ایلامی میخی

ایلامی میخی، دبیره‌ای میخی و واژه‌نگاشت است که از ۲۵۲۰ پ.م[۱] تا ۳۳۱ میلادی به کار می‌رفته است و جانشین دبیرهٔ «ایلامی خطی» شده است. این دبیره از دبیرهٔ میخی اکدی بدست آمده‌است. دبیرهٔ ایلامی میخی هخامنشی از ۱۳۲ نشانه ساخته شده‌است، که این تعداد بسیار کم‌تر از دیگر دبیره‌های میخی است.زبان ایلامی در واپسین گام «ایلامی نو» نامیده می‌شود که خود به دو بخش «پیش از هخامنشی» و «هخامنشی» تقسیم می‌شود. زبان ایلامی هخامنشی بر روی دو دستهٔ جداگانهٔ اسناد بکار رفته‌است: سنگ نوشته‌های شاهی در بیستون، پاسارگاد، تخت جمشید، گشایشیان، همدان، وان، شوش و سوئز و دیگر گل نوشته‌های دیوانی تخت جمشید که به دو بخش گل نوشته‌های گنجینه و بارو تقسیم می‌شود. البته سال‌ها پیش یک سند از بایگانی شوش نیز یافت شده‌است. این اسناد توسط ریچارد هلک و جرج ج. کامرون خوانده و چاپ شده‌اند. عبدالمجید ارفعی و متیو استولپر اکنون بر روی این اسناد جداگانه کار می‌کنند. شمار سندهای دیوانی به ۳۰ هزار می‌رسد که تنها ۵۰۰۰ آنها خوانده شده و نیمی از آنها حدود ۲۲۰۰ سند تاکنون چاپ شده‌است. فرانسوا والا و ف. هنکلمن و چالز جونز از دیگر کسانی هستند که در حال حاضر بر روی این زبان و اسناد کار می‌کنند.

سیاههٔ یونیکد

این خط امروزه برای رمزگردانی در رایانه؛ به شیوهٔ یونیکد کاربرد دارد که جدول زیر آمده ست. شایان گفتن است که دبیرهٔ ایلامی میخی دارای ۱۳۲ نشانه است که تعداد نشانه‌ها بسیار کمتر از دیگر خطوط میخی است.[۲]

CaCeCiCuaCeCiCuC
p

b

𒉺 pa

𒁀 ba

𒁁 be𒉿 pe ~ pi𒁍 pu𒀊 ap𒅁 (𒌈) ip𒌒 up
k

g

qa/ka4 ka𒆠 ke ~ ki

𒄀 ge ~ gi

𒆪 ku𒀝 ak𒅅 ik𒊌 uk
t

d

𒆪 da𒋼 te𒋾 ti𒌅 (tu4) tu

𒁺 du

𒀜 at𒌓 ut
š𒐼 (𒊮) ša𒊺 še𒅆 ši𒋗 šu𒀾𒆜 iš ~ uš
s

z (č)

𒊓 sa

𒍝 ca

𒋛 se ~ si

𒍢 ce ~ ci

𒋢 su𒊍 as/ac𒄑 is/ic
yya
l𒆷 la𒇷 le ~ li𒇻 lu ul
m𒈠 ma𒈨 me𒈪 mi𒈬 mu𒄠 am𒌝 um
n𒈾 na𒉌 ne ~ ni𒉡 nu𒀭 an𒂗 en𒅔 in𒌦 un
r𒊏 ra𒊑 re ~ ri𒊒 ru𒅕 ir𒌨 ur
h

0

𒄩 ha

𒀀 a

𒂊 e𒄭 hi

𒄿 i

𒄷 hu

𒌋, 𒌑 u

𒄴 ah

جستارهای وابسته

منابع

به کتاب‌های زیر نگاه کنید:Persepolis fortification tablets, R.T. Hallock, 1969Persepolis treasury tablets, G.G. Cameron، ۱۹۴۸