بلوچ‌های خراسان
بّلوچ‌های خُراسان(به بلوچی: خراسانی بلوچ) گروهی از مردم بلوچ می باشند که در خراسان سکنی گزیده اند. این گروه از بلوچستان به خراسان مهاجرت کرده‌اند و عمدتاً در شهرستان‌های بیرجند، سبزوار،[۱] قوچان، نیشابور، سرخس و سایر شهرستان های خراسان ساکن شده اند. بلوچ‌های ساکن استان گلستان در ایران نیز از مهاجران بلوچ از خراسان‌اند. فرهنگ و زبان بلوچ‌های خراسان همانند بلوچ‌های دیگر می‌باشد.[۲][۳][۴]
پیشینه
بلوچها از زمان صفویه به قصد جلوگیری از حمله افغان‌ها بدین خطه آمده اندو چون شغل عمده آنها دامداری بود ییلاق و قشلاق داشتند. ساخت خانه‌های گلی از حدود سال‌های ۱۳۱۳ رواج یافت ویکجانشین شدند. پس از اصلاحات ارضی با خرید اراضی یکجانشینی رواج یافت. بلوچ‌های قاینات، شامل طوایف، نوتانی،کلندرزهی(قلندرزهی)، بهرام بلوچ و براهوئی می‌باشند. همچنین بلوچ‌های قاینات مردمی مسلمان، متدین واکثراً اهل تسنن‌اند. بلوچ های مه‌ولات اما شیعه مذهب و به صورت پراکنده در مناطقی چون شادمهر ، زرمهر ، علی آباد و ... مستقرند. خاندان بلوچ اصالتا ریشه ایرانی دارند و تعداد آنها در ایران حدود ۲ میلیون نفر تخمین زده میشود.
فرهنگ
گروهی متمایز از قالی‌ها و فرش هایی که توسط اقوام بلوچ در منطقه خراسان در ایران بافته می‌شوند به فرش بلوچی معروف هستند.[۵][۶]
گروه‌ها و قبیله‌ها
| قبیله (در خراسان) | شهرستان |
|---|---|
| عطا خانی، بخشی‌زایی، عطایی، امام دادزایی[۷][۸] | شهرستان سبزوار |
| بایزیدی | شهرستان تربت حیدریه، شهرستان قائن، شهرستان مه ولات، جلگه رخ |
| کلندرزهی(قلندرزهی) | شهرستان تربت جام، شهرستان سربیشه، شهرستان خواف، شهرستان تایباد |
| حسن زایی | شهرستان سبزوار و شهرستان نیشابور |
| جان میرزایی و براهویی | شهرستان تربت حیدریه |
| رحیم خانی | شهرستان تربت حیدریه و شهرستان سرخس |
| کورخیلی ( سالار خانی ) | شهرستان خواف، شهرستان تربت حیدریه، فریمان و توابع |
| جان بیگی | شهرستان رشتخوار و شهرستان تربت حیدریه |
| زائی، گرگ زائی و اسماعیل زائی | شهرستان کاشمر |
مراکز
در خراسان جنوبی بلوچها به صورت عشایر و در شهرهای خراسان جنوبی به صورت گروهی زندگی می‌کنند در بیرجند قائن نهبندان و تربت جام مناطق بلوچ‌نشین هست که به صورت متراکم در کنار دیگر اقوام زندگی می‌کنند.
منابع
- KHORASAN i. ETHNIC GROUPS
- ویکی‌پدیای انگلیسی مدخل «Baloch people» و «Baloch diaspora»