Justus Lipsius
Justo Lipso (1547-1606) (Overijse, Duklando Brabanto, en la 18-a de Oktobro 1547 - Loveno, en la 23-a de Marto 1606)[1] estis flandra humanisto kaj filologo. Li estas rigardita kiel unu el la plej renomaj erudiciuloj de la 16-a jarcento, kaj oni rajtas aserti ke li kreis veran beletristikan triumviraron kune kun Joseph Justus Scaliger (1540-1609) kaj Isaac Casaubon (1559-1614).
| Justus Lipsius | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 18-an de oktobro 1547 en Overijse | ||||
| Morto | 23-an de marto 1606 (58-jaraĝa) en Loveno | ||||
| Religio | katolika eklezio vd | ||||
| Lingvoj | latina vd | ||||
| Loĝloko | Leiden vd | ||||
| Ŝtataneco | Hispana Nederlando vd | ||||
| Alma mater | Malnova universitato de Loveno • Katolika universitato de Loveno vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | gramatikisto • historiisto • filozofo • klasikisto • filologo • humanisto • universitata instruisto • verkisto vd | ||||
| Laborkampo | lingvoscienco vd | ||||
| Aktiva en | Jena • Leiden • Loveno vd | ||||
| Aktiva dum | 1562–1606 vd | ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | De Constantia vd | ||||
| |||||
Filozofo  | |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Biografio
Li studis kun la jezuitoj en Kolonjo, kiuj konfirmis lian pasion por la klasika literaturo kaj latina kaj greka. En 1579, li ekis instrui historion en la ĵus kreita Universitato de Lejdeno. En sia vivofino li estis profesoro pri latina en la Universitato de Loveno. Lipsius lernigis en la universitatoj de Jena, Lejdeno kaj Loveno. Li estis aŭtoro de serio da verkoj, kies celo intencis revigliĝi la malnovan filozofan ĉenon konatan kiel Stoikismo, sub la formo akordigebla kun la kristanismo, prenante kiel eka modelo la verkon de la filozofo Lucius Annaeus Seneca. La plej grava el tiuj verkoj estis "De constantia" (Pri la konstanteco).
Lia nova formo de stoikismo influis grandan nombron da siaj intelektaj samtempuloj, kaj donis lokon al iu movado konata kiel nov-stoikismo.
Latinaj verkoj
- Hortorum lib. IV. Cum Disputatione de cultura hortensi. Joan. Meursii fil. Arboretum sacrum. Angeli Politiani Rusticus. Adhaec Lipsii Leges hortenses et Lazari Bonamici carmen De vita rustica, Éd. René Rapin, Ultrajecti, Apud J. Ribbium, 1672
- I. Lipsi Satvrnalivm sermonvm libri dvo, qui de gladiatoribus, Lvgdvni Batavorvm, Ex officina Plantiniana, apud Franciscum Raphelengium, 1590
- Iusti Lipsi Politicorum sive Civilis Doctrinae Libri Sex (Quid ad Principatum maxime Spectant), Lugduni, In Officina HVG. A Porta, Apud Fratres de Babiano, 1592
- Iusti Lipsi Epistolae Pars III, 1588–1590 Eas ediderunt, adnotatione critica instrŭerunt, notisque illustrarunt Sylvette Sué & Hugo Peeters, Brussel, Koninklijke Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van België, 1987
- Iusti Lipsi Epistolae quam curavit edendam Jeanine De Landtsheer, Brussel, Koninklijke Academie voor wetenschappen, letteren en schone kunsten van België, 1994
- Iusti Lipsi saturnalium sermonum libri duo, qui De gladiatoribus, Antverpiae, Ex officina Plantiniana, apud Ioannem Moretum, 1604, 1598
- Iusti Lipsis Epistolae Pars XIII, 1600, Brussel, Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten, 2000
- De amphitheatro liber: in quo forma ipsa loci expressa, et ratio spectandi, cum aeneis figuris, Lugduni, Batavorum, Ex officina Christophori Plantini, 1584
- Justi Lipsi de amphitheatris quae extra Romam libellus: in quo formae eorum aliquot & typi, Antverpiae, apud Ch. Plantinum, 1584
- Iusti Lipsi Saturnalium sermonum libri duo: qui de gladiatoribus, Éd. Jan Moretus, Antverpiae, ex officina Plantiniana, apud Ioannem Moretum, 1604
- Iusti Lipsi de Cruce: ad sacram profanamque historiam utiles, Éd. Jan Moretus, Antverpiae, ex officina Plantiniana, apud Ioannem Moretum, 1593
- De Constantia Libri Duo, Qui alloquium praecipue continent in Publicis malis. Antwerpen, 1584
- Politicorum sive Civilis Doctrinae Libri Sex. Leiden, 1589
- Manuductionis ad Stoicam Philosophiam Libri Tres, L. Annaeo Senecae, aliisque scriptoribus illustrandis. Antwerpen, 1604
- Annaei Senecae Philosophi Opera, Quae Existant Omnia, A Iusto Lipsio emendata, et Scholiis illustrata. Antwerpen, 1605
- Diva Virgo Hallensis. Antwerpen, 1605
- Fasciculus ... Opusculorum Passionem Crucemque Dominicam Ex Antiquitate & Philologia Illustrantium". Dusseldorpii: vander Smissen, 1730.
- Pieter Burmann [Hrsg.]: Sylloge epistolarum a viris illustribus scriptarum Arkivigite je 2012-08-29 per la retarkivo Wayback Machine. Leidae: Apud Samuelem Luchtmans, 1727. Band 1 Lipsius' Briefe, Universitato de Mannheim
Bibliografio
Vidu ankaŭ
- Michel de Montaigne (1533-1592)
- Joseph Justus Scaliger (1540-1609)
- Andreas Gryphius
- Jan la 1-a Moretus
