آفانتازیا
آفانتازیا (به انگلیسی: Aphantasia) (/ˌeɪfænˈteɪʒə/ ay-fan-TAY-zhə, /ˌæfænˈteɪʒə/ a-fan-TAY-zhə) نوعی ناتوانی در ایجاد تصویر ذهنی است.[۱]
این پدیده اولین بار توسط فرانسیس گالتون در سال ۱۸۸۰ توصیف شد،[۲] اما نسبتاً مطالعه نشده باقی ماند. علاقه به این پدیده پس از انتشار یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ که توسط تیمی به سرپرستی پروفسور آدام زِمان (به انگلیسی: Adam Zeman) از دانشگاه اکستر انجام شد، تجدید شد.[۳] تیم زِمان واژه آفانتازیا را ابداع کرد،[۴] که از کلمه یونانی باستان phantasia گرفته شدهاست. (φαντασία) که به معنی تخیل است و پیشوند (ἀ-) که به معنای «بدون» است.[۵] افراد مبتلا به آفانتازیا، آفانتازیک،[۶] یا کمتر متداول آفانت[۷] یا آفانتازیاکس نامیده میشوند.[۸]
آفانتازیا را میتوان متضاد هایپرفانتازیا، که شرایط داشتن تصویرسازی ذهنی بسیار واضح است، در نظر گرفت.[۹]
تاریخچه
پژوهش
افراد سرشناس مبتلا به آفانتازیا
- ادوین کتمول، یکی از بنیانگذاران پیکسار و رئیس سابق استودیو انیمیشن والت دیزنی. کتمول ۵۴۰ نفر از همکارانش در پیکسار را در مورد تجسم ذهنی آنها بررسی کرد و دریافت که مدیران تولید تمایل به تجسم قوی تری نسبت به هنرمندان دارند.[۱۰]
- گوردون کلارک، الهیدان و فیلسوف پرسبیترینیسم آمریکایی قرن بیستم. این ممکن است بر توسعه معرفتشناسی او تأثیر گذاشته باشد که بر حس فیزیکی تکیه نمیکند، بلکه بر وحی گزارهای عقلانی از کتاب مقدس استوار است.
- لورا کیت دیل، نویسنده و فعال انگلیسی.[۱۱]
- جیمز هارکین، پادکستساز بریتانیایی و نویسنده تلویزیونی[۱۲]
- ریچارد هرینگ، کمدین و پادکست بریتانیایی[۱۳]
- پن جیلت، شعبده باز و شخصیت تلویزیونی آمریکایی[۱۴]
- گلن کین، انیماتور، نویسنده و تصویرگر[۱۵]
- لین کلی، نویسنده در زمینه حافظه و تکنیکهای حافظه. کلی گزارش دادهاست که او آفانتازیا دارد، اما خاطرنشان میکند که هنوز از روشهای حافظه شخصی مانند شیوه لوکی استفاده میکند، که معمولاً تصور میشود به حافظه دیداری متکی است.[۱۶]
- مارک لارنس، نویسنده فانتزی[۱۷]
- یونها لی، نویسنده داستانهای علمی تخیلی[۱۸]
- لورا لکس، کمدین[۱۹]
- عماد مستقی، بنیانگذار و مدیر عامل استیبل دیفیوژن[۲۰]
- درک پارفیت، فیلسوف بریتانیایی. آفانتازیای او ممکن است بر علاقه دیرینه اش به عکاسی تأثیر گذاشته باشد.[۲۱][۲۲]
- بلیک راس، یکی از خالقان مرورگر وب موزیلا فایرفاکس.[۲۳] در آوریل ۲۰۱۶، راس مقاله ای را منتشر کرد که در آن آفانتازیای خود و درک خود از این که همه آن را تجربه نمیکنند، توصیف کرد.[۲۴][۲۵] این مقاله در رسانههای اجتماعی و در منابع خبری مختلف بازتاب گستردهای پیدا کرد.[۲۶][۲۷]
- میشل ساگارا، نویسنده فانتزی[۲۸]
- متیو ایگلسیاس، روزنامهنگار و یکی از بنیانگذاران واکس[۲۹]
جستارهای وابسته
- سندرم شارکو ویلبراند
- تجسم خلاق
- شکل عددی
- ادراکپریشی چهرهای
- سنتز ذهنی
منابع
برای مطالعه
- Cassella C (4 January 2021). "People with This Rare Brain Condition Can't 'Count Sheep' in Their Mind". Science Alert.
- Faw B (January 2009). "Conflicting Intuitions May Be Based On Differing Abilities: Evidence from Mental Imaging Research". Journal of Consciousness Studies. 16 (4): 45–68.
- Kendle A (2017). Aphantasia: Experiences, Perceptions, and Insights. Foreword by Adam Zeman. Oakamoor, Staffordshire, UK: Bennion Kearny Limited. ISBN 978-1-911121-42-8.
پیوند به بیرون
- "Aphantasia: When the Mental Image Is Missing". 2016-06-25. https://www.cbc.ca/radio/quirks/quirks-quarks-for-jun-25-2016-1.3645555/aphantasia-when-the-mental-image-is-missing-1.3651056.
- "Can you picture things in your head? Well, this guy can't". 2019-09-14. https://www.cbc.ca/radio/docproject/can-you-picture-things-in-your-head-well-this-guy-can-t-1.5279114.
- "Aphantasia: The People Without a Mind's Eye - 'Out of Mind'". YouTube. Wired UK. Retrieved 20 September 2021.