بشار اسد
بشار حافظ اسد (زادهٔ ۱۱ سپتامبر ۱۹۶۵) پزشک،[۲] سیاستمدار بعثی و دیکتاتور سوری[۳][۴][۵][۶][۷][۸] است که از ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۰ به عنوان نوزدهمین رئیس‌جمهور سوریه فعالیت می‌کند. او فرمانده کل قوای نیروهای مسلح سوریه و دبیرکل حزب سوسیالیست بعث سوریه است. سازمان ملل بشار اسد را به خاطر اقداماتش در جنگ داخلی سوریه به عنوان یک جنایتکار جنگی می‌شناسد[۹] و به اتهام جنایات جنگی تحت تعقیب دیوان کیفری بین‌المللی است.[۱۰]
بشار اسد | |
|---|---|
.jpeg) اسد در ۲۰۲۲ | |
| رئیس‌جمهور سوریه | |
| آغاز به کار ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۰ | |
| نخست‌وزیر | محمد مصطفی میرو محمدناجی عطری عادل سفر ریاض فرید حجاب عمر ابراهیم غلاونجی وائل نادر حلقی عماد خمیس حسین عرنوس |
| معاون رئیس‌جمهور | عبدالحلیم خدام زهیر مشارقت فاروق الشرع نجاح عطار |
| پس از | عبدالحلیم خدام (کفیل) |
| وزیر داخلی حزب بعث | |
| آغاز به کار ۲۴ ژوئن ۲۰۰۰ | |
| قائم‌مقام | سلیمان قداح محمد سعید بخیتان هلال هلال |
| رهبر | عبدالله الاحمر |
| پس از | حافظ اسد |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۱ سپتامبر ۱۹۶۵ (۵۸ سال) دمشق، سوریه |
| حزب سیاسی | حزب بعث |
| دیگر عضویت‌های سیاسی | جبهه پیشرفت ملی |
| قد | ۱۸۸ سانتیمتر (۶ فوت ۲ اینچ) |
| همسر(ان) | اسما اسد |
| فرزندان | حافظ اسد زین اسد کریم اسد |
| محل تحصیل | دانشگاه دمشق |
| وبگاه | |
| خدمات نظامی | |
| وفاداری |  سوریه |
| خدمت/شاخه | نیروهای مسلح سوریه |
| سالهای خدمت | ۱۹۸۸–تاکنون |
| درجه | مارشال |
| یگان | الحرس الجمهوری (پیش از ۲۰۰۰) |
| فرمانده | نیروهای مسلح سوریه |
| جنگ‌ها/عملیات | جنگ داخلی سوریه |
حافظ اسد، پدر بشار اسد، پیش از وی از سال ۱۹۷۱ تا پایان عمر (۲۰۰۰)، هجدهمین رئیس‌جمهور سوریه بوده‌است. بشار اسد در رشته چشم‌پزشکی در دمشق و لندن تحصیل کرده‌است.[۱۱]دولت اسد خود را سکولار توصیف می‌کند،[۱۲] اما برخی از دانشمندان علوم سیاسی باور دارند که دولت وی از تنش‌های فرقه‌ای بهره می‌برد و با تکیه بر اقلیت علویان تلاش در حفظ قدرت دارد.[۱۳][۱۴]
خانواده اسد
خانواده اسد از اقلیت علوی مذهب سوریه می‌باشند که دارای مناصب مختلفی می‌باشند. فهرست زیر، اسامی تعدادی از افراد شاخص این خانواده بشار اسد است:[۱۵]
- اسماء اسد، همسر، دارای نقش سیاسی تأثیرگذار
- حافظ اسد، پدر، رئیس‌جمهور سابق، مرگ در سال ۲۰۰۰
- انیسه مخلوف، مادر بشار اسد، مرگ در سال ۲۰۱۶
- رفعت اسد، عمو، از مقامات نظامی، تبعید به فرانسه پس از سعی در مبادرت به کودتا در سال ۱۹۸۴، تا سال ۱۹۹۸ او مقام تشریفاتی معاونت رئیس‌جمهور را حفظ نمود.
