عهدیه

خوانندهٔ ایرانی

عَهدیه بدیعی (زادهٔ ۳۰ شهریور ۱۳۲۸) که با نام هنری عَهدیه شناخته می‌شود، از خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی است. او از سال ۱۹۷۶ تاکنون به‌همراه خانواده‌اش در مادرید، اسپانیا زندگی می‌کند. عهدیه بدیعی، جزو بهائیان ایرانی است.[۲][۳]

عهدیه
تصویری از عهدیه بر روی جلد مجلهٔ دختران و پسران، ۱۳۵۲
تصویری از عهدیه بر روی جلد مجلهٔ دختران و پسران، ۱۳۵۲
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولدعهدیه بدیعی
زاده۳۰ شهریور ۱۳۲۸ ‏(۷۴ سال)[۱]
تهران، ایران
ژانرترانه‌های فیلم‌فارسی
سال‌های فعالیت۱۳۳۷–تاکنون

زندگی

عَهدیه بدیعی در سال ۱۳۲۸ خورشیدی (۲۵۰۸ شاهنشاهی) در تهران متولد شد. پدرش اهل روستای سهزاب توابع شهرستان سراب بود، از سن پنج شش سالگی در گردهمایی هایِ خانوادگی می‌خواند. سرانجام با تشویق، راهنمایی و پشتکار مادرش در سن ۸ سالگی به رادیو ایران و برنامهٔ کودک راه پیدا کرد. در آن زمان خوانندگان برنامهٔ کودک آهنگ‌های خوانندگان بزرگ‌تر را می‌خواندند ولی اشعار آن‌ها عوض شده و مناسب با حال و هوای بچه‌ها سروده می‌شد.

در حدود ۲۰۰ ترانه برای بچه‌ها خواند. ارکستر برنامهٔ کودک که او را همراهی می‌کرد، از بهترین و هنرمندترین افراد تشکیل شده بود که به‌طور رایگان و صرفاً به‌خاطر عشق به این برنامه همکاری می‌کردند. از جمله سورِن، آهنگساز و هنرمند معروف، که چند ساز مختلف را به خوبی می‌نواخت: ویولن، بانجو، ماندولین، پیانو و آکوردئون. واروژان که معمولاً کنترباس می‌نواخت و در موسیقی پاپ دستی داشت. منوچهر بیگلری که نوازه ترومپت بود. آندرانیک پیانیست و نیکُل الوندی نوازنده جاز به‌شمار می‌آمد.

دختران نیکُل یعنی آلیس و بلّا هم از خوانندگان خوب برنامهٔ کودک بودند و همچنین سیما بینا که قدیمی‌تر از عهدیه بود. مادر عهدیه نه تنها همیشه همراه و راهنمای او بود بلکه اشعار ترانه‌های عهدیه را برای برنامهٔ کودک می‌سرود. رئیس برنامهٔ کودک در آن زمان داوود پیرنیا بود که برنامه‌های کلاسیک گل‌ها نیز به ابتکار و سرپرستی ایشان تهیه می‌شد. داوود پیرنیا از همان موقع به عهدیه می‌گفت که وقتی بزرگ‌تر شد در برنامه‌های گل‌ها خواهد خواند و همین‌طور هم شد یعنی اوّلین برنامهٔ گل‌ها (شاخه گل شمارهٔ ۳۲۸) را در سن ۱۴ سالگی اجرا کرد. از همان سن ۱۳–۱۴ سالگی در برنامهٔ دیگری هم بنام جوانان شروع به خواندن کرد و تقریباً ۳۰ ترانه برای این برنامه خواند.

همزمان با کارهای هنری تحصیلات خود را نیز دنبال می‌کرد. در دورهٔ دانشگاه، در رشتهٔ حسابداری با درجهٔ لیسانس فارغ‌التحصیل شد. در ضمن در کلاس‌های خصوصی موسیقی به فراگیری سُلفژ (نُت خوانی) موفّق شد. معلّم سُلفژ او علی رهبری بود. دانستن نُت و نوشتن و خواندن آن در کار هنری برای او کمک مؤثّری بود.

