قلعه دختر (فردوس)
قلعه دختر، قلعه‌ای به‌جای مانده از اسماعیلیان و مربوط به سده‌های پنجم و ششم هجری قمری است که در ۸ کیلومتری شمال غرب فردوس و ۲ کیلومتری روستای حسن‌آباد قرار دارد. این اثر با شماره ۲۹۹۳۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱]
| قلعه دختر فردوس | |
|---|---|
 | |
| نام | قلعه دختر فردوس |
| کشور | ایران |
| استان | استان خراسان جنوبی |
| شهرستان | شهرستان فردوس |
| اطلاعات اثر | |
| نوع بنا | سنگ و ساروج |
| کاربری | دژ، قلعه |
| دیرینگی | نامشخص |
| مالک فعلی اثر | آثار ملی ایران |
| اطلاعات ثبتی | |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۹۹۳۲ |
  قلعه دختر فردوس روی نقشه ایران ۳۴°۰۲′شمالی ۵۸°۰۳′شرقی / ۳۴٫۰۴°شمالی ۵۸٫۰۵°شرقی | |
ساختمان قلعه
این قلعه بر بالای کوهی ساخته شده‌است که اهالی روستای حسن‌آباد آن را قلعه دختر می‌نامند. این قلعه، دارای چند حصارسنگی است و در آن آثاری از حمام و برج و بارو و میخ‌های بزرگ آهنی مشاهده می‌شود. در روبروی این کوه، کوه دیگری است که شاه مرغان نامیده می‌شود و در زمستان از دهانهٔ چاهی که بر قله آن است دودی مشاهده می‌شود به نظر می‌رسد بخار آب باشد.[۲]
این قلعه دارای تونلی آجری است که به کوه قلعه، یکی دیگر از قلعه‌های تاریخی اسماعیلیان، متصل است و این راه زیرزمینی این دو قلعه را به وسیله یک راه زیرزمینی دیگر به وسط شهر تاریخی تون متصل می‌کند.[۲] در داخل این تونل زیرزمینی که پس از زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۴۷ کشف شد، اجساد بسیاری از مردگان یافت شد که در کنار هم در داخل این تونل چیده شده و دارای کفن‌هایی با آثار اسلامی و آیات قرآن بودند.[۲]