- باسل اسد، برادر، نامزد اصلی برای جانشینی، مرگ در اثر تصادف با ماشین ۱۹۹۴
- ماهر اسد، برادر، فرمانده گارد رئیس‌جمهوری، فرمانده لشکر چهارم زرهی سوریه، عضو کمیته مرکزی حزب بعث
زندگی
او در سال ۱۹۶۵ در شهر دمشق به دنیا آمد. بشار پس از تمام کردن مدرسه رشته پزشکی در دانشگاه دمشق را انتخاب کرد و در سال ۱۹۸۸ فارغ‌التحصیل شد و در بیمارستان نظامی مشغول به کار شد. وی سپس در سال ۱۹۹۲ برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و در سال ۱۹۹۴ موفق به اخذ مدرک تخصصی چشم‌پزشکی گردید. او علاوه بر زبان عربی، به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و اسپانیایی تسلط دارد.همسر بشار اسد، اسماء نام دارد و دارای سه فرزند می‌باشد. پسر او حافظ با شرکت در تیم سوریه در المپیاد جهانی ریاضی ۲۰۱۶ با کسب ۱۳ امتیاز موفق به کسب دیپلم افتخار شد.[۱۶][۱۷]
بشار اسد پس از به قدرت رسیدن، سعی کرد تا اقتصاد بسته سوسیالیستی سوریه که در زمان پدرش، حافظ اسد ساخته شده بود را به یک اقتصاد باز و غیر سوسیالیستی تغییر دهد.
حافظ اسد، پدر او، سال ۲۰۰۰ در ۶۹ سالگی درگذشت.
انیسه مخلوف، مادر او، شنبه ۶ فوریه ۲۰۱۶ در ۸۶ سالگی در دمشق درگذشت.
سوریه تحت حکومت بشار اسد
اقتصاد
طبق گزارش ای‌بی‌سی نیوز مناطق تحت کنترل اسد در اثر جنگ داخلی آسیب‌دیده و فقیر شده‌اند.[۱۸] ایالات متحده آمریکا مدت‌ها پیش از آغاز جنگ داخلی تحریم‌های اقتصادی‌ای را علیه رژیم اسد وضع کرد و پس از آغاز جنگ داخلی سوریه، اتحادیه اروپا نیز این رژیم را تحریم اقتصادی کرد. این تحریم‌ها سبب فروپاشی اقتصادی سوریه شدند.[۱۹]
حقوق بشر
برپایه قانونی در سال ۲۰۰۷ تمامی کافی‌نت‌ها در سوریه مجبور بودند گفتگوهای کاربران را در تالارهای گفتگوی آنلاین ضبط کنند و به رژیم اسد تحویل دهند.[۲۰]بسیاری از وب‌سایت‌ها از جمله ویکی‌پدیای عربی، یوتیوب و فیسبوک بین سالهای ۲۰۰۸ تا فوریه ۲۰۱۱ مسدود شدند.[۲۱][۲۲][۲۳]
سازمان‌های حقوق بشری ازجمله عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر در گزارش‌هایی مفصل شرح داده‌اند که چگونه پلیس مخفی دولت اسد مخالفان سیاسی و هرکس که علیه دولت صحبت کند را زندانی، شکنجه و به قتل می‌رساند.[۲۴][۲۵] همچنین باور می‌رود که پس از اشغال لبنان توسط سوریه، حدوداً ۶۰۰ زندانی سیاسی لبنانی در زندانهای دولت سوریه قرار دارند. بعضی از این زندانیان بیش از ۳۰ سال است که در زندان به‌سر می‌برند.[۲۶]دولت اسد از سال ۲۰۰۶ استفاده از ممنوعیت سفر علیه مخالفان سیاسی خود را افزایش داد.[۲۷] بشار اسد در مصاحبه‌ای با ای‌بی‌سی نیوز در سال ۲۰۰۷ وجود زندانیان سیاسی را انکار کرد اما نیویورک تایمز از دستگیری ۳۰ مخالف سیاسی که در حال سازماندهی یک جبهه مخالف بودند، خبر داد.[۲۸] اسد در سال ۲۰۱۰ پوشیدن حجاب بر روی صورت در دانشگاه‌ها را ممنوع کرد،[۲۹][۳۰] اما پس از شروع اعتراضات و جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ این ممنوعیت را تا حدی برداشت.[۳۱]
جنایات جنگی
اداره تحقیقات فدرال گزارش کرده که دست کم ۱۰ شهروند اروپایی توسط دولت اسد در طول جنگ داخلی سوریه بازداشت و شکنجه شده‌اند. این امر می‌تواند سبب محاکمه اسد توسط کشورهای اروپایی به جرم جنایت جنگی شود.[۳۲] استفان راپ، سفیر ایالات متحده در امور جنایات جنگی، جنایات جنگی مرتکب‌شده توسط دولت اسد را فجیع‌ترین جنایات جنگی دیده‌شده پس از سقوط آلمان نازی توصیف کرد.[۳۳] راپ بعدها بیان کرد که پرونده بشار اسد بسیار بهتر از اسلوبودان میلوشویچ در صربستان و چارلز تیلور در لیبریا است.[۳۴]
اسد در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۵ با بی‌بی‌سی اتهام استفاده از بمب‌های بشکه‌ای توسط نیروی هوایی سوریه را رد کرد و آن را کودکانه خواند.[۳۵] جرمی بوئن که این مصاحبه را انجام داده‌بود بعدها این ادعای اسد راجع به بمب‌های بشکه‌ای را دروغی آشکار توصیف کرد.[۳۶][۳۷]
فرانسه در سال ۲۰۱۵ پژوهشی پیرامون جنایات علیه بشریت بشار اسد آغاز کرد. لوران فابیوس دربارهٔ این جنایات گفت: 《در مواجهه با این جنایات که وجدان انسان را می‌آزارد، این حکومت وحشت، در مواجهه با این انکار ارزش‌های بشریت، وظیفه ما است که در برابر مصونیت قاتلان عمل کنیم.[۳۸]
در فوریه ۲۰۱۶ رئیس کمیسیون تحقیق سازمان ملل در سوریه، پائولو پینه‌یرو، در مقابل گزارشگران بشار اسد را به جنایت علیه بشریت متهم کرد. کمیسیون تحقیق سازمان ملل همچنین سوءاستفاده‌هایی غیرقابل تصور را گزارش کرد؛ از جمله مرگ زنان و کودکان هنگامی که توسط مسئولان دولتی سوری نگهداری می‌شدند.[۳۹]
کمیته امور خارجه مجلس ایالات متحده به ریاست کریس اسمیت در مارس ۲۰۱۶ از دولت اوباما خواست تا دادگاهی برای رسیدگی به جنایات علیه بشریت در سوریه و عامل آن، دایر کند.[۴۰]
در آوریل ۲۰۱۷ پس از یک حمله گاز سارین در خان شیخون بیش از ۸۰ تن کشته شدند. پس از این حمله، رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ دستور پرتاب ۵۹ موشک را به یک پایگاه هوایی ارتش سوریه صادر کرد.[۴۱] چند ماه بعد گزارشی مشترک از سازمان ملل و بازرسان بین‌المللی تسلیحات شیمیایی تأیید کرد که این حمله شیمیایی کار دولت اسد بوده‌است.[۴۲]
در آوریل ۲۰۱۸ پس از یک حمله شیمیایی در دوما، ایالات متحده و هم‌پیمانانش رژیم اسد را به نقض قوانین بین‌المللی متهم کردند و این رویداد آغازگر بمباران دمشق و حمص در سال ۲۰۱۸ بود. روسیه و دولت سوریه نقش دولت سوریه را در این حمله انکار کردند.[۴۳][۴۴]
دادستان کل آلمان در ژوئن سال ۲۰۱۸ حکم بازداشت بین‌المللی یکی از بلندپایه‌ترین مقامات نظامی اسد، جمیل حسن، را صادر کرد.[۴۵] حسن رئیس اداره قدرتمند اطلاعات هوایی سوریه است.
در ژوئن سال ۲۰۱۹ معاون دستیار وزیر دفاع ایالات متحده مایکل مالروی گفت که اگر رژیم بار دیگر از سلاح‌های شیمیایی استفاده کند، با واکنش ایالات متحده روبرو خواهد شد. او اضافه کرد که رژیم بشار اسد بیش از دیگران منطقه را با کشتار مردم خودش بی‌ثبات کرده‌است و روسیه و سوریه هیچ نگرانی‌ای بابت زجر مردم سوریه ندارند.[۴۶]
روابط خارجی
القاعده و داعش
بشار اسد در سال ۲۰۰۱ حملات ۱۱ سپتامبر را محکوم کرد.[۴۷] او در سال ۲۰۰۳ در مصاحبه‌ای با یک روزنامه کویتی بیان کرد که در وجود سازمانی به نام القاعده شک دارد.[۴۸]
رابطه اسد با القاعده و داعش همواره مورد توجه قرار گرفته‌است. در سال ۲۰۱۴ پیتر آر نویمن، روزنامه‌نگار و کارشناس تروریسم، با استناد به مدارک سوری به‌دست آمده توسط ارتش آمریکا در شهر مرزی سنجار و مدارک فاش‌شده وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، اظهار داشت که «در سالهای اولیه قیام، اسد و سازمان‌های اطلاعاتی وی باور داشتند که می‌توان دیدگاه جهاد را پروراند و اداره کرد تا در خدمت اهداف دولت سوریه عمل کند.»[۴۹] مدارک فاش‌شده دیگر حاوی اظهارات ژنرال آمریکایی دیوید پترائوس بود که گفته بود: «بشار اسد به خوبی آگاه بود که برادرزاده‌اش عاصف شوکت، مدیر اطلاعات نظامی سوریه، از فعالیت‌های هوادار القاعده در عراق، ابو غدیه، آگاهی کامل داشت، که از خاک سوریه برای وارد کردن جنگجویان خارجی و بمب‌گذاران انتحاری به عراق استفاده می‌کرد»، در اسناد بعدی وی افزود که پترائوس باور دارد که «به مرور زمان، این مبارزان شروع به انجام حمله علیه رژیم بشار اسد خواهند کرد.»[۵۰]
دولت اسد متهم شده‌است که در دوران جنگ عراق تروریست‌هایی را آموزش می‌داده و به خاک عراق گسیل می‌کرده‌است.[۵۱] رئیس‌جمهور عراق نوری المالکی بشار اسد را پیرامون این موضوع تهدید به شکایت از دادگاه‌های بین‌المللی کرد که درنهایت سبب حمله به ابوکمال در سال ۲۰۰۸ و حملات هوایی ارتش ایالات متحده در سوریه شد.[۵۲]
در طول جنگ داخلی سوریه، بسیاری از احزاب مخالف اسد او را به تبانی با داعش متهم کردند. چندین منبع ادعا کرده‌اند که زندانیان داعش در آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ به عمد از زندانهای سوریه آزاد شدند.[۵۳] همچنین گزارش شده‌است که دولت سوریه مستقیماً از داعش نفت خریداری کرده‌است.[۵۴]
زندگی شخصی و عمومی
حمایت‌های بین‌المللی
راست‌گرایان
راست‌گرایان تندرو همواره هم پیش از جنگ داخلی سوریه و هم در طول آن از دولت اسد حمایت کرده‌اند. دیوید دوک در سال ۲۰۰۵ در تلویزیون ملی سوریه سخنرانی کرد.[۵۵] جورجی شوچین در سال ۲۰۰۶ توسط وزیر امور خارجه سوریه به سوریه دعوت شد و یک مدال از حزب بعث سوریه دریافت کرد، سازمان شوچین، آکادمی بین منطقه‌ای مدیریت پرسنل، نیز یک مدرک افتخاری به بشار اسد داد.[۵۶]
جنگ داخلی سوریه
