Ξηροφθαλμία
Η ξηροφθαλμία, ή το σύνδρομο ξηροφθαλμίας, είναι η κατάσταση όπου ένα άτομο έχει ξηρά μάτια.[1] Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ξηρότητα στα μάτια, ερεθισμό, ερυθρότητα, εκκρίσεις, θολή όραση και εύκολα κουρασμένα μάτια. Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια και περιστασιακά έως σοβαρά και συνεχή.[2] Η ξηροφθαλμία μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση, αστάθεια της δακρυϊκής μεμβράνης, αυξημένο κίνδυνο βλάβης στην οφθαλμική επιφάνεια όπως ουλές στον κερατοειδή και αλλαγές στο μάτι συμπεριλαμβανομένου του νευροαισθητηριακού συστήματος.[1][6]
| Ξηροφθαλμία | |
|---|---|
 | |
| Ειδικότητα | Οφθαλμολογία, οπτομετρία |
| Συμπτώματα | Ξηρά μάτια, ερεθισμός, ερυθρότητα, έκκριση, θολή όραση[1] |
| Επιπλοκές | Ουλές κερατοειδούς[1] |
| Αίτια | Φακοί επαφής, δυσλειτουργία των μεϊβομιανών αδένων, εκγκυμοσύνη, σύνδρομο Σέγκρεν, ανεπάρκεια βιταμίνης Α, χειρουργική επέμβαση LASIK, αντιισταμινικά, θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, αντικαταθλιπτικά[1][2][3] |
| Θεραπεία | Τεχνητά δάκρυα, πλήρης κάλυψης γυαλιά, αλλαγή ορισμένων φαρμάκων[1] |
| Φαρμακευτική αγωγή | Κυκλοσπορίνη, στεροειδής σταγόνες για τα μάτια[1] |
| Νοσηρότητα | ~20%[4] |
| Ταξινόμηση | |
Η ξηροφθαλμία εμφανίζεται όταν είτε το μάτι δεν παράγει αρκετά δάκρυα είτε όταν τα δάκρυα εξατμίζονται πολύ γρήγορα.[1] Αυτό μπορεί να προκληθεί από την ηλικία, τη χρήση φακών επαφής, τη δυσλειτουργία του μεϊβομιανού αδένα,[7] την εγκυμοσύνη, σύνδρομο Σέγκρεν, την ανεπάρκεια βιταμίνης Α, την ανεπάρκεια ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, τη χειρουργική επέμβαση LASIK και ορισμένα φάρμακα όπως αντιισταμινικά, ορισμένα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και αντικαταθλιπτικά.[1][2][3] Η χρόνια επιπεφυκίτιδα όπως η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου ή η μόλυνση μπορεί επίσης να οδηγήσει στην πάθηση.[1] Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στα συμπτώματα, αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια σειρά από άλλες εξετάσεις.[8] Το σύνδρομο ξηροφθαλμίας καθιστά περιστασιακά αδύνατη τη χρήση φακών επαφής.[1]
Η θεραπεία εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Τα τεχνητά δάκρυα είναι συνήθως η πρώτη γραμμή θεραπείας. Τα πλήρης κάλυψης γυαλιά που εφαρμόζουν κοντά στο πρόσωπο μπορεί να μειώσουν την εξάτμιση δακρύων.[9] Η προσεκτική εξέταση των φαρμάκων που παίρνει ένα άτομο και, εάν είναι ασφαλές, η αλλαγή των φαρμάκων μπορεί επίσης να βελτιώσει τα συμπτώματα εάν αυτά τα φάρμακα είναι η αιτία. Μερικά τοπικά φάρμακα μπορεί να προταθούν για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πάθησης. Το ανοσοκατασταλτικό κυκλοσπορίνη (κυκλοσπορίνη) μπορεί να συνιστάται για την αύξηση της παραγωγής δακρύων και, για βραχυπρόθεσμη χρήση, τα τοπικά κορτικοστεροειδή φάρμακα είναι επίσης μερικές φορές χρήσιμα για τη μείωση της φλεγμονής.[6] Μια άλλη θεραπεία που προτείνεται μερικές φορές είναι τα δακρυϊκά βύσματα που εμποδίζουν τα δάκρυα να στραγγίσουν από την επιφάνεια του ματιού.
Το σύνδρομο ξηροφθαλμίας είναι μια κοινή ασθένεια των ματιών.[2] Επηρεάζει το 5-34% των ανθρώπων σε κάποιο βαθμό ανάλογα με τον πληθυσμό που εξετάζεται.[4] Στους ηλικιωμένους επηρεάζει έως και το 70%.[10] Στην Κίνα επηρεάζει περίπου το 17% του πληθυσμού.[11]
Αιτίες
| Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/09/2023) |
Οι πιο συχνοί παράγοντες που προκαλούν την ξηροφθαλμία είναι:
- Αραιοί βλεφαρισμοί
- Ορμονικές αλλαγές π.χ. εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση
- Ατμοσφαιρική ρύπανση π.χ. καυσαέρια,σκόνη
- Έλλειψη Βιταμίνης Α
- Κλιματολογικές συνθήκες εργασίας ή σπιτιού π.χ. αλόγιστη χρήση κλιματιστικού
- Κακή διατροφή
- Ορισμένα φάρμακα π.χ. αντισυλληπτικά, αντικαταθλιπτικά κ.α.
- Ορισμένες κατηγορίες νοσημάτων π.χ. σακχαρώδης διαβήτης,ρευματοειδής, αρθρίτιδα, εγκεφαλικό επεισόδιο κ.α.
- Πολύωρη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή
- Φυσική γήρανση του σώματος
Συμπτώματα
| Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/09/2023) |
Τα κυριότερα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας είναι:
- Αίσθημα ξηρότητας και καύσου στα μάτια
- Αίσθηση ξένου σώματος και άμμου
- Έντονη φωτοφοβία
- Ερυθρότητα
- Υπερβολική παραγωγή δακρύων ως αντανακλαστικό στην ξηρότητα (βουρκώνουν)
- Θολή όραση που βελτιώνεται με τον βλεφαρισμό
Σημαντικό ρόλο στη θεραπεία της ξηροφθαλμίας παίζει η έγκυρη διάγνωση της προς αποφυγή σοβαρότερων βλαβών στον κερατοειδή και στο επιπεφυκότα του ασθενούς.Η ποσότητα των δακρύων ελέγχεται με το Schirmer Test που είναι ένα διηθητικό χαρτί,τοποθετείται στο μάτι του ασθενούς και διαβρέχεται από τα δάκρυά του. Η ποιότητα των δακρύων μπορεί να εξεταστεί με το τεστ BUT (break up time) που ουσιαστικά εξετάζεται ο χρόνος εξάτμισης των δακρύων. Σε περιπτώσεις που θέλουμε να εξετάσουμε τις επιπτώσεις της ξηροφθαλμίας στο κερατοειδή χρησιμοποιείται χρώση φλουοροσκεϊνης και αντίστοιχα για το επιπεφυκότα γίνεται χρώση ερυθρού της Βεγγάλης.
Θεραπεία
| Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/09/2023) |
Για τη θεραπεία της ξηροφθαλμίας απαιτείται να βρεθεί το αίτιο που την προκάλεσε. Ο πιο συχνός και ανώδυνος τρόπος αντιμετώπισης της είναι η χρήση τεχνητών δακρύων.Κάποια από αυτά τα προϊόντα είναι υδατώδη που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα για πιο λίγο χρονικό διάστημα και κάποια άλλα είναι με τη μορφή γέλης που ενεργούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.Τα τεχνητά δάκρυα δεν περιέχουν συντηρητικά και μπορούν να εφαρμοστούν ακόμα και κατά τη χρήση φακών επαφής.
Άλλη θεραπεία είναι απόφραξη των δακρυικών πόρων.Σε περιπτώσεις που συνυπάρχει και φλεγμονή συνίσταται και η ολιγοήμερα χρήση αντιφλεγμονώδους αγωγής. Το πιο σημαντικό βέβαια είναι να απομακρύνουμε τον παράγοντα που τη δημιουργεί. Υπάρχουν επίσης απλές συνήθειες που βελτιώνουν την ενόχληση από την ξηροφθαλμία. Η κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού καθημερινά διατηρεί το σώμα μας ενυδατωμένο. Επίσης η προσπάθεια να βλεφαρίζουμε πιο συχνά, ιδιαίτερα όταν διαβάζουμε,όταν βλέπουμε τηλεόραση ή όταν ασχολούμαστε με τον υπολογιστή βοηθά πολύ καθώς επίσης καλό είναι να αποφεύγετε το έντονο τρίψιμο των ματιών που παροδικά δίνει ένα αίσθημα ανακούφισης αλλά αργότερα επιτείνει το πρόβλημα.
Παραπομπές
Βιβλιογραφία
- Asbell P, Lemp MA (Νοεμβρίου 2006). Dry Eye Disease: The Clinician's Guide to Diagnosis And Treatment. Thieme Medical Publishers. ISBN 978-1-58890-412-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2009.
- Geerling G, Brewitt H (Ιουνίου 2008). Surgery for the Dry Eye: Scientific Evidence and Guidelines for the Clinical Management of Dry Eye Associated Ocular Surface Disease. S. Karger AG. ISBN 978-3-8055-8376-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2008.
- Latkany R (3 Απριλίου 2007). The Dry Eye Remedy: The Complete Guide to Restoring the Health and Beauty of Your Eyes. Hatherleigh Press. ISBN 978-1-57826-242-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2011.
- Maskin SL (28 Μαΐου 2007). Reversing Dry Eye Syndrome: Practical Ways to Improve Your Comfort, Vision, and Appearance
. Yale University Press. ISBN 978-0-300-12285-5. - Patel S, Blades K (10 Απριλίου 2003). The Dry Eye: A Practical Approach. Butterworth-Heinemann. ISBN 978-0-7506-4978-0. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2008.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Facts About the Cornea and Corneal Disease The National Eye Institute (NEI).
- Σύνδρομο ξηροθφαλμίας στο NHS Choices
- Am.J.Managed Care - Dry Eye Disease: Pathophysiology, Classification, and Diagnosis
- Σύνδρομο ξηροφθαλμίας στο eMedicine
- Nasolacrimal and Lacrimal Apparatus, The Merck Veterinary Manual
| Ταξινόμηση | |
|---|---|
| Εξωτερικοί πόροι |