روحانی‌ستیزی
روحانی‌ستیزی یا آخوندستیزی، جنبشی تاریخی بر ضدّ قشر روحانی است. علت این مخالفت، قدرت واقعی یا مفروض قشر روحانی، و تأثیر آن‌ها در همه جنبه‌های زندگی عمومی و سیاسی، دخالت کلی آن‌ها در زندگی روزمره مردم و نیز، داشتن امتیازات ویژهٔ دینی است.[۱]
همهٔ روحانی‌ستیزان، لزوماً بی‌دین یا دین‌ستیز نیستند، برخی از آن‌ها مذهبی‌اند و دلایل مخالفت آن‌ها با روحانیون، مسائل بنیادی یا اختلافات در تفسیر است. برای نمونه جنبش پروتستان در مسیحیت.[۲]
روحانی ستیزی به شکل‌های گوناگون در تاریخ مسیحیت وجود داشته‌است. برخی فیلسوفان عصر روشنگری از جمله مارتین لوتر به کلیسای کاتولیک، رهبران مذهبی و روحانیون که فاسد بودند تاخته‌اند.[۲]
ایران
تا اواخر دهه ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ روحانی ستیزی به مقدار قابل توجهی در جمهوری اسلامی ایران گزارش شده‌است. معترضان برآنند که روحانیون شاهانه زندگی می‌کنند درحالی که قشر ها و طبقات کاری و مردمی در فقر زندگی می‌کنند. برای مثال شایعه‌هایی مبنی بر اینکه روحانیون در قدرت پول‌های خود را در بانک‌های سوئیس ذخیره کردند فراگیر است.[۳]
ایران با این که حکومتی مذهبی دارد و با نمادهای مذهبی آغشته‌است، به‌طور فزاینده‌ای کشوری ضدروحانی است. به شکلی شبیه برخی کشورهای کاتولیک است که دین بدون نمایش عمومی مفروض تلقی شده، و احساسات متناقضی نسبت به روحانیت وجود دارد. ایرانی‌ها روحانیان خود را مسخره می‌کنند و برای‌شان جوک می‌سازند…[۴]
جستارهای وابسته
- عصر روشنگری
- ندانمگرایی
- بیخدایی
- ضدخدایی
- روحانیگرایی
- جنگ کریسترو
- دنی دیدرو
- اندیشه آزاد
- آزادی اندیشه
- مسیحیتزدایی فرانسه در انقلاب فرانسه
- تفتیش عقاید
- لائیسیته
- جان دیویی
- دوران ترور
- رابطه کلیسای کاتولیک و دولت
- سکولاریسم
- دولت سکولار
- جدایی دین از دولت
- حاکمیت دینی
- تامس جفرسون
- تامس پین
- ولتر
- کاتولیسیزمستیزی