از کارهای چشم‌گیر او همکاری با سینمای ایران بود که از سنین نوجوانی صدایش با چهره‌های درخشان در فیلم‌های فارسی، از جمله: فروزان، پوری بنایی، آذر شیوا، کتایون، فرانک میرقهّاری، فریبا خاتمی، جمیله، مرجان، شهناز تهرانی، شورانگیز طباطبایی و… همراه می‌شد.

۱۹ ساله بود که به‌عنوان یکی از بهترین خواننده‌های رادیو ایران، در فستیوال بین‌المللی شیراز، بنام جشن هنر شیراز، شرکت کرد. این فستیوال را فرح پهلوی، شهبانوی ایران، برگزار کرده بود که بعضی از هنرمندان نامی دنیا از جمله یهودی منوهین نیز در آن شرکت داشتند. از سوی برنامهٔ گل‌های رادیو ایران عهدیه و عبدالوهّاب شهیدی برگزیده شدند تا در آن فستیوال هنری در شیراز برنامه‌هایی اجرا کنند. برنامه‌های ایرانی در حافظیه و سعدیه که برای این فستیوال مجهز و آماده شده بودند اجرا می‌شدند.

پس از پایان تحصیلات دانشگاهی به مدت ۲ سال در سپاه دانش دختران با درجهٔ افسری به انجام نظام وظیفه پرداخت ولی همزمان با تحصیلات دانشگاهی و دورهٔ سپاهی دانش همچنان فعالیت‌های هنری اش را حتی در همان سال‌ها هم با پشتکار فراوان پیگیری می‌کرد.

برنامه‌های گل‌ها در رادیو ملی ایران که در دستگاه‌های موسیقی کلاسیک ایران که همواره با ارکستر انجام می‌شد و کار سنگینی بود و نیز تولید ترانه‌های مختلف پاپ رادیویی، یا ترانه‌های فیلم‌های فارسی که از همه بیشتر زمان و انرژی و توجه و تمرکز را به خود اختصاص می‌داد.

در سال ۱۳۵۵ دو سال پیش از انقلاب به اسپانیا رفت و کمی پس از آن ازدواج کرد و دارای چهار فرزند (۳ دختر و ۱ پسر) شد. عهدیه از سال ۱۹۷۶ تاکنون، به‌همراه خانواده‌اش در مادرید، اسپانیا به‌سر می‌برد.

به‌گفتهٔ خودش، وی ۵۵ ترانه در دستگ‌های موسیقی ایرانی برای برنامه‌های گل‌ها و نزدیک به ۳۰۰ ترانه در سبک‌های گوناگون برای رادیو ایران اجرا کرد و نیز بیش از ۷۰۰ ترانه برای فیلم‌های فارسی (بستگی به داستان فیلم‌ها) در سبک‌های بسیاری خواند که تا امروز نام عهدیه را برای نسل‌های کنونی همچنان آشنا و زنده نگاه داشته‌اند. عهدیه در دوران فعالیت‌های هنری‌اش هیچ‌گاه در مجلس‌های خصوصی و کاباره‌های تهران برنامه اجرا نکرد.

بیشتر آهنگسازان و ترانه‌سرایان بنام و سرشناس رادیو تلویزیون ملی ایران با عهدیه همکاری داشتند. آهنگسازانی چون جواد معروفی، مهدی خالدی، همایون خرّم، انوشیروان روحانی، عطاءالله خرّم، حسن یوسف‌زمانی، حسین واثقی، جواد لشکری، منوچهر لشگری، حسین صمدی، اکبر محسنی، امیر پازوکی، فرهاد فخرالدّینی، عماد رام، گودرزی؛ و از شاعران و ترانه‌سرایان: رهی مُعیّری، سیمین بهبهانی، بیژن ترّقی، هما میرافشار، رحیم معینی کرمانشاهی، ابوالقاسم حالت، تورج نگهبان، هدایت‌الله نیرسینا، رضا شمسا، محمدعلی شیرازی، مسعود هوشمند، کریم فکور، سعید دبیری، نظام فاطمی، بهادر یگانه، جعفر پورهاشمی، منوچهر معین‌افشار، لعبت والا، امان منطقی را می‌توان نام برد.

