Umberto la 1-a (Italio)

Umberto la 1-a de Savojo (itale Umberto I di Savoia, plennome Umberto Rainerio Carlo Emanuele Giovanni Maria Ferdinando Eugenio), naskita la 14-an de marto 1844 en Torino, murdita la 29-an de julio 1900 en Monza, estis princo de Piemonto kaj reĝo de Italio de 1878 ĝis sia morto.

Umberto la 1-a
Persona informo
Umberto Ranieri Carlo Emanuele Giovanni Maria Ferdinando Eugenio di Savoia
Naskiĝo	14-an de marto 1844 (1844-03-14) en Torino,  Reĝlando Sardio
Morto	29-an de julio 1900 (1900-07-29) (56-jaraĝa) en Monza,  Reĝlando Italio
Mortis pro	hommortigo vd
Mortis per	pafvundo vd
Mortigita de	Gaetano Bresci vd
Tombo	Panteono de Romo vd
Religio	katolikismo vd
Lingvoj	itala vd
Ŝtataneco	Reĝlando Italio vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Savoja dinastio vd
Patro	Viktoro Emanuelo la 2-a vd
Patrino	Archduchess Adelaide of Austria vd
Gefratoj	Maria Pia of Savoy • Princess Maria Clotilde of Savoy • Amadeo la 1-a • Prince Oddone, Duke of Montferrat vd
Edz(in)o	Margareto de Savojo vd
Infanoj	Viktoro Emanuelo la 3-a vd
Profesio
Okupo	monarko • suvereno vd
Postenoj Postenoj Reĝo de Italio • Head of the House of Savoy vd
Honorigoj Honorigoj Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Ordeno de la Nigra Aglo • Ordeno de Sankta Andreo • Elefant-ordeno • Q121859792 • Grand Master of the Order of the Most Holy Annunciation • Civila ordeno de Savojo • Ordeno de la Ĝartero • Ordeno Pro la Merito • Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Reĝa ordeno de la Serafoj • Kavaliro de la Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij vd
Duko de Savojo
Dum	1878 - 1900
Antaŭulo	Viktoro Emanuelo la 2-a
Sekvanto	Viktoro Emanuelo la 3-a
Reĝo de Italio
Dum	1878 - 1900
Antaŭulo	Viktoro Emanuelo la 2-a
Sekvanto	Viktoro Emanuelo la 3-a
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Li edziĝis en 1868 kun Margareto de Savojo, kiu naskis al li unikan filon : Viktoro-Emanuelo

Umberto reĝiĝis la 9-an de januaro 1878 post la morto de sia patro, Viktoro Emanuelo la 2-a. Lia ekstera politiko estis ekspansiema, li okupis kaj koloniigis Eritreon (1885) kaj Somalion (1889). Etiopio en 1889 ricevis la statuson de protektorato itala, sed en 1896 sukcesis sendependiĝi.

Interne Umberto tendencis al subprema kaj aŭtoritateca politiko. Kiam dum manifestacioj en Milano (7-a de majo 1898) generalo Fiorenzo Bava-Beccaris kanone mortigis centon da homoj, la reĝo distingis kaj gratulis lin. Post tiuj eventoj okazis du sensukcesaj atencoj al la reĝo; dum tria atenco la anarkiisto Gaetano Bresci pistole mortigis lin en Monza.

La Domestrecon de Savojo heredis lia sola ido, Viktoro Emanuelo la 3-a.