Κίνημα Χιζμέτ
Το Κίνημα Χιζμέτ ή Κίνημα Τζεμαάτ ή Κίνημα Γκιουλέν (τουρκικά: Gülen hareketi, Gülen cemaati, Hizmet hareketi) είναι ένα φιλελεύθερο ισλαμιστικό διεθνές θρησκευτικό και κοινωνικό κίνημα του οποίου ο ηγέτης είναι ο Τούρκος ισλαμιστής θεόλογος και ιερέας Φετχουλλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ως βάση έχει την Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών.[1] Το κίνημα δεν διαθέτει επίσημη ονομασία ωστόσο συχνά καλείται ως Χιζμέτ (η υπηρεσία) από τους οπαδούς του, και ως Τζεμαάτ (Cemaat, η κοινότητα/συνέλευση) από το ευρύ κοινό στην Τουρκία. Ο μεγαλύτερος οργανισμός υπό την αιγίδα του κινήματος είναι ο Alliance for Shared Values (συμμαχία για τις κοινές αξίες) στη Νέα Υόρκη.
Περιγραφή
Δραστηριότητες
Το κίνημα διαθέτει υποστηρικτές και αντιπάλους στην Τουρκία, χώρες της Κεντρικής Ασίας, και άλλα μέρη του κόσμου. Δραστηριοποιείται ενεργά στον τομέα της εκπαίδευσης συνεργαζόμενο με ιδιωτικά σχολεία και πανεπιστήμια σε πάνω από 180 χώρες, καθώς και πολλά αμερικανικά σχολεία τα οποία προσφέρουν δωρεάν εκπαίδευση και λειτουργούν υπό την καθοδήγηση μελών του κινήματος.[2][3] Το κίνημα αρνείται πως τα σχολεία αυτά έχουν άμεση σχέση με την οργάνωση του.[4] Σε άλλες πρωτοβουλίες του, καταβάλλει προσπάθειες για την ανάπτυξη του διαθρησκευτικού διαλόγου, καθώς και έχει σημαντικές επενδύσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και ιατρικές κλινικές.[5][6] Το κίνημα έχει περιγραφεί ως ειρηνιστικό και εκσυγχρονισμένη μορφή του Ισλάμ, σε αντίθεση με τις ακραίες μορφές όπως είναι ο Σαλαφισμός.[7]
Τουρκία
Το κίνημα έχει προσδιοριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από την κυβέρνηση της Τουρκίας και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, οι οποίοι το αναφέρουν ως την Γκιουλενιστική -ή Φετχουλλαχιστική-τρομοκρατική οργάνωση (Fethullahçı Terör Örgütü) και την έχει κατηγορήσει για την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία.[8]
Μετά το σκάνδαλο διαφθοράς του 2013 στην Τουρκία, αποκαλύφθηκε συμμετοχή στο σκάνδαλο από υπουργούς, δημάρχους, και οικογενειακά μέλη της ηγετικής ομάδας του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του προέδρου της χώρας Ταϊγίπ Ερντογάν,[9][10] και ο Ερντογάν κατηγόρησε ανοικτά το κίνημα -με το οποίο έως την εποχή εκείνη διατηρούσε φιλικές σχέσεις- πως δημιούργησε τις ψευδείς κατηγορίες για να πλήξει την κυβέρνηση.[11]
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 στην Τουρκία, το κίνημα έχει κατηγορηθεί ανοικτά από την Τουρκική κυβέρνηση πως βρισκόταν πίσω από την απόπειρα και σκόπευε να ανατρέψει την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας, ενώ λίγους μήνες πριν το πραξικόπημα είχε ήδη κλείσει τα γραφεία της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία εφημερίδος στην Τουρκία, της Ζαμάν, μαζί και με τις θυγατρικές και άλλα παραρτήματα της, με την κατηγορία πως ελέγχονταν από το κίνημα του Γκιουλέν.[12][13]
Σε ανακοίνωση του ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν, αρνήθηκε πως το κίνημα βρίσκονταν πίσω από την απόπειρα του πραξικοπήματος, το καταδίκασε, και παράλληλα επεσήμανε πως υπάρχει η πιθανότητα η απόπειρα να ήταν σκηνοθετημένη από τον ίδιο τον Ερντογάν ώστε μετά από την επικράτηση του να έχει πλέον ακόμα μεγαλύτερη απολυταρχία και εξουσίες στην Τουρκία.[14][15]