Πρωθυπουργός της Σουηδίας

Το αξίωμα αυτό δημιουργήθηκε πρώτη φορά στις 20 Μαρτίου 1876 με αρχικό κάτοχο τον Λουίς Γκέρχαρντ ντε Γκέερ.

Πριν τη δημιουργία του θεσμού του πρωθυπουργού, η Σουηδία δεν είχε ξεχωριστό αρχηγό κυβέρνησης από τον Βασιλιά. Όμως μέχρι το 1876 το ισχυρότερο μέλος του Ανακτοβουλίου (Συμβουλίου του Βασιλείου) ήταν ο πρόεδρός του, ο Λόρδος Ύπατος Καγκελάριος. Ο ρόλος του ήταν παρόμοιος με αυτόν του αρχηγού κυβέρνησης.

Κατά την περίοδο 1718-1772, τη λεγόμενη Εποχή της Ελευθερίας, οι εξουσίες του Μονάρχη μειώθηκαν σημαντικά και ο πρόεδρος του Συμβουλίου έγινε η πιο ισχυρή προσωπικότητα στην πολιτική σκηνή της Σουηδίας.

Με την υιοθέτηση του όρου κυβέρνηση το 1809, δημιουργήθηκαν δύο αξιώματα, του υπουργού της δικαιοσύνης και των εξωτερικών υποθέσεων. Με τη δημιουργία του αξιώματος του πρωθυπουργού οι ρόλοι αυτοί υποβιβάστηκαν σε υπουργός δικαιοσύνης και υπουργός εξωτερικών αντίστοιχα.

Μετά το 1917 δεν ήταν πλέον δυνατό ο Βασιλιάς να διορίζει τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο κατά τη διακριτική του ευχέρεια παρά τη θέληση του Riksdag, αλλά με βάση την κοινοβουλευτική δύναμη του κυβερνητικού συνασπισμού^[2]. Με την πάροδο του χρόνου οι υπουργοί έφτασαν να κυβερνούν de facto και να απολαμβάνουν ένα μέρος των βασιλικών προνομίων. Ωστόσο, ο όρος που χρησιμοποιήθηκε για την κυβέρνηση εκείνη την περίοδο είναι Βασιλική Μεγαλειότητα.

Μέχρι το 1974 η εκτελεστική εξουσία ασκούνταν μέσω του Βασιλιά. Η συνταγματική μεταρρύθμιση απογύμνωσε τη μοναρχία από πολλές εξουσίες, δίνοντας το δικαίωμα στην κυβέρνηση να ενεργεί χωρίς πολιτικές που προέρχονταν από το Στέμμα.

Το νεαρότερο πρόσωπο που έγινε πρωθυπουργός στη σουηδική ιστορία ήταν ο Ρόμπερτ Θεμπτάντερ, ο οποίος ανέλαβε πρωθυπουργός σε ηλικία 40 ετών και 92 ημερών. Έγινε επίσης ο νεότερος σε ηλικία πρώην πρωθυπουργός που απεβίωσε^[3]. Ο Περ Άλμπιν Χάνσον απεβίωσε εν ενεργεία στις 6 Οκτωβρίου 1946, όπως και ο δολοφονηθείς Ούλοφ Πάλμε, στις 28 Φεβρουαρίου 1986^[4].

Για να διοριστεί ένας πρωθυπουργός, ο πρόεδρος του Riksdag πραγματοποιεί διαβουλεύσεις μεταξύ των αρχηγών όλων των κομμάτων και προτείνει ένα υποψήφιο για έγκριση από το Riksdag, o οποίος έχει βάση τις περισσότερες έδρες στο κοινοβούλιο όσο και ο κυβερνητικός συνασπισμός^[5].

Στη συνέχεια ο προτεινόμενος υποψήφιος εκλέγεται μέσω αρνητικού κοινοβουλευτισμού. Δηλαδή στην πράξη αυτό σημαίνει ότι αν τα «όχι» είναι λιγότερα από 175 ανεξάρτητα από τα «ναι» και τις «αποχές»^[6]. Αυτό περιγράφεται ως «ανεκτό» για να διοριστεί κάποιος στην πρωθυπουργία^[7].

Για να διοριστεί κάποιος πρωθυπουργός επίσημα πραγματοποιείται ένα συμβούλιο στο παλάτι μεταξύ του Βασιλιά και της κυβέρνησης και του προέδρου του κοινοβουλίου υπό την προεδρία του Βασιλιά. Εκεί ο πρόεδρος του κοινοβουλίου κάνει ένα απολογισμό στον Βασιλιά της διαδικασίας. Στη συνέχεια ο Βασιλιάς ανακοινώνει με Βασιλικό Διάταγμα ότι έχει γίνει η αλλαγή κυβέρνησης, οριστικοποιώντας έτσι τον διορισμό του νέου πρωθυπουργού και της κυβέρνησής του.

