Campionato do Mundo de Rally

Inicios

O World Rally Championship formouse a partir de recoñecidos rallyes internacionais, nove dos cales anteriormente formaban parte do International Championship for Manufacturers (IMC), que se desenvolveu de 1970 a 1972. O Campionato Mundial de Rally de 1973 foi a tempada inaugural do WRC e comezou co 42º Rallye Automobile de Montecarlo o 19 de xaneiro.

Alpine-Renault gañou o primeiro Campionato do Mundo de Construtores co seu Alpine A110, logo do cal Lancia levouse o título por tres anos consecutivos. co Lancia Stratos HF Ferrari V6, o primeiro automóbil deseñado e fabricado especificamente para rally. O primeiro campionato de pilotos non se outorgou ata o Campionato do mundo de 1979, aínda que as tempadas do Campionato do mundo de 1977 e 1978 incluíu unha Copa FIA para Pilotos, gañada polos pilotos italiano Sandro Munari e finés Markku Alén respectivamente. O sueco Björn Waldegård converteuse no primeiro campión mundial oficial, superando a Hannu Mikkola de Finlandia por un punto. Fiat logrou o título de construtores co Fiat 131 Abarth en 1977, 1978 e 1980, Ford co seu Escort RS1800 en 1979 e Talbot co seu Sunbeam Lotus en 1981. Waldegård foi seguido polo Alemá Walter Röhrl e o finés Ari Vatanen como campións mundiais de pilotos.

Era do Grupo B

A década de 1980 viu aos coches Grupo 2 de tracción traseira e os máis populares Grupo 4 substituídos polos máis potentes catro rodas motrices Grupo B. A [Fédération Internationale du Sport Automobile | FISA]] legalizou a tracción total en 1979, pero a maioría dos fabricantes crían que era demasiada complexa para ter éxito. Con todo, despois de que Audi comezara a correr con Mikkola no novo Quattro de catro rodas motrices con éxito inmediato, outros fabricantes comezaron proxectos de tracción total. As regulacións do Grupo B introducíronse en 1982, e con só unhas poucas restriccións permitiron unha potencia case ilimitada. Audi logrou o título de construtores en 1982 e 1984 e o título de pilotos en 1983 (Mikkola) e 1984 (Stig Blomqvist). A piloto francés de Audi Michèle Mouton estivo a piques de gañar o título en 1982, pero tivo que conformarse co segundo posto despois do seu rival de Opel Röhrl. O título de 1985 parecía ir a Vatanen e o seu Peugeot 205 T16 pero un accidente no Rally da Arxentina permitiu ao seu compatriota e compañeiro de equipo Estafo Salonen tomar o título no seu lugar. O italiano Attilio Bettega tivo un choque máis grave co seu Lancia 037 no Tour de Corse e morreu instantaneamente.

O campionato de 1986 comezou con impresionantes actuacións dos finlandeses Henri Toivonen e Alen no novo Lancia Delta S4 turboalimentado e sobrealimentado, que segundo os informes podía acelerarse desde 0 a 96 km/h en 2´3 segundos, nun camiño de grava.^[3] Con todo, a tempada pronto tomou un xiro dramático. No Rally de Portugal, tres espectadores morreron e máis de 30 resultaron feridos despois de que Joaquim Santos perdese o control do seu Ford RS200. No Tour de Corse, o favorito do campionato, Toivonen e o seu copiloto Sergio Cresto morreron nun accidente no medio dunha bóla de lume logo de precipitarse por un cantil. Apenas unhas horas despois do accidente, Jean-Marie Balestre e a FISA decidiron parar o desenvolvemento dos autos do Grupo B e prohibirlles competir en 1987. Seguiu unha gran controversia cando o Peugeot de Juha Kankkunen gañou o título e despois a FIA anulou os resultados do Rally de San Remo, logrando o título diante do seu compatriota Markku Alén.

