فهرست دین‌ناباوران و خداناباوران ایرانی

دین‌ناباوری در ایران پیش از حملهٔ اعراب مسلمان

دین‌ناباوری در ایران پس از حملهٔ اعراب مسلمان

یکی از گروه‌هایی که به دست عرب‌های اسلام‌گرا در ایران قتل‌عام شدند زندیکان بودند.

دورهٔ جمهوری اسلامی

در نظام جمهوری اسلامی ایران، انسانهای دین‌ناباور یا فرادینی (اعم از: خداناباوران،^[۱] دادارباوران، ندانم‌گرایان...)^[۲] و نوکیشان اسلام‌ناباور (همهٔ مسلمانانی که به کیشِ دیگری بگروند)، همانند بهائیان، یارسانی‌ها، شیطان‌پرستان، مندائیان، سیک‌های ایران و رائلیان... ، هیچ گونه حقوق شهروندی، قانونی و انسانی‌ای ندارند و به‌شدت، سرکوب (اعدام یا زندانی…) می‌شوند.^{[۳][۴][۵][۶][۷]}

فهرست نام‌های برخی از شخصیت‌های دین‌ناباور ایران (به ترتیب حروف الفبا):

فیلسوفان

1. خیام؛ فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس، موسیقی‌دان، نویسنده و شاعر؛
2. ابوالحسین احمد راوندی، فیلسوف و نویسنده؛
3. آرامش دوستدار؛ فیلسوف و نویسنده؛^[۸]
4. اسماعیل خویی؛ فیلسوف، شاعر، نویسنده و مترجم؛
5. محمدرضا نیکفر، فیلسوف، نویسنده و مترجم.

دانشمندان

1. محمد بن زکریا رازی؛ پزشک، شیمی‌دان، کاشف (الکل، جوهر گوگرد/اسید سولفوریک) و نیز نفت سفید)، داروساز، فیلسوف، کلام‌شناس، کیهان‌شناس، ریاضی‌دان و نویسنده؛^{[۹][۱۰][۱۱][۱۲]}
2. منوچهر آشتیانی (خواهرزادهٔ نیما یوشیج و نوهٔ میرزا حسن آشتیانی)؛ جامعه‌شناس، نویسنده و پژوهشگر فلسفه.

نویسندگان، روزنامه‌نگاران، ادیبان و شاعران

1. میرزا فتحعلی آخوندزاده؛ نویسنده،^[۱۳] نمایش‌نامه‌نویس، پدیدآورندهٔ نوعی الفبا، پایه‌گذار ادبیات نو در ایران، از اثرگذاران بر جریان روشنفکری و ملی‌گرایی ایران؛
2. مجتبی آقابزرگ علوی؛ نویسنده، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و استاد زبان فارسی؛
3. نادره افشاری؛ نویسنده؛
4. افشین الیان، نویسنده، شاعر و حقوق‌دان؛
5. مسعود انصاری، نویسنده، مترجم، حقوق‌دان و سیاست‌دان؛^[۱۴][۱۵]
6. رضا براهنی، شاعر، رمان‌نویس و منتقد ادبی؛
7. بشار بن برد تخارستانی، شاعر؛
8. بهروز بوچانی، نویسنده و روزنامه‌نگار؛
9. محمدجعفر پوینده، نویسنده، مترجم و جامعه‌شناس؛
10. فریدون تنکابنی؛ داستان‌نویس و طنزپرداز؛
11. صادق چوبک، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس و مترجم؛
12. علی دشتی، نویسنده، ادیب و سیاست‌مدار؛^[۱۶]
13. بهروز عباس‌زاده دهقانی (برادر اشرف دهقانی و برادر همسر کاظم سعادتی)، نویسنده، مترجم، آموزگار و کنشگر سیاسی؛
14. بهرام رحمانی، نویسنده؛^[۱۷]
15. ارسلان رضایی؛ نویسنده؛
16. لطف‌الله روزبهانی («روزبه آذربرزین»)؛ نویسنده و پژوهشگر؛
17. فرج سرکوهی، نویسنده و منتقد ادبی؛
18. سها، نویسنده و منتقد؛
19. احمد شاملو، نویسنده، فرهنگ‌نویس، ادیب و شاعر؛
20. علیرضا شیرمحمدعلی، وبلاگ‌نویس؛
21. سهیل عربی، وبلاگ‌نویس؛
22. راضیه غلامی شعبانی، نویسنده؛
23. عبدالحسین (میرزا آقا خان) کرمانی؛^[۱۸]
24. صادق هدایت؛^[۱۹]
25. سیاوش کسرایی، شاعر، نویسنده، کنشگر سیاسی؛
26. هوشنگ گلشیری، رمان‌نویس؛
27. محمد مختاری، نویسنده؛
28. کیومرث مرزبان، نویسنده؛
29. ژیلا مساعد، نویسنده و شاعر؛
30. آرمین نوابی، نویسنده؛
31. اسماعیل نوری‌علا، نویسنده؛^[۲۰]
32. ابوعیسی محمد ورّاق بغدادی؛ نویسنده، کلام‌شناس و تاریخ‌نگار؛
33. حجت‌الله نیکویی؛ نویسنده.