Κάθε φορά όπου παραιτείται ο πρωθυπουργός αυτόματα παραιτείται και η κυβέρνηση, όμως ο πρόεδρος του κοινοβουλίου ζητάει από τον πρωθυπουργό να διατηρήσει την κυβέρνηση του ως υπηρεσιακή κυβέρνηση έως ότου αναλάβει καθήκοντα η νέα κυβέρνηση. Με εξαίρεση τον πρωθυπουργό οι υπουργοί δεν χρειάζονται έγκριση από το κοινοβούλιο αλλά μπορούν να εξαναγκαστούν σε παραίτηση μόνο με πρόταση μομφής^[8].

Πρωθυπουργοί υπό την ένωση Σουηδίας-Νορβηγίας (1876-1905)

Πρωθυπουργός (γέννηση–θάνατος)		Εικόνα	Περίοδος		Διάρκεια θητείας	Κόμμα	Κυβέρνηση	Μονάρχης (βασιλεία)
			Από	Έως
	Λουίς Γκέρχαρτ ντε Γκέερ (1818–1896)		20 Μαρτίου 1876[9]	19 Απριλίου 1880	70081288224000000004 έτη, 30 ημέρες	Ανεξάρτητος	Λουίς Γκ. Ντε Γκέερ	Όσκαρ Β΄ (1872–1907)
	Άρβιντ Πόσε (1820–1901)		19 Απριλίου 1880	13 Ιουνίου 1883	70081288224000000004 έτη, 30 ημέρες	Lantmanna	Πόσε
	Καρλ Γιόχαν Τιζέλιους (1811–1891)		13 Ιουνίου 1883	16 Μαΐου 1884	7007292032000000000338 ημέρες	Ανεξάρτητος	Τιζέλιους
	Ρόμπερτ Θεμπτάντερ (1844–1897)		16 Μαΐου 1884	6 Φεβρουαρίου 1888	70081176552000000003 έτη, 266 ημέρες	Ανεξάρτητος	Θεμπτάντερ
	Γκίλις Μπιλτ (1820–1894)		6 Φεβρουαρίου 1888	12 Οκτωβρίου 1889[10]	70075298480000000001 έτος, 248 ημέρες	Ανεξάρτητος	Γκ. Μπιλτ
	Åkerhielm, GustafΓκούσταφ Όκερχιελμ (1833–1900)		12 Οκτωβρίου 1889	10 Ιουλίου 1891	70075497200000000001 έτος, 271 ημέρες	Κόμμα Προστατευτικών	Åkerhielm
	Έρικ Γκούσταφ Μπόστρεμ (1842–1907)		10 Ιουλίου 1891	12 Σεπτεμβρίου 1900	70082895480000000009 έτη, 64 ημέρες	Κόμμα Lantmanna	Μπόστρεμ I
	Φρέντρικ φον Ότερ (1833–1910)		12 Σεπτεμβρίου 1900	5 Ιουλίου 1902	70075713200000000001 έτος, 296 ημέρες	Ανεξάρτητος	φον Ότερ
	Έρικ Γκούσταφ Μπόστρεμ (2η θητεία) (1842–1907)		5 Ιουλίου 1902	13 Απριλίου 1905	70078748000000000002 έτη, 282 ημέρες	Lantmanna	Μπόστρεμ II
	Γιόχαν Ράμστετ (1852–1935)		13 Απριλίου 1905	2 Αυγούστου 1905	7006959040000000000111 ημέρες	0Ανεξάρτητος	Ράμστετ
	Κρίστιαν Λούντεμπεργκ (1842–1911)		2 Αυγούστου 1905	7 Νοεμβρίου 1905	700683808000000000097 ημέρες	Κόμμα Προστατευτικών	Λούντεμπεργκ

Πρωθυπουργοί υπό το βασίλειο της Σουηδίας (1905-σήμερα)

