حسن عمید

ژورنالیست و نویسنده ایرانی

حسن عمید (زادهٔ ۱۲۸۹ در مشهد – درگذشتهٔ ۱۹ شهریور ۱۳۵۸)[۱] فرهنگ‌نویس، نویسنده و روزنامه‌نگار نامدار ایرانی بود.[۱][۲] او نویسندهٔ فرهنگ عمید است که از پرکاربردترین فرهنگ‌های معاصر فارسی قلمداد می‌گردد.

حسن عمید
زاده۱۲۸۹
مشهد
محل زندگیمشهد-تهران (نارمک)
درگذشته۱۹ شهریورماه ۱۳۵۸
زمینه کاریفرهنگ‌ نویس، نویسنده و روزنامه‌نگار
ملیت ایران

زندگی و فعالیت‌ها

حسن عمید در نیمهٔ دوم سده ۱۳ هجری خورشیدی،[۳] در شهر مشهد چشم به جهان گشود.[۱] او تحصیلات خود را نیز در همان شهر انجام داد. عمید در جوانی عضو انجمن ادبی شد و کار روزنامه‌نگاری، نویسندگی و فرهنگ‌نویسی را از همان سال‌ها آغاز کرد. او در نشریهٔ خراسان مطلب می‌نوشت. از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های روزنامه‌نگاری حسن عمید در مشهد، سردبیری سالنامهٔ خراسان و روزنامهٔ طوس بود.[۳][۱] وی در سال ۱۳۱۳ چاپ روزنامه طوس را به صورت هفتگی در مشهد آغاز کرد.[۳] او سال‌ها در خراسان به پیشهٔ روزنامه‌نگاری مشغول بود.[۱]

به دنبال اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، که طی آن شهر مشهد به دست نیروهای اتحاد جماهیر شوروی افتاد، شوروی‌ها عمید را از مشهد اخراج و به تهران تبعید کردند. در پی این اقدام، عمید با دفتر نخست‌وزیری ایران نامه‌نگاری کرده و خواستار دادن اجازهٔ بازگشت به مشهد به خاطر گرفتاری‌های خانوادگی‌اش می‌شود که اسناد این نامه‌نگاری در کتاب «اسنادی از احزاب سیاسی در ایران (۱۳۲۰‎-۱۳۴۰هـ. ش)» به چاپ رسیده‌است.[۴]

حسن عمید چندین دهه از عمر خویش را صرف پژوهش دربارهٔ فرهنگ واژگان و فرهنگ‌نویسی کرد. او در این سال‌ها چندین فرهنگ واژگان فارسی نوشت که پرآوازه‌ترینشان، فرهنگ عمید است.[۱] عمید در سال ۱۳۵۵ خورشیدی، بابت واگذاری کلیه حقوق نشر همه فرهنگ‌هایش به عبدالرحیم جعفری، مالک و گردانندهٔ انتشارات امیرکبیر، یکی از بالاترین رقم‌های پرداخته‌شده به یک مؤلف ایرانی به‌عنوان حق تألیف مقطوع را، که برابر با یک میلیون تومان بود، دریافت کرد.[۲]

حسن عمید سرانجام در شهریورماه سال ۱۳۵۸ درگذشت.[۱]

آثار

در جدول زیر مهم‌ترین آثار حسن عمید در کنار سال نخست چاپشان فهرست شده‌اند:

اثرسال نشرتوضیحات
اسرار مانیتیسم
بر خرابه‌های تخت جمشید۱۳۱۰
سالنامهٔ خراسانسال چهارم: ۱۳۱۶، سال پنجم: ۱۳۱۷
غلط‌های فاحش فرهنگ‌های فارسی
فرهنگ عمید۱۳۴۲در دو جلد
نیکوکاران۱۳۱۵بخش اول، محل نشر: مشهد
فرهنگ نو۱۳۰۸، ۱۳۳۳
فرهنگ کوچک عمید
فرهنگ مفصل عمید
فرهنگ برگزیدهٔ عمید
فرهنگ جیبی عمید۱۳۳۵
فرهنگ دبیرستانی عمید
فرهنگ تاریخ و جغرافیای عمید۱۳۴۷
طب جدید

منابع