هنرمندان

1. شاپی خرسندی (فرزند هادی خرسندی)، هنرمند، طنزپرداز و شاعر؛
2. هادی خرسندی، هنرمند، طنزپرداز و شاعر؛
3. علیرضا رضایی (طنزپرداز)، هنرمند و طنزپرداز؛
4. رضا فاضلی، نویسنده، مجری، هنرمند و کنشگر فرهنگی و سیاسی؛
5. فریدون فرخزاد (برادر فروغ فرخزاد)، هنرمند، نویسنده، شاعر و مجری؛
6. اشکان کوشانژاد، هنرمند؛
7. فتح‌الله منوچهری (فرود فولادوند)؛ هنرمند، نویسنده، کنشگر فرهنگی و سیاسی؛^[۲۱]
8. محسن نامجو، هنرمند؛
9. شاهین نجفی، هنرمند شاعر و نویسنده.

کنشگران سیاسی و مدنی

1. مینا احدی، کنشگر سیاسی؛
2. مسعود احمدزاده، کنشگر سیاسی؛
3. امیرپرویز پویان، کنشگر سیاسی؛
4. احسان جامی، کنشگر فرهنگی و سیاسی؛
5. پیروز دوانی، کنشگر سیاسی؛
6. اشرف دهقانی، کنشگر سیاسی؛
7. کاظم سعادتی، کنشگر سیاسی؛
8. آوتیس سلطان‌زاده (سلطانوویچ، میکائیلیان)؛ اقتصاددان و کنشگر سیاسی؛
9. مریم نمازی، کنشگر سیاسی.

شخصیت‌های دیگر

1. بیژن فاضلی (فرزند رضا فاضلی).

در دوره نظام جمهوری اسلامی ایران به دلیل استفاده از دین برای سرکوب معترضان (و دلایلی دیگر)، دین‌ناباوری از جمله، اسلام‌گریزی^[۲۲] مانند سونامی در میان جوانان ایرانی افزایش یافته‌است.^[۲۳]

بر پایهٔ برخی از آمارها نزدیک به ۵۰ درصد از جمعیت ایران در نظام جمهوری اسلامی ایران، دین‌ناباور (اعم از: خداناباور، انسانیت‌گرا، ندانم‌گرا، معنویت‌گرا و عرفان‌گرای دین‌ناباور…) شده‌اند.^{[۲۴][۲۵][۲۶]}

رشد خداناباوری و دین‌ناباوری در میان حوزویان

با اینکه شماری از سران حکومت جمهوری اسلامی، حوزوی هستند؛ پدیدهٔ خداناباوری و ندانم‌گرایی، مانند گرایش به موسیقی و همانندهای آن، در میان حوزویانِ به ویژه جوان، هر چند به گونهٔ پنهانی در حال گسترش است.^[۲۷][۲۸]

• خداناباوری در ایران
• بی‌دینی در ایران

رده:بی‌خدایی در ایران