Gruffydd

Mae Gruffydd (Gruffudd, Grippuid, Griffith, Griffiths, Griffin) yn sillafiad diweddarach amgen o'r enw Cymraeg canoloesol Gruffudd a Brythoneg Grippiuid.

Enw

Daw'r enw o'r ffurf frythoneg 'Grippiuid' a ddaeth yn hwyrach yn 'Gruffufdd' ac yna'r ffurf fodern safonnol 'Gruffydd'. Yr enw cyfatebol Saesneg yw 'Griffith' a'r ffurf lladinaidd oedd 'Griffinus'. Mae 'Griffin' yn ffurf arall hefyd o ffynhonnell Cernyweg.^[1]

Dywed un ffynhonnell y golygir 'Gruff' - ffyrnigrwydd, a golygir 'udd' - bennaeth neu arglwydd.^[2]

Guto yw'r ffurf anwes o Gruffydd.^[1]

Amlygrwydd

Roedd gan 6% o Gymry yr enw yn y 15g a 9% ym Meirionydd. ac yn fwy cyffredin yn y gogledd.^[1]

Yn y 19g roedd yr enw ar draws Cymru, yn enwedig ar hyd penrhyn llŷn a gogledd Penfro.^[1]

Rhestr pobl nodedig

Enw cyntaf 'Gruffudd'

Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed

Cyfenw 'Gruffudd'

Enw cyntaf 'Gruffydd'

Cyfenw 'Gruffydd'

W. J. Gruffydd, llenor

Cyfenw 'Griffith'

Alexander Griffith (1601?-1676), clerigwr ac awdur
Jasper Griffith (m. 1614), casglwr llawysgrifau
John Griffith, "Y Gohebydd" (1821-1877), newyddiadurwr
Llewelyn Wyn Griffith (1890-1977), nofelydd
Moses Griffith (1747-1819), arlunydd
Owen Griffith, "Owain Meirion" (1803-1868), baledwr
Owen Griffith (Giraldus), ( 1832 - 1896), Gweinidog gyda'r Bedyddwyr Cymraeg yng Nghymru a'r Unol Daleithiau, yn awdur ac yn olygydd Y Wawr, papur Cymraeg y Bedyddwyr yn yr Unol Daleithiau.
Peter Griffith (1935-), bardd
Robert Arthur Griffith (Elphin) (1860-1938), bardd
Sidney Griffith (m. 1752), un o gymrodion Howel Harris

Enw cyntaf 'Griffith/Griffiths'

Lleoedd

Griffithstown, Torfaen
Griffith (De Cymru Newydd), Awstralia.
Griffith (Tiriogaeth Prifddinas Awstralia), Awstralia.
Griffith (Indiana), Unol Daleithiau.
Griffin, Georgia

Cyfeiriadau

[1]

[2]

Search