Πρωθυπουργός (γέννηση–θάνατος)		Εικόνα	Περίοδος			Κόμμα	Εκλογές	Κυβέρνηση	Μονάρχης (βασιλεία)
			Από	Έως	Χρόνος παραμονής
	Καρλ Στάαφ (1860–1915)		7 Νοεμβρίου 1905	29 Μαΐου 1906	7007175392000000000203 ημέρες	Κόμμα Φιλελεύθερου Συνασπισμού	1905	Στάαφ I LS	Όσκαρ Β΄ (1872–1907)
	Άρβιντ Λίντμαν (1862–1936.[11][12])		29 Μαΐου 1906	7 Οκτωβρίου 1911	70081691064000000005 έτη, 131 ημέρες	Κόμμα Μετριοπαθών	1908	Λίντμαν I AvF
	Καρλ Στάαφ (1860–1915)		7 Οκτωβρίου 1911	17 Φεβρουαρίου 1914	70077460640000000002 έτη, 133 ημέρες	Κόμμα Φιλελεύθερου Συνασπισμού	1911	Στάαφ II LS	Γουσταύος Ε΄ (1907–1950)
	Χιάλμαρ Χάμαρσκελτ (1862–1953)		17 Φεβρουαρίου 1914	30 Μαρτίου 1917	70079821520000000003 έτη, 41 ημέρες	Ανεξάρτητος	1914	Hammarskjöld
	Καρλ Σβαρτς (1858–1926)		30 Μαρτίου 1917	19 Οκτωβρίου 1917	7007175392000000000203 ημέρες	Εθνικό Κόμμα	1908	Σβαρτς N
	Νιλς Έντεν (1871–1945)		19 Οκτωβρίου 1917	10 Μαρτίου 1920	70077547040000000002 έτη, 143 ημέρες	Κόμμα Φιλελεύθερου Συνασπισμού	1917	Έντεν LS-SD
	Χιάλμαρ Μπράντινγκ (1860–1925)		10 Μαρτίου 1920	27 Οκτωβρίου 1920	7007199584000000000231 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	—	Μπράντινγκ I SD
	Γκέρχαρτ Λουίς ντε Γκέερ (1854–1935)		27 Οκτωβρίου 1920	23 Φεβρουαρίου 1921	7007102816000000000119 ημέρες	Ανεξάρτητος	1920	Γκ Λ. Ντε Γκέερ
	Όσκαρ φον Ζίντοφ (1873–1936)		23 Φεβρουαρίου 1921	13 Οκτωβρίου 1921	7007200448000000000232 ημέρες	Ανεξάρτητος	—	φον Ζίντοφ
	Χιάλμαρ Μπράντινγκ (1860–1925)		13 Οκτωβρίου 1921	19 Απριλίου 1923	70074780080000000001 έτος, 188 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1921	Μπράντινγκ II SD
	Ερνστ Τρίγκερ (1857–1943)		19 Απριλίου 1923	18 Οκτωβρίου 1924	70074728240000000001 έτος, 182 ημέρες	Εθνικό Κόμμα	—	Τρίγκερ N
	Χιάλμαρ Μπράντινγκ (1860–1925)		18 Οκτωβρίου 1924	24 Ιανουαρίου 1925	700684672000000000098 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1924	Μπράντινγκ III SD
	Ρίκαρντ Σάντλερ (1884–1964)		24 Ιανουαρίου 1925	7 Ιουνίου 1926	70074313520000000001 έτος, 134 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	—	Σάντλερ SD
	Καρλ Γκούσταφ Έκμαν (1872–1945)		7 Ιουνίου 1926	2 Οκτωβρίου 1928	70077322400000000002 έτη, 117 ημέρες	Λαϊκό Κόμμα Ελεύθερα Σκεπτόμενων	—	Έκμαν I FF-L
	Άρβιντ Λίντμαν (1862–1936)		2 Οκτωβρίου 1928	7 Ιουνίου 1930	70075298480000000001 έτος, 248 ημέρες	Κόμμα Μετριοπαθών	1928	Λίντμαν II AvF
	Καρλ Γκούσταφ Έκμαν (1872–1945)		7 Ιουνίου 1930	6 Αυγούστου 1932	70076829920000000002 έτη, 60 ημέρες	Λαϊκό Κόμμα Ελεύθερα Σκεπτόμενων	—	Έκμαν II FF
	Φέλιξ Χάμριν (1875–1937)		6 Αυγούστου 1932	24 Σεπτεμβρίου 1932	700642336000000000049 ημέρες	Λαϊκό Κόμμα Ελεύθερα Σκεπτόμενων	—	Χάμριν FF
	Περ Άλμπιν Χάνσον (1885–1946)		24 Σεπτεμβρίου 1932	19 Ιουνίου 1936	70081179144000000003 έτη, 269 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1932	Χάνσον I SD
	Άξελ Πέρσον-Μπράμστορπ (1883–1954)		19 Ιουνίου 1936	28 Σεπτεμβρίου 1936	7006872640000000000101 ημέρες	Σύνδεσμος των Αγροτών	—	Pehrsson-Bramstorp Bf
