Lleida (provincia)
Lleida
| |||||
.svg) | |||||
 | |||||
| Suidheachadh | |||||
| Dùthaich | An Spàinn | ||||
| Prìomh-bhaile | Lleida | ||||
| Stèidhichte | 1833 | ||||
| Feartan fiosaigeach | |||||
| Farsaingeachd | 12,172 km² | ||||
| Àireamh-shluaigh | 442,308 (2014) | ||||
| Dlùths | 36.34/km² | ||||
| Àireamh fòn | + (973) | ||||
| Duilleag oifigeil | Riaghaltas na Roinne | ||||
'S e provincia na Spàinne a tha ann an Lleida (IPA: ʎɛjðə no ʎejðɛ, Spàinntis: Lérida). Tha e na laighe ann an Cataloinia, air an àirde an ear-thuath na dùthcha. 'S e Lleida a tha na phrìomh-bhaile. Chaidh an roinn a chruthachadh ann an 1833 le Javier de Burgos, a bha na Rùnaire na Stàite agus Leasachaidh aig an àm.[1] B' e an siostam-riaghalaidh ionadail na Frainge a chleachd e mar mhodal. Chuireadh a-steach na Coimhearsnachd fèin-riaghlaidh Chatalòinia i ann an 1978, nuair a sgrìobhadh bun-reachd ùr.[2] Sìnidh Lleida fad 12,172km²[3] agus tha 442,308 duine a' fuireach ann.[4] Le sin, 's e an 18mh roinn as motha na Spàinne a thaobh talmhainn agus an 33mh tè a thaobh àireamh-shluaigh. Tha crìochan aice le Barcelona, Huesca, Girona, Tarragona, Zaragoza, Andorra agus an Fhraing.[5] 'S e Catalanais, Ogsatanais agus Spàinntis a tha gam bruidhinn an seo.
Freumhan an ainm
Tha luchd-rannsachaidh dhen bheachd gur ann às an ainm Iltiŕta ann an Ibearais a tha an t-ainm. Fad nan linntean dh'atharrachadh fuaimeanachadh an ainm mar a leanas: Ilerda ann an Laideann nuair a bha an sgìre fo bhuaidh nan Ròmanach, لاردة (Laaridah) ann an Arabais, Leyda anns na meadhan aoisean agus mu dheireadh thall Lleida tron atharrachadh fuaimneachail l → ʎ ann an Catalanais. 'S e palatalizatció (Gàidhlig palatalachadh) an t-ainm a tha air sin.[6] Mar a b' àbhaist san Spàinn, b’ e dìreach ainm a’ bhaile a bu mhotha sa sgìre a chuireadh air an roinn.
Cruinn-eòlas
Tha iadhtag ann, a bhuineas do Lleida, air an àirde an iar-dheas na roinne a-muigh Barcelona. 'S e Pinós an t-ainm a tha air.[7] 'S e adhbharan laghail agus poileataigeach a tha as coireach gu bheil e na àite fa leth air. Chan eil ach 305 a' fuireach ann.