دانشمندیان

دودمانی ترکمن‌تبار در آسیای صغیر (ترکیهٔ امروزی)

دانِشمَندیان یا دانشمندیه دودمانی ترکمان‌تبار بودند که در سده‌های ۱۱ و ۱۲ میلادی در شمال، مرکز و خاور آناتولی فرمان راندند.

دانشمندیان

۱۰۷۱–۱۱۷۸
آناتولی در ۱۰۹۷, پیش از محاصره نیقیه
آناتولی در ۱۰۹۷, پیش از محاصره نیقیه
پایتختسیواس
نیکسار
زبان(های) رایجزبان ترکی استانبولی
دین(ها)
اسلام
حکومتپادشاهی
بیگ، ملک 
• ۱۰۷۱–۱۱۰۴
غازی بن دانشمند
• ۱۱۷۵–۱۱۷۸
نصرالدین محمد
دوره تاریخیقرون وسطی
• بنیان‌گذاری
۱۰۷۱
• فروپاشی
۱۱۷۸
پیشین
پسین
امپراتوری سلجوقی
سلطان‌نشین روم

مرکز قدرت ایشان در اصل منطقه سیواس، توقات و نیکسار در مرکز و شمال شرقی آناتولی بود. قلمرو امیرنشین دانشمندیان به‌طور موقت تا آنکارا و قسطمونی نیز گسترش یافت.[۱]

امیر دانشمند احمد غازی نخستین مسجد شهر توقات را در ۱۰۷۴ بنا کرد و مرکز امیرنشین کوچک دانشمندیان را به وجود آورد.این امیرنشین با سلطان‌نشین سلجوقیان روم در زمان حکومت قلج ارسلان دوم پیوستگی داشت.[۲]

پیشینه

به هنگامی که سلجوقیان به گسترش قدرت خود در آسیای کوچک مشغول بودند یکی دیگر از رؤسای ترک بنام گمشتگین بن دانشمند در ولایت کاپادوکیا یعنی در شهرهای سیواس و قیساریه و ملاطیه دولتی جهت خود ترتیب داد و در نزدیکی این محل اخیر فرانک‌ها را بسختی مغلوب نمود.جانشینان او در جنگ‌های با صلیبیون دخالت‌های مهم کردند ولی مجاورین ایشان یعنی سلجوقیان روم بزودی به دوران فرمانروایی آن سلسله خاتمه بخشیدند. دولت دانشمندیه پس از انقراض ضمیمهٔ دولت سلجوقی گشت.[۳]

حاکمان دانشمندی

دانشمندیانحکومتیادداشت‌ها
دانشمند احمد غازی۱۰۹۷–۱۱۰۴نام دیگر: دانشمند طایلو
امیر غازی گوموش‌تگین۱۱۰۴-۱۱۳۴
ملک محمد غازی۱۱۳۴-۱۱۴۲
شاخه سیواس (مَلِک‌ها)۱۱۴۲-۱۱۷۵در سلجوقیان آناتولی ادغام شدند
ملک یاغیباسان۱۱۴۲-۱۱۶۴
ملک مجاهد غازی۱۱۶۴-۱۱۶۶
ملک ابراهیم۱۱۶۶-۱۱۶۶
ملک اسماعیل۱۱۶۶-۱۱۶۶
ملک ذوالنون۱۱۷۲-۱۱۷۴
شاخهٔ ملطیه (امیران)۱۱۴۲-۱۱۷۸در سلجوقیان آناتولی ادغام شدند
عین‌الدوله۱۱۴۲-۱۱۵۲
ذوالقرنین۱۱۵۲-۱۱۶۲
نصرالدین محمد۱۱۶۲-۱۱۷۰
فخرالدین۱۱۷۰-۱۱۷۲
آفریدون۱۱۷۲-۱۱۷۵
نصرالدین محمد۱۱۷۵-۱۱۷۸بار دوم حکومت

منابع


🔥 Top keywords: