12, 10, 8, 7, 6 ac 5 o bwyntiau ar gyfer y 10 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 1: Rhoddir 15, 13, 11, 9, 8, 7, 6 ac 5 o bwyntiau ar gyfer y 8 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 2: Rhoddir 10, 9, 8, 7, 6, ac 5 o bwyntiau ar gyfer y 6 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 3: Rhoddir 4, 3, 2 ac 1 o bwyntiau ar gyfer y 4 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 4: Rhoddir 3, 2 ac 1 o bwyntiau ar gyfer y 3 reidiwr cyntaf i'r copa.

NODYN: Ar gyfer dringiad olaf cam, bydd y pwyntiau'n cael eu dwblu (ar gyfer dringiadau HC, Cat 1 a Cat 2 yn unig).

Os bydd cwlwm rhwng nifer o bwyntiau'r safle gyntaf, bydd y nifer o fuddugoliaethau ar ddringiadau HC yn perderfynnu enillyd y Grys Dot Polca, ac yna nifer buddugoliaethau drigidau Categori 1 os oes dal cwlwm ac yna Categori 2, ayb.

Enillwyr sawl gwaith

Safle	Enw	Gwlad	Sawl gwaith	Blynyddoedd
1	Richard Virenque		7	1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2003, 2004
2	Federico Bahamontes		6	1954, 1958, 1959, 1962, 1963, 1964
	Lucien Van Impe		6	1971, 1972, 1975, 1977, 1981, 1983
4	Julio Jiménez		3	1965, 1966, 1967
5	Felicien Vervaecke		2	1935, 1937
	Gino Bartali		2	1938, 1948
	Fausto Coppi		2	1949, 1952
	Charly Gaul		2	1955, 1956
	Imerio Massignan		2	1960, 1961
	Eddy Merckx		2	1969, 1970
	Luis Herrera		2	1985, 1987
	Claudio Chiappucci		2	1991, 1992
	Laurent Jalabert		2	2001, 2002
	Michael Rasmussen		2	2005, 2006

Yr Holl Enillwyr

Blwyddyn	Enw	Gwlad
1933	Vicente Trueba
1934	René Vietto
1935	Félicien Vervaecke
1936	Julián Berrendero
1937	Félicien Vervaecke
1938	Gino Bartali
1939	Sylvère Maes
1947	Pierre Brambilla
1948	Gino Bartali
1949	Fausto Coppi
1950	Louison Bobet
1951	Raphaël Géminiani
1952	Fausto Coppi
1953	Jesús Loroño
1954	Federico Bahamontes
1955	Charly Gaul
1956	Charly Gaul
1957	Gastone Nencini
1958	Federico Bahamontes
1959	Federico Bahamontes
1960	Imerio Massignan
1961	Imerio Massignan
1962	Federico Bahamontes
1963	Federico Bahamontes
1964	Federico Bahamontes
1965	Julio Jiménez
1966	Julio Jiménez
1967	Julio Jiménez
1968	Aurelio González
1969	Eddy Merckx
1970	Eddy Merckx
1971	Lucien Van Impe
1972	Lucien Van Impe
1973	Pedro Torres
1974	Domingo Perurena
1975	Lucien Van Impe
1976	Giancarlo Bellini
1977	Lucien Van Impe
1978	Mariano Martinez
1979	Giovanni Battaglin
1980	Raymond Martin
1981	Lucien Van Impe
1982	Bernard Vallett
1983	Lucien Van Impe
1984	Robert Millar
1985	Luis Herrera
1986	Bernard Hinault
1987	Luis Herrera
1988	Steven Rooks
1989	Gert-Jan Theunisse
1990	Thierry Claveyrolat
1991	Claudio Chiappucci
1992	Claudio Chiappucci
1993	Tony Rominger
1994	Richard Virenque
1995	Richard Virenque
1996	Richard Virenque
1997	Richard Virenque
1998	Christophe Rinero
1999	Richard Virenque
2000	Santiago Botero
2001	Laurent Jalabert
2002	Laurent Jalabert
2003	Richard Virenque
2004	Richard Virenque
2005	Michael Rasmussen
2006	Michael Rasmussen
2007	Mauricio Soler

Enillwyr yn ôl Cenediglrwydd

Safle	Gwlad	Enwau'r Enilwyr Amlaf	Yr Enillydd Diweddaraf	Nifer o Ennillion
1		Richard Virenque (7)	Richard Virenque 2004	18
2		Federico Bahamontes (6)	Domingo Periwreña 1974	15
3		Gino Bartali, Fausto Coppi, Imerio Massignan a Claudio Chiappucci (2)	Claudio Chiappucci 1992	12
4		Lucien Van Impe (6)	Lucien Van Impe 1983	11
5		Luis Herrera (2)	Mauricio Soler 2007	4
6		Michael Rasmussen (2)	Michael Rasmussen 2006	2
		Charly Gaul (2)	Charly Gaul 1956	2
		Steven Rooks a Gert-Jan Theunisse	Gert-Jan Theunisse 1989	2
9		Tony Rominger	Tony Rominger 1993	1
		Robert Millar	Robert Millar 1984	1