Παρωτίτιδα
H παρωτίτιδα (γνωστή και ως Μαγουλάδες) είναι ιογενής νόσος η οποία προκαλείται από τον ιό.[3]. [4][5] Τα συμπτώματα στους ενήλικες είναι συνήθως πιο έντονα απ'ότι στα παιδιά.[5] Περίπου το ένα τρίτο έχουν ήπια ή καθόλου συμπτώματα.[5] Επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν μηνιγγίτιδα (15%), παγκρεατίτιδα (4%), μόνιμη κώφωση και φλεγμονή των όρχεων, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί σε στειρότητα.[5] Οι γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν φλεγμονή στις ωοθήκες, αλλά δε σχετίζεται με υπογονιμότητα.
| Παρωτίτιδα | |
|---|---|
 Παιδί με παρωτίτιδα | |
| Ειδικότητα | λοιμωξιολογία και παιδιατρική |
| Συμπτώματα | Κακουχία[1], πυρετός[1], swelling[2], παγκρεατίτιδα, μηνιγγίτιδα, orchitis, Επιδιδυμίτιδα και ξηροστομία |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | B26 |
| ICD-9 | 072 |
| DiseasesDB | 8449 |
| MedlinePlus | 001557 |
| eMedicine | 78460/ |
| MeSH | D009107 |
Η ιογενής παρωτίτιδα είναι ιδιαίτερα μεταδοτική και εξαπλώνεται ταχύτατα ανάμεσα σε άτομα σε στενή επαφή.[6] Ο ιός μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων της αναπνοής ή με την άμεση επαφή με μολυσμένο άτομο.[4] Προσβάλει και διαδίδεται μόνο σε ανθρώπους.[5] Οι άνθρωποι είναι μολυσματικοί για περίπου εφτά μέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι οχτώ μέρες μετά.[7] Μετά το πέρας της μόλυνσης, το άτομο αποκτά δια βίου ανοσία.[5] Η επαναμόλυνση είναι πιθανή, αλλά η λοίμωξη τείνει να είναι πολύ ήπια.[8] Η διάγνωση είναι κλινική και βασίζεται στη διόγκωση των παρωτίδων και μπορεί να επιβεβαιωθεί με την απομόνωση του ιού από τον παρωτιδικό πόρο.[4] Ο έλεγχος για αντισώματα IgM στο αίμα είναι απλώς, όμως μπορεί να είναι ψευδώς αρνητικός σε ανοσοποιημένα άτομα.[4]
Η ιογενής παρωτίτιδα μπορεί να προληφθεί με δύο δόσεις εμβολίου για παρωτίτιδα. Οι περισσότερες χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου το περιλαμβάνουν στο πρόγραμμα εμβολιασμών τους, συχνά σε συνδυασμό με την ιλαρά, την ερυθρά και την ανεμοβλογιά.[5] Δεν υπάρχει εξειδικευμένη θεραπεία.[5] Γίνονται προσπάθειες για ανακούφιση των συμπτωμάτων με τη χρήση αναλγητικών, όπως η παρακεταμόλη. Η ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη μπορεί να είναι χρήσιμη σε συγκεκριμένες επιπλοκές.[9] Η νοσηλεία μπορεί να είναι απαραίτητη σε περίπτωση ανάπτυξης μηνιγγίτιδας ή παγκρεατίτιδας.[6][8] Περίπου ένας στους δέκα χιλιάδες που νοσούν πεθαίνουν.[5]
Χωρίς ανοσοποίηση, περίπου 0,1 με 1% του πληθυσμού προσβάλλεται κάθε χρόνο. Ο διαδεδομένος εμβολιασμός οδήγησε σε πτώση άνω του 90% της συχνότητας της ασθένειας. Η παρωτίτιδα είναι κοινή στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου ο εμβολιασμός είναι λιγότερο κοινός.[10] Πριν την εισαγωγή του εμβολίου, η παρωτίτιδα ήταν κοινή παιδική ασθένεια σε όλο τον κόσμο. Μεγάλες επιδημίες λάμβαναν χώρα συνήθως κάθε 2-5 χρόνια. Μολύνονταν συνήθως παιδιά σε ηλικία πέντε με εννέα ετών.[5] Στους ανοσοποιημένους πληθυσμούς συνήθως προσβάλλονται όσοι είναι στην αρχή της τρίτης δεκαετίας της ζωής.[9] Στην τροπική ζώνη είναι κοινή σε όλη τη διάρκεια του έτους ενώ σε ποιο βόρειες ή νότιες περιοχές είναι πιο κοινή τον χειμώνα και την άνοιξη.[5] Η επώδυνη διόγκωση των παρωτίδων και των όρχεων είχε περιγραφεί από τον Ιπποκράτη τον 5ο αιώνα π.Χ.[4]