Muzeo de Alta
La Monda Heredaĵo-Centro por roka arto - Alta Muzeo (norvege Verdensarvsenter for bergkunst – Alta Museum, akronime VAM) arkeologia subĉiela muzeo, kiu montras rokgravuraĵojn de la Neolitiko kaj Bronzepoko. Ĝi situas en Alta municipo en la norvega provinco Finnmark, nun Troms og Finnmark [1].
| Muzeo de Alta | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| muzeo | |||||
| Lando | Norvegio vd | ||||
| Situo | Alta | ||||
| Adreso | World Heritage Rock Art Centre - Alta Museum IKS | ||||
| Estiĝo | 1991 | ||||
| Koordinatoj | , 23° 11′ 12″ O (mapo)69.9474722223.1865555669° 56′ 51″ N, 23° 11′ 12″ O (mapo) | ||||
| |||||
 Muzeo de Alta | |||||
| |||||
| Retpaĝo | http://www.alta.museum.no | ||||
.jpg)
Ĝi estas la plej vizitata norvega somera muzeo kun pli ol 1000 vizitantoj ĉiutage [2]. Ĝi enhavas specimenojn de loka kulturo kaj reprezentadojn de la proksimaj surrokaj pentraĵoj kiuj estas parto de la Monda Heredaĵo de Unesko kaj aĝas 11 000 jarojn [3][4]. La muzeo malfermis siajn pordojn en junio 1991.
La Centro de Monda Heredaĵo situas en Hjemmeluft, ĉ. 5 km sudokcidente de la centro de Alta. En 1973, la unuaj rokaj ĉizadoj en Hjemmeluft iĝis konataj, kaj hodiaŭ proksimume 3,000 figuroj estas registritaj ĉi tie. Hjemmeluft estas la plej granda el la rok-artaj areoj en Alta, kaj la ununura kiu estas malfermita al publiko. La roka arto en Alta estis enskribita en la Listo de Monda Heredaĵo de Unesko en 1985 [5].
La nombro da petroglifoj en la Alta areo estas taksita esti proksimume 4000, kiuj povas esti viditaj en kvar malsamaj lokoj. La Alta Muzeo Hjemmeluft/Jieppaluokta areo estas la plej granda el la areoj. Estas 2,9 km da trotuaroj sur la teritorio de la muzeo.
Historio
La VAM estis fondita fare de Alta Historielag en 1978 kaj estis municipa muzeo ĝis 2007. En 1991, la muzeo translokiĝis en novan konstruaĵon en Hjemmeluft, kaj en 1993 estis nomita Eŭropa Muzeo de la Jaro [2]. Kadre de la nacia muzereformo en la 2000-aj jaroj, en 2007 la muzeo iĝis intermunicipa firmao (IKS) posedata fare de Alta municipo kaj Finnmark gubernia municipo kun 50% parto de respondeco ĉiu. En 2015, la Monda Heredaĵo de Centro por Roka Arto - Alta Muzeo ankaŭ iĝis rajtigita Monda Heredaĵo-Centro tra la Ministerio pri Klimato kaj Medio.
Monda Heredaĵa Centro por Roka Arto - La ĉefa celo de Alta Muzeo funkcias kiel regiona muzeo en sia areo, plenumi sian rolon kiel Monda Heredaĵo de Centro por roka arto en Alta, kaj plenumi delegitajn administrajn taskojn rilate al roka arto. En 2014, la centro lanĉis sian ciferecan rokan artan arkivon, altarockart.no, kiu konsistas el fotoj kaj alia vida dokumentado de roka arto, same kiel skribaj informoj. En 2018, la Monda Heredaĵo-Centro malfermis "Trakoj en roko", kiu estas la unua parto de daŭra renovigo de ĉiuj bazaj ekspozicioj pri la roka arto kaj antaŭhistorio, historio kaj nuntempo de Alta. En 2022 malfermis la dua parto, "Rimedoj kaj identeco", Krome, la centro havas kelkajn portempajn ekspoziciojn, aranĝojn kaj agadojn por la publiko. Monda Heredaĵo-Centro por roka arto - Alta Muzeo havas 29 konstantajn dungitojn, krom multaj laŭsezonaj.
Kreado
La rokaj skulptaĵoj estis ĉizitaj en la grizan grejson kun ŝtonoj aŭ aliaj malmolaj objektoj. La grejso havas altan kvarcan enhavon kaj estas tre malmola. Por igi la rokgravuraĵojn videblaj, la arkeologoj markis ilin per ruĝa farbo. Oni supozas, ke la bildoj estis kolorigitaj post kiam ili estis kreitaj, sed ne ekzistas pruvo pri tio.
Aĝo de rokaj ĉizadoj
La rokaj ĉizadoj estas proksimume 2,000 ĝis 6,500 jarojn aĝaj. Pli lastatempaj ĉizadoj ne estas konataj. La desegnaĵoj situas ĉirkaŭ 8,5 m ĝis 26,5 m super marnivelo kaj estis ĉizitaj en la ŝtonojn kiuj estis plej proksimaj al la akvorando tiutempe. Ekde la fino de la Glaciepoko, kiam la glacitavolo malaperis, la teramaso de Norvegio konstante pliiĝas. Sekve, la plej malnovaj ĉizadoj estas tiuj kiuj estas plej malproksimaj de la maro.
La stiloj de la desegnaĵoj diferencas laŭ sia loko kaj tial ilia aĝo. Ili povas esti dividitaj en kvar tempoperiodojn. La unua sekcio koncernas ĉizadojn 6200 ĝis 5300 jarojn aĝaj, la dua 5300 ĝis 4200 jarojn aĝaj, la tria 4200 ĝis 3200 jarojn aĝaj kaj la kvara 3200 ĝis 2000 jarojn aĝaj. Estas nur du desegnaĵoj en la muzea areo de antaŭ 4200 ĝis 3200 jaroj, sed ili ne povas esti rigardataj de la trotuaroj.
Motivoj
La rok-skulptaĵoj reprezentas popolkredojn aŭ laborprocezojn. Estas apenaŭ iuj signoj de domoj proksime de la ĉizadoj; la loko de la rok-skulptaĵoj estis verŝajne rendevuejo. Homoj kredis je spiritoj, kiuj antaŭdeterminis vivon. Kaj homoj volis konektiĝi kun ĉi tiuj spiritoj.
Depende de la aĝo, malsamaj ĉeftemoj estas prezentitaj:
- Bestoj
- Homoj estas prezentitaj kiel tiaj aŭ farantaj ian agadon. Iuj figuroj reprezentas gravedajn virinojn, aliajn infanojn. Ne ĉiuj figuroj estas interpreteblaj.
Galerio
Boaco ĉirkaŭita de barilo en Alta petroglifoj
Ekspozicio de roka arto sur la rokaro
detale
Homoj ĉasantaj
2000-jara boato
Skianto kaj alko
ĉasisto aŭ ĉasistino
Birdo
Roka ĉizita panelo