در سال ۲۰۱۱ با بالا گرفتن اعتراضات مردمی در جهان عرب، تظاهراتی نیز در شهرهای مختلف سوریه نظیر حمات، جبله، دمشق، لاذقیه، درعا و حمص به وقوع پیوست که با سرکوب ارتش سوریه مواجه شد. تظاهراتی پراکنده‌ای در شهرهای دیگر سوریه نیز بوقوع پیوست که در سه شهر حمص، درعا و حما شدیدتر بود. بشار اسد در ابتدا در مورد این اعتراضات در رسانه‌های سوریه نظری نمی‌داد. اما پس از اینکه سرکوبها توسط ارتش بالا گرفت و هم چنین در برخی شهرها بخصوص در شهر حمص قیام مسلحانه توسط ارتش آزاد سوریه علیه حکومت وی رخ داد به مصاحبه با رسانه‌های دولتی سوریه پرداخت و علت این اعتراضات در سوریه را اسرائیل دانست، او اعلام کرد که با اقتدار در برابر این توطئه‌ها می‌ایستد. اتحادیه عرب پس از خیزش سوریه ۲۰۱۲-۲۰۱۱ و کشته شدن هزاران معترض سوری توسط حکومت بشار اسد، عضویت سوریه در اتحادیه عرب به حالت تعلیق درآورد.[۵۷]
تحریم‌ها
- در تاریخ ۲۳ مه ۲۰۱۱، وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بشار اسد و ۹ شخصیت ارشد حکومت سوریه را به فهرست افراد تحریمی این کشور افزودند. حدود دو هفته قبل از تاریخ مذکور اتحادیه اروپا در مورد بلوکه‌کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر ۱۳ مقام عالی‌رتبه سوری از جمله بشار اسد، توافق کرده بودند.[۵۸][۵۹]
- کشورهای اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۴ فوریه ۲۰۱۹ وزیر کشور و شش وزیر جدید دولت بشار اسد را به لیست تحریم‌های خود اضافه کردند، این اقدام بخاطر نقش آنها در «سرکوب وحشیانه» شهروندان غیرنظامی توسط بشار اسد می‌باشد. با افزوده شدن این اسامی در حال حاضر ۲۷۷ نفر در این لیست وجود دارند.[۶۰][۶۱][۶۲][۶۳]
وتوی هم‌زمان روسیه و چین در حمایت از حکومت بشار اسد
پس از اینکه اتحادیه عرب اعلام کرد که حضور بازرسان در سوریه بی‌فایده است، در شورای امنیت پس از پنج روز رایزنی، سرانجام در ۴ فوریه ۲۰۱۲ و پس از گذشت یازده ماه از خیزش سوریه، دولت‌های چین و روسیه با قطعنامه‌ای که پایان حکومت بشار اسد را خواسته بود مخالفت و آن را وتو کردند.[۶۴][۶۵]
قطعنامه برکناری بشار
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۱۷ فوریه ۲۰۱۲، با تصویب قطعنامه‌ای یازده ماه سرکوبی معترضان در سوریه را محکوم کرد.[۶۶] قطعنامه تصویب شده در مجمع عمومی از دولت بشار اسد می‌خواهد که ظرف ۱۵ روز طرح اتحادیه عرب را اجرایی کند. اتحادیه عرب خواستار کناره‌گیری بشار اسد از ریاست جمهوری و انتقال قدرت به معاونش بود.
۱۳۷ کشور که به این قطعنامه رای مثبت دادند، خواستار پایان خشونت‌ها در سوریه شده‌اند.[۶۷]۱۲ کشور از جمله ایران، روسیه، چین، کوبا، ونزوئلا و کره شمالی به این قطعنامه رای منفی دادند.[۶۸][۶۹][۷۰][۷۱]
نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۴ سوریه
در ۲۸ آوریل ۲۰۱۴، بشار اسد برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه (۲۰۱۴) ثبت نام کرد[۷۲] و در ۴ مه ۲۰۱۴ صلاحیت وی و دو نفر دیگر، ماهر حجار و حسن النوری تأیید شد.[۷۳] بشار اسد نهایتاً با کسب ۸۸٫۷ درصد آرا مجدداً برای سومین دوره هفت ساله رئیس‌جمهور سوریه شد.[۷۴]
جستارهای وابسته
نگارخانه
.jpg)
منابع
پیوند به بیرون
| مناصب سیاسی | ||
|---|---|---|
| پیشین: عبدالحلیم خدام موقت | رئیس‌جمهور سوریه ۲۰۰۰–اکنون | در حال تصدی |