3,4-λουτιδίνη

χημική ένωση

Η 3,4-λουτιδίνη[7] (αγγλικά 3,4-lutidine) είναι βασική ετεροκυκλική αρωματική (δηλαδή ετεροαρωματική) οργανική ένωση, που περιέχει άνθρακα, υδρογόνο και άζωτο, με μοριακό τύπο C7H9N. Η χημικά καθαρή 3,4-λουτιδίνη, στις κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος, δηλαδή σε θερμοκρασία 25°C και υπό πίεση 1 atm, είναι κίτρινο υγρό που έχει δυσάρεστη οσμή, παρόμοια με της «μητρικής» πυριδίνης. Είναι μία από τις έξι (6) ισομερείς διμεθυλοπυριδίνες, των οποίων οι δομές διαφέρουν ανάλογα με τη θέση που οι μεθυλομάδες (-CH3) τους επισυνάπτονται γύρω από το πυριδινικό τους δακτύλιο.

3,4-λουτιδίνη
Γενικά
Όνομα IUPAC3,4-διμεθυλοπυριδίνη
Άλλες ονομασίες3,4-λουτιδίνη
3,4-διμεθυλαζίνη[1]
3,4-διμεθυλαζαβενζόλιο[2]
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύποςC7H9N
Μοριακή μάζα107,153 amu[3]
Αριθμός CAS583-58-4
SMILESCc1ccncc1C
InChI1S/C7H9N/c1-6-3-4-8-5-7(6)2/h3-5H,1-2H3
Αριθμός EINECS209-511-5
231-491-1
Αριθμός RTECSOK9800000[4]
Αριθμός UNFCU895KJ7H
PubChem CID11417[5]
ChemSpider ID10937
Δομή
Ισομέρεια
Ισομερή θέσης>100
Φυσικές ιδιότητες
Σημείο τήξης-12°C[6]
Σημείο βρασμού163-164°C
Πυκνότητα954 kg/m³
Διαλυτότητα
στο νερό
52 kg/m³ (20°C)
Δείκτης διάθλασης ,
nD
1,511
Χημικές ιδιότητες
Ελάχιστη θερμοκρασία
ανάφλεξης
53,9°C
Επικινδυνότητα
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Παραγωγή

Η παραγωγή της 3,4-λουτιδίνης μπορεί να γίνει με διάφορες μεθόδους, που προκύπτουν από τις γενικές μεθόδους παραγωγής πυριδινών.

Με συντριμερισμό ενώσεων με τριπλό δεσμό

Με μείγμα 2-βουτινίου (CH3C≡CCH3), αιθινίου (HC≡CH) και υδροκυανίου (HCN), παρουσία διαλυτών ενώσεων του κοβαλτίου, όπως το κοβαλτιοκένιο [Co(C5H5)2], παράγεται μείγμα τριών (3) λουτιδινών. Συγκεκριμένα, συμπαράγονται 2,3-λουτιδίνη και 3,4-λουτιδίνη:[8]

Με επίδραση εναμίνης σε β-δικαρβονυλική ένωση

Με επίδραση 1-προπεν-1-αμίνης (CH3CH=CHNH2) σε 3-οξοβουτανάλη (CH3COCH2CHO), που αντιδρά με τη μορφή της ταυτομερούς της 3-υδροξυβουτ-2-ενάλης [CH3C(ΟΗ)=CΗCHO], οδηγεί σε απευθείας παραγωγή 3,4-λουτιδίνης:[9]

Με επίδραση 1,3-οξαζολίου σε 2-βουτένιο και αφυδάτωση

Με επίδραση 1,3-οξαζολίου σε 2-βουτένιο (CH3CH=CHCH3) παράγεται αρχικά 3,4-διμεθυλ-2,3-διυδρο-2-πυριδινόλη, που με αφυδάτωση δίνει τελικά 3,4-διμεθυλοπυριδίνη:[10]

Χημικές ιδιότητες

Η 3,4-λουτιδίνη είναι διυποκατεστημένη «θυγατρική» πυριδίνη και γι' αυτό είναι πολύ δραστικότερη από τη «μητρική» και σημαντικά δραστικότερη από τις μονοϋποκατεστημένες πυριδίνες

Ωστόσο και πάλι, τα ηλεκτρονιόφιλα αντιδραστήρια συνήθως προτιμούν να αντιδρούν με το περισσότερο ηλεκτραρνητικό και επομένως ισχυρότερο πυρινόφιλο άτομο αζώτου της 3,4-λουτιδίνης, σχηματίζοντας άλατα 3,4-λουτιδινωνίου.[11] Ο σχηματισμός του 3,4-λουτιδινωνίου ενισχύει επιπλέον τη δραστικότητα της ένωσης έναντι πυρινόφιλων αντιδραστηρίων.[12]

Δείτε επίσης

Αναφορές