Μιζραχίτες

Οι Μιζραχίτες Εβραίοι (εβραϊκά: יהודי המִזְרָח‎‎) ή Μιζραχίμ (מִזְרָחִים), γνωστοί και ως Μιζραχί (מִזְרָחִי), Εντότ ΧαΜιζράχ (עֲדוֹת-הַמִּזְרָח; "[Εβραϊκές] Κοινότητες της [Μέσης] Ανατολής", μιζραχιτική διάλεκτος των εβραϊκών: ʿEdot(h) Ha(m)Mizraḥ), ή Μεσανατολίτες Εβραίοι,^[1] είναι οι απόγονοι των τοπικών Εβραϊκών κοινοτήτων που υπήρχαν στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική από τη βιβλική εποχή μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Αρχικά ο όρος Μιζραχί ήταν η εβραϊκή μετάφραση^[2] του γερμανικού ονόματος για τους Εβραίους της Ανατολικής Ευρώπης, Οστγιούντεν (Ostjuden = Ανατολικοί Εβραίοι),^[3][4] θέση με την οποία συμφωνούσε το κίνημα των Μιζραχιτών, η Τράπεζα Μιζραχί και το ΧαΠοέλ ΧαΜιζραχί.^[2]

Στη δεκαετία του 1950, οι Εβραίοι που έρχονταν από τις κοινότητες που αναφέρονται παραπάνω αποκαλούνταν απλά, και ήταν γνωστοί ως Εβραίοι (στα αραβικά ονομάζονταν Γιαχούντ). Για να γίνουν διακριτοί από τις άλλες εβραϊκές υποεθνότητες, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι, οι οποίοι ήταν κατά κύριο λόγο ανατολικοευρωπαϊκής καταγωγής, μετέφεραν το όνομα "Μιζραχί" στους Μιζραχίτες (υπήρχαν και περιπτώσεις όπου υπάλληλοι της υπηρεσίας μετανάστευσης έδιναν στους νεοαφιχθέντες μετανάστες το επώνυμο Μιζραχί, αντικαθιστώντας τα επώνυμα που είχαν πριν μεταναστεύσουν στο Ισραήλ), παρόλο που οι περισσότεροι Μιζραχίτες μετανάστες έφθαναν από εδάφη δυτικά της Κεντρικής Ευρώπης.^[5][6] Το Μιζραχί, λόγω αυτής της αιτίας που αναφέρθηκε παραπάνω, είναι το πιο συχνά αλλασόμενο επώνυμο στο Ισραήλ,^[7] με αρκετούς μελετητές να υποστηρίζουν ότι η μεταφορά του ονόματος "Μιζραχίμ" ήταν μορφή οριενταλισμού^[8] προς τους Μεσανατολίτες Εβραίους, παρομοίως με τους τρόπους με τους οποίους οι Δυτικοί Εβραίοι (Westjuden) είχαν θεωρήσει τους Ανατολικούς Εβραίους (Ostjuden) ως "άτομα δεύτερης τάξης" και τους απέκλειαν από πιθανές θέσεις στην εξουσία.^[9][10]

Στους Μιζραχίτες περιλαμβάνονται οι απόγονοι των Βαβυλόνιων Εβραίων από το Ιράκ και το Ιρακινό Κουρδιστάν, οι Σύριοι Εβραίοι, οι Υεμενίτες Εβραίοι, οι Γεωργιανοί Εβραίοι, οι Ορεινοί Εβραίοι από το Νταγκεστάν και το Αζερμπαϊτζάν, οι Πέρσες Εβραίοι από το Ιράν, οι Εβραίοι της Μπουχάρας από το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν.

Ο όρος Μιζραχίμ χρησιμοποιείται μερικές φορές για τους απόγονους των Μαγκρεμπιτών και Σεφαρδιτών Εβραίων που ζούσαν στη Βόρεια Αφρική (συγκεκριμένα στην Αίγυπτο, τη Λιβύη, την Τυνησία, την Αλγερία και το Μαρόκο),^[11] των Σεφαρδιτικών κοινοτήτων της Τουρκίας και των μεικτών λεβαντίνικων κοινοτήτων στο Λίβανο, των Παλαιών Γισούβ και της Συρίας. Οι ποίκιλες αυτές εβραϊκές κοινότητες συνενώθηκαν επίσημα σε μια ενιαία εθνική ταυτότητα, στο Σχέδιο του Ενός Εκατομμυρίου της Εβραϊκής Υπηρεσίας το 1944.^[12] Το 2005, το 61% των Ισραηλινών Εβραίων είχε πλήρη ή μερική μιζραχιτική καταγωγή.^[13]

Πριν την ίδρυση του Ισραήλ, οι Μιζραχίτες δεν ταύτιζαν τον εαυτό τους ως μια ξεχωριστή εβραϊκή υποομάδα. Οι Μιζραχίτες γενικά ταυτίζονταν με τους Σεφαρδίτες, καθώς ακολουθούσαν τα έθιμα και τις παραδόσεις του Σεφαρδιτικού Ιουδαϊσμού (αλλά με μερικές διαφορές μεταξύ των μινχάγκ -των εθίμων δηλαδή- των ιδιαίτερων κοινοτήτων). Αυτό έχει οδηγήσει σε μια συγχώνευση όρων, ειδικά στο Ισραήλ και σε θρησκευτικούς σκοπούς, με τον όρο "Σεφαρδίτες" να χρησιμοποιείται με ευρύ νόημα εννοώντας του Μιζραχίτες, τους Εβραίους της Βόρειας Αφρικής και τους ίδιους τους Σεφαρδίτες. Από το οπτικό πεδίο του επίσημου ραββινάτου του Ισραήλ, οποιοσδήποτε ραββίνος μιζραχίτικης καταγωγής στο Ισραήλ είναι υπό τη δικαιοδοσία του Σεφαρδίτη Ανώτατου Ραββίνου στο Ισραήλ.

Από το 1948 έως το 1980 πάνω από 850.000 Μιζραχίτες και Σεφαρδίτες Εβραίοι απελάθηκαν, εκριζώθηκαν ή εκκενώθηκαν από αραβικά και μουσουλμανικά κράτη.^[14][15]