کنسرت‌هایی از طرف رادیو ایران در کشورهای گوناگون برگزار می‌شد که عهدیه نیز بارها در آن‌ها به هنرنمایی پرداخت به‌ویژه در کشورهایی که بسیاری از دانشجویان ایرانی را پذیرا بودند مانند ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی، لبنان و افغانستان.

از ترانه‌های ماندگار و خاطره‌انگیز عهدیه:

عاشق شدم من، فرشته‌ها، همچون گذشته‌ها، خاطرخواه، اوستا کریم، عشقی که زندگیمه، بیا بیا، نور خدا، کیمیای محبت، ایران، امروز و فردا، شهزادهٔ رؤیاها، کولی، مرا رها کن، قر تو کمرم فراوونه، خونهٔ خاله، چشم چرون، شوهر شوهر، بی‌تو هرگز، دامن کوه بلند، سرنوشت، الحذر، … و بسیاری ترانه‌های دیگر که هنوز بر صفحه‌های گرامافون و نوارهای کاست در خانه‌های مردم و نیز وبسایت‌های اینترنتی طنین افکن‌اند و خواستگاران فراوانی دارند.

آلبوم‌ها

یک صفحه گرامافون از عهدیه.

آقا خوشگله

نام ترانهترانه‌سراآهنگ‌سازتنظیم
آقا خوشگلهمحمدعلی شیرازیحسین واثقی
چشم‌چرونرضا شمساحسین واثقی
کی گفتهرضا شمساحسین واثقی
منو لولو بردهمحمدعلی شیرازیهمایون خرم
خدا خدا
یادش بخیرتورج نگهبانپرویز اتابکی
خواب و خیالهما میرافشارانوشیروان روحانی
رقص کمرکریم فکوررضا ناروند
کولیممنوچهر گودرزیانوشیروان روحانی
سلومهترکیترکی
جشن تولدپرویز خطیبیانوشیروان روحانی
زنرضا شمساحسین واثقی
خونه خالیمعینی کرمانشاهیعماد رام

با من از عشق بگو

نام ترانهترانه‌سراآهنگسازتنظیم
دل دیوونهحسین واثقیحسین واثقیکاوه حقیقی
امشبحسین واثقیحسین واثقیکاوه حقیقی
با من از عشق بگوحسین واثقیحسین واثقیکاوه حقیقی
دختر بندریحسین واثقیحسین واثقیکاوه حقیقی
ایرانحسین واثقیحسین واثقیکاوه حقیقی
طراوت گلفریدون علیخانیحسین واثقیکاوه حقیقی
همسایه‌هاایرج رزمجوحسین واثقیکاوه حقیقی

بی تو می‌میرم

نام ترانهترانه‌سراآهنگسازتنظیم
بی‌تو می‌میرمرضا شمساحسین واثقی
گل دیدارآذر صراف‌پورعهدیه
بهار اومدرضا شمساحسین واثقی
بی‌نهایتبیژن ترقیهمایون خرم
شعری واسه خودم ندارمحسین واثقی
شمیم نوروز
همیشه تنها منم
رسم دنیا
جام جهان
قهر نکنگودرزیگودرزی
آهورضا شمساگودرزی
الا هزاررضا شمساحسین واثقی

چراغ بندر

نام ترانهترانه‌سراآهنگسازتنظیم
چراغ بندرحسین واثقیحسین واثقی
بی‌تو هرگز (ترانه فیلم روسپی)محمد علی شیرازیانوشیروان روحانی
دو دلبرحسین واثقیحسین واثقی
خستهایرج جنتی عطاییسورن
حسادت
همش غم
چلچلهرضا شمساحسین واثقی
کیمیای محبتمعینی کرمانشاهیانوشیروان روحانی
نگو از عشقبیژن ترقیهمایون خرم
فریب

قسم

نام ترانهترانه‌سراآهنگسازتنظیم
قسمنواب صفاانوشیروان روحانیانوشیروان روحانی
زیر بال سرنوشت
رقص کمر
خلیم
مرغ پر بستهحسین صمدیحسین صمدی
الستون و ولستونبامداد جویباریبامداد جویباری
کو حبیبم
بیا ای آشنامسعود هوشمندحسین واثقی
خدا خدا
آقا خوشگله
ای خدا
بازیگوش

