Ουράρτιοι
Η Ουραρτού ήταν στην Εποχή του Σιδήρου ένα αρχαίο βασίλειο που βρισκόταν γύρω από την Λίμνη Βαν στα Αρμενικά υψίπεδα. Η περιοχή της επεκτεινόταν από τον Ευφράτη στα δυτικά μέχρι την Λίμνη Ούρμια στα ανατολικά και από τα Όρη του βορείου Ιράκ μέχρι τα Όρη του Μικρού Καύκασου.[1] Το βασίλειο αναδείχθηκε στα μέσα του 9ου αιώνα π.Χ. και κυριάρχησε στα υψίπεδα της Αρμενίας τον 8ο και τον 7ο αιώνα π.Χ.[2] Η Ουραρτού βρισκόταν σε πόλεμο συχνά με την Ασσυρία και έγινε κάποιο διάστημα το ισχυρότερο βασίλειο στην Εγγύς Ανατολή.[3] Με τις συνεχείς συγκρούσεις εξασθένησε με αποτέλεσμα στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. να την καταλάβουν οι Μήδοι.[4] Οι αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στην επιφάνεια επιβλητικά κάστρα και εκλεπτυσμένη μεταλλουργεία.[5] Τα ονόματα των βασιλέων της βρέθηκαν σε σφηνοειδείς επιγραφές στην Ουραρτική γλώσσα, μέλος της ευρύτερης οικογένειας των Χουρρίτικων γλωσσών.[6] Μέχρι την σύγχρονη ανακάλυψη της τον 19ο αιώνα ήταν κοινή πεποίθηση ότι η γλώσσα της ήταν Αρμενική, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην δημιουργία του Αρμένικου εθνικισμού.[7][8][9][10][11][12] Οι Ασσυριακές επιγραφές του Σαλμανασέρ Α΄ (περί το 1274 π.Χ.) καταγράφουν τους Ουράρτιους σαν ένα από τα κράτη των Ναΐρι μια συνομοσπονδία κρατών που υπήρχε στα Αρμενικά υψόμετρα από τον 13ο έως τον 11ο αιώνα π.Χ., ο ίδιος την κατέκτησε. Η περιοχή στην οποία ζούσαν βρισκόταν γύρω από την λίμνη Βαν. Τα κράτη δέχθηκαν συνεχείς επιθέσεις από τους βασιλείς της Μέσο και Νέο-Ασσυριακής αυτοκρατορίας όπως ο Τικουλτί Νινουρτά Α΄, ο Τιγκλάθ Πιλεσέρ Α΄, ο Ασούρ μπελ καλά, ο Αντάντ Νιραρί Β΄, ο Τουκουλτί Νινουρτά Β΄ και ο Ασουρνασιρπάλ Β΄. Η Ουραρτού αναδείχθηκε τον 9ο αιώνα π.Χ. από επιγραφές στην Ασσυριακή γλώσσα σαν ένας πανίσχυρος βόρειος αντίπαλος της Ασσυριακής αυτοκρατορίας. Τα κράτη και οι φυλές των Ναΐρι ενώθηκαν ξανά με έναν Ουράρτιο βασιλιά μέχρι την εποχή που τα κατάκτησαν ξανά οι Ασσύριοι με τον Σαλμανασέρ Γ΄. Ο αρχαιολόγος Πολ Ζιμάνσκι έγραψε ότι οι Ουραρτιανοί μετανάστευσαν βόρεια στην λίμνη Βαν, η ηγετική της τάξη ήταν μικρή και διοικούσε μια σειρά από διαφορετικές φυλές, ίσως και η ίδια η άρχουσα τάξη να ανήκε σε διαφορετικές φυλές.[13][14]
Το βασίλειο της Ουραρτού
Η Ασσυρία έπεσε στις αρχές του 9ου αιώνα π.Χ. σε μια περίοδο προσωρινής στασιμότητας για δεκαετίες, αυτό έδωσε την ευκαιρία στην Ουραρτού να αναδειχθεί, έγινε ένα από τα ισχυρότερα βασίλεια στην Μέση Ανατολή.[15] Ο Σαρντούρι Α΄ ίδρυσε μια νέα δυναστεία που αντιστάθηκε επιτυχώς στις επιθέσεις των Ασσυρίων από τον νότο υπό την ηγεσία του βασιλέως Σαλμανασέρ Γ΄, ισχυροποίησε σημαντικά την στρατιωτική δύναμη του βασιλείου και μετακίνησε την πρωτεύουσα στην Βαν. Ο γιος του Ισπουινί της Ουραρτού (820-800 π.Χ.) προσάρτησε το γειτονικό βασίλειο του Μουσασίρ και το έκανε πρωτεύουσα του βασιλείου αφού ήταν ο τόπος λατρείας του θεού του πολέμου Χάλντι.[16] Ο Ισπουινί ήταν ο πρώτος βασιλιάς που καθιέρωσε ως επίσημη γλώσσα΄του βασιλείου του την Ουραρτική, εγκαταλειψε με τον τρόπο αυτό την Ασσυριακή των προκατόχων του.[17] Οι γιοι του Σαρντούρι Β΄ και Μένουα ορίστηκαν συμβασιλείς. Την εποχή που ο Ισπουίνι κατέκτησε το Μουσασίρ δέχθηκε επίθεση από τον βασιλιά της Ασσυρίας Σαμσί Αντάντ Ε΄ που την απέκρουσε επιτυχώς με τον διάδοχο του Μένουα, άφησαν πλήθος από επιγραφές σαν ανάμνηση του κατορθώματος. Την εποχή που ήταν συμβασιλείς ο Ισπουίνι και ο γιος του Μένουα άλλαξαν οι τίτλοι εξουσίας, ο σημαντικότερος έγινε "Βασιλιάς της γης του Ναΐρι".[18] Οι Ουράρτιοι έφτασαν στο μέγιστο της ισχύος τους επί του γιου και διαδόχου του Μένουα Αργκίστι Α΄ της Ουραρτού, προσάρτησαν νέες περιοχές γύρω από την Άρας και την Λίμνη Σεβάν και απέκρουσαν με επιτυχία τις επιθέσεις του Σαλμανασέρ Δ΄. Ο Αργκίστι Α΄ ίδρυσε νέες πόλεις ιδιαίτερα το κάστρο του Ερεβάν (782 π.Χ.), 6.000 αιχμάλωτοι από το Χαττί και το Βασίλειο της Σωφηνής εγκαταστάθηκαν στην νέα πόλη.[19][20] Στο μέγιστο της ισχύος του το βασίλειο της Ουραρτού επεκτεινόταν από την Άρας και την λίμνη Σεβάν σε ολόκληρη την σημερινή Αρμενία και τμήματα της Γεωργίας μέχρι την Μαύρη Θάλασσα. Ο βασιλιάς της Ασσυρίας Τιγκλάθ Πιλεσέρ Γ΄ νίκησε τον Σαρντουρί Β΄ τον πρώτο χρόνο της βασιλείας του (745 π.Χ.). Οι Ασσύριοι βρήκαν εξημερωμένα άλογα και τα ενσωμάτωσαν στον στρατό τους μαζί με τους ιππείς τους.[21]
Παραπομπές
Πηγές
- David and Patt Alexander "Το εκπληκτικό Εγχειρίδιο της Βίβλου" , Εκδόσεις Πέργαμος, Αθήνα 1993, σελ.661.