	Περ Άλμπιν Χάνσον (1885–1946)		28 Σεπτεμβρίου 1936	13 Δεκεμβρίου 1939	70081012392000000003 έτη, 76 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1936	Χάνσον II SD –Bf
			13 Δεκεμβρίου 1939	31 Ιουλίου 1945	70081776600000000005 έτη, 230 ημέρες		1940 1944	Χάνσον III SD –Bf–AvF–FP
			31 Ιουλίου 1945	6 Οκτωβρίου 1946 (απεβίωσε εν ενεργεία)[13]	70073734640000000001 έτος, 67 ημέρες		—	Χάνσον IV SD
	Τάγκε Ερλάντερ (1901–1985)		11 Οκτωβρίου 1946	1 Οκτωβρίου 1951	70081569024000000004 έτη, 355 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1948	Ερλάντερ I SD
			1 Οκτωβρίου 1951	31 Οκτωβρίου 1957	70081919376000000006 έτη, 30 ημέρες		1952 1956	Ερλάντερ II SD –Bf	Γουσταύος ΣΤ΄ Αδόλφος (1950–1973)
			31 Οκτωβρίου 1957	14 Οκτωβρίου 1969	700837720080000000011 έτη, 348 ημέρες		1958 1960 1964 1968	Ερλάντερ III SD
	Ούλοφ Πάλμε (1927–1986)		14 Οκτωβρίου 1969	8 Οκτωβρίου 1976	70082204496000000006 έτη, 360 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1970 1973	Πάλμε I SD
	Θόρμπγιορν Φάλντιν (1926–2016)		8 Οκτωβρίου 1976	18 Οκτωβρίου 1978	70076397920000000002 έτη, 10 ημέρες	Κόμμα Κέντρου	1976	Φάλντιν I C–M–FP	Κάρολος ΙΣΤ΄ Γουσταύος (1973–)
	Όλα Ούλστεν (1931–2018)		18 Οκτωβρίου 1978	12 Οκτωβρίου 1979	7007310176000000000359 ημέρες	Φιλελεύθερο Λαϊκό	—	Ούλστεν FP
	Θόρμπγιορν Φάλντιν (1926–2016)		12 Οκτωβρίου 1979	22 Μαΐου 1981	70075073840000000001 έτος, 222 ημέρες	Κόμμα Κέντρου	1979	Φάλντιν II C–M–FP
			22 Μαΐου 1981	8 Οκτωβρίου 1982	70074356720000000001 έτος, 139 ημέρες		—	Φάλντιν III C–FP
	Ούλοφ Πάλμε (1927–1986)		8 Οκτωβρίου 1982	28 Φεβρουαρίου 1986[14]	70081070280000000003 έτη, 143 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1982 1985	Πάλμε II SD
	Ίνγκβαρ Κάρλσον (1934–)		1 Μαρτίου 1986[15]	27 Φεβρουαρίου 1990	70081260360000000003 έτη, 363 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1988	Κάρλσον I SD
			27 Φεβρουαρίου 1990	4 Οκτωβρίου 1991	70075047920000000001 έτος, 219 ημέρες		—	Κάρλσον II SD
	Καρλ Μπιλτ (1949–)		4 Οκτωβρίου 1991	7 Οκτωβρίου 1994	70079493200000000003 έτη, 3 ημέρες	Κόμμα Μετριοπαθών	1991	Καρλ Μπιλτ M–C–FP–KD
	Ίνγκβαρ Κάρλσον (1934–)		7 Οκτωβρίου 1994	22 Μαρτίου 1996	70074598640000000001 έτος, 167 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1994	Κάρλσον III SD
	Γκόραν Πέρσον (1949–)		22 Μαρτίου 1996	6 Οκτωβρίου 2006	700833268320000000010 έτη, 198 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	1998 2002	Πέρσον SD
	Φρέντρικ Ράινφελτ (1965–)		6 Οκτωβρίου 2006	3 Οκτωβρίου 2014	70082521800000000007 έτη, 362 ημέρες	Κόμμα Μετριοπαθών (Συνασπισμός)	2006 2010	Ράινφελτ M–C–FP–KD
	Στέφαν Λεβέν (1957–)		3 Οκτωβρίου 2014	30 Νοεμβρίου 2021	70082259144000000007 έτη, 58 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	2014	Löfven SD –MP
	Μαγκνταλένα Άντερσον (1967–)		30 Νοεμβρίου 2021	18 Οκτωβρίου 2022	7007278208000000000322 ημέρες	Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα	2021	Άντερσον SD
	Ουλφ Κρίστερσον (1963–)		18 Οκτωβρίου 2022	Σημερινός	70074831920000000001 έτος, 194 ημέρες	Κόμμα Μετριοπαθών	2022	Κρίστερσον M

Χρονογραμμή από το 1936