اوستا کریم

نام ترانهترانه‌سراآهنگسازتنظیم
خاطرخواههما میرافشارانوشیروان روحانیامیر بدخش
لیلامحمدتقی زرین چنگ شیرازی (وفا)حسن صفریامیر بدخش
می‌خوام برقصممحمد علی شیرازیهمایون خرمامیر بدخش
کی گفتهرضا شمساحسین واثقیامیر بدخش
اوستا کریمنظام فاطمیانوشیروان روحانیامیر بدخش
چشم چرونرضا شمساحسین واثقیامیر بدخش
کاکومسعود هوشمندحسین واثقیامیر بدخش
رمز و رازتورج نگهبانهمایون خرمامیر بدخش

قاصدک

نام ترانهترانه‌سراآهنگ‌سازتنظیم
بمون تا بمونممسعود هوشمندحسین واثقی
چی بگممسعود هوشمندحسین واثقی
قاصدک
غرور
هم آواز
هرگز
هزار مشکل
خلوت
کو از وفا نشونهرضا شمساناصر تبریزی
ناز دهانترضا شمساناصر تبریزی
راه خطا
زنگ در

حیرون

نام ترانهترانه‌سراآهنگ‌سازتنظیم
حیرون
کو دیگهرضا شمساحسین واثقی
قلب پاکحسین واثقیحسین واثقی
سرنوشت
کتاب زندگی
دختر کولیرضا شمساحسین واثقی
تو رو من می‌پرستمحسین واثقیحسین واثقی
بیقرار
شیطون بلامسعود هوشمندحسین واثقی
غم تو دلم پا میذاره
خاطرخواههما میرافشارانوشیروان روحانی
اشتباه کردیرضا شمساحسین واثقی
قراررضا شمساحسین واثقی
حال من
با من نشینمسعود هوشمندحسین واثقی
بگو چیه
کولی

لیلا

نام ترانهترانه‌سراآهنگ‌سازتنظیم
لیلامحمدتقی زرین چنگ شیرازی (وفا)حسن صفری
تویی تو
درد عاشقی
خوش باوررضا شمساحسین واثقی
گناهه
قصه تلخرضا شمساحسین واثقی
طنازحسین واثقیحسین واثقی
ای وای دل
دست نگه‌دار
اوستا کریمنظام فاطمیانوشیروان روحانی
هزار خاطرخواه

شیرین لب یار

نام ترانهترانه‌سراآهنگسازتنظیم
امید دل‌هاالهامعهدیهورقا
تا کیالهامعهدیهورقا
فریاد از این دلالهامعهدیهورقا
بازآمدیمعینی کرمانشاهیهمایون خرمورقا
تمنای دِگرعندلیبعهدیهورقا
شیرین لب یارعندلیبورقاورقا

تک خال

نام ترانهترانه‌سراآهنگ‌سازتنظیم
عاشقانه
سال نو
ایرانحسین واثقیحسین واثقی
تک خال
دریا
سلیمان
سالار
سلام به دریا
نغمه آسمانی
چابک‌سوار

از ایران می‌گویم

نام ترانهترانه‌سراآهنگ‌سازتنظیم
از ایران می‌گویمامیلعهدیهورقا بدیعی
خوشا که می‌رقصیمانیعهدیهورقا بدیعی
مادران باغ لالهفائزه زرگرانعهدیهحسین پاکروان
بانوی ایرانیمانیعهدیهورقا بدیعی
شهزادهبیژن ترقیهمایون خرمورقا بدیعی
بهترین روز خداشهلا نبیل زاده/امیلعهدیهحسین پاکروان
طاهرهمانیعهدیهحسین پاکروان
سلطان قلب‌هامحمد علی شیرازیانوشیروان روحانیانوشیروان روحانی
درنامانیعهدیهورقا بدیعی

آهنگ‌شناسی در فیلم‌ها

جستارهای وابسته

پانویس

منابع

پیوند به بیرون