Era do Grupo A

Como o planificado Grupo S tamén se cancelou, as regulacións do Grupo A convertéronse no estándar no WRC ata 1997. Organizouse un campionato separado do Grupo A como parte do WRC xa en 1986, co sueco Kenneth Eriksson tomando o título cun Volkswagen Golf GTI 16V.^[4] Lancia foi o máis rápido en adaptarse ás novas regulacións e controlou a escena mundial de rallyes co Lancia Delta HF, gañando o título de construtores seis anos consecutivos, do 1987 ao 1992 e segue sendo a marca máis exitosa na historia do WRC. Kankkunen e Miki Biasion obtiveron dous títulos de pilotos co Lancia Delta HF. A década de 1990 viu aos fabricantes xaponeses Toyota, Subaru e Mitsubishi, converterse nos favoritos ao título. O español Carlos Sainz pilotando para Toyota Team Europe gañou os títulos de 1990 e 1992 cun Toyota Celica GT-Four. Kankkunen trasladouse a Toyota para a tempada de 1993 e gañou o seu cuarto título, con Toyota logrando a súa primeira coroa como construtor. O francés Didier Auriol levou ao equipo aínda a maiores éxitos en 1994, e pronto Subaru e Mitsubishi continuaron o éxito dos construtores xaponeses. Con Subaru o escocés Colin McRae gañou o campionato mundial de pilotos en 1995 e Subaru levouse o título de construtores tres anos seguidos. Tommi Mäkinen de Finlandia pilotando un Mitsubishi Lancer Evolution gañou o campionato de pilotos catro veces seguidas, desde o 1996 ata o 1999. Mitsubishi tamén gañou o título de construtores en 1998. Outro coche notable foi o Ford Escort RS Cosworth, que foi deseñado especificamente para rally. Foi o primeiro automóbil de produción en producir carga aerodinámica tanto na parte dianteira como traseira.

Era do World Rally Car

Para o World Rally Car de 1997, introducíronse regulacións como substitución prevista para o Grupo A (só os Mitsubishis de fábrica seguiron as regulacións desta última fórmula, ata que eles, tamén, homologaron o Lancer Evolution WRC no Rally de San Remo de 2001). Tralo éxito de Mäkinen e os fabricantes xaponeses, o fabricante francés Peugeot logrou un exitoso regreso ao Campionato Mundial de Rally. O finés Marcus Grönholm levouse o título de pilotos no seu primeiro ano completo na serie e Peugeot gañou a coroa dos construtores. O inglés Richard Burns gañou o título de 2001 cun Subaru Impreza WRC, pero Grönholm e Peugeot recuperaron ambos títulos no 2002. O 2003 viu ao noruegués Petter Solberg converterse no campión de pilotos con Subaru e Citroën continuando o éxito dos fabricantes franceses. Sébastien Loeb con Citroën pasou a controlar as seguintes tempadas co seu Citroën Xsara WRC. Citroën levouse o título de construtores tres veces consecutivas e Loeb superou o récord de catro títulos consecutivos de Mäkinen, obtendo o seu noveno campionato consecutivo en 2012. Volkswagen Motorsport entrou no campionato en 2013 e Sebastien Ogier dominou a serie con catro títulos consecutivos. No 2017 introducíronse novas regras no World Rally Car, o que xerou autos máis rápidos e agresivos.

Cada tempada consta normalmente de 13 rallies en superficies que van desde a grava e asfalto ata neve e xeo. Os puntos destes eventos calcúlanse para os campionatos mundiais de pilotos e construtores. O campionato de pilotos e o campionato de construtores son campionatos separados, pero baséanse no mesmo sistema de puntos. Isto significa, por exemplo, que Petter Solberg pilotando para Subaru pode gañar o campionato de pilotos, pero Citroën pode gañar o campionato de constutores, que é o que sucedeu en 2003, e novamente en 2006 e 2007 cando Sébastien Loeb tomou o seu terceiro e cuarto títulos do WRC pero Ford gañou o campionato de construtores.

Baixo o sistema de puntos actual, os puntos outórganse ao final de cada rally aos dez primeiros clasificados na clasificación do Campionato Mundial de Rally, así como aos dez primeiros clasificados dentro do Super 2000 e coches de produción (tamén coñecido como WRC 2), dúas rodas motrices (tamén coñecido como WRC 3) e Campionato Mundial Júnior. Todas as categorías usan a seguinte estrutura de puntos:

Malia a cantidade de pilotos que hai nun equipo, os construtores só poden nomear a dous pilotos para que puntúen para o equipo e para que puntúen por si mesmos. Como só contan os pilotos nomeados para outorgar puntos, os competidores sitúados por debaixo do décimo posto na clasificación final na xeral (se están precedidos por pilotos privados poden cualificar.

Na era actual, cada rally xeralmente consiste en entre quince e trinta etapas especiais de distancias que van desde menos de 2 km. (coñecidas como etapas súper especiais) a máis de 50 km. Estas etapas competitivas dispútanse en estradas pechadas que están unidas por tramos de estradas non competitivos, camiños abertos nos que se deben cumprir todas as normas viais dese país. De media, un día consiste nun total de 400 km de condución.^[5] Un evento de WRC comeza cun recoñecemento o martes e o mércores, permitindo aos equipos pasar polas etapas e crear ou actualizar as súas notas de copiloto. O xoves, os equipos poden pasar pola etapa shakedown para practicar e probar as súas reglaxes. A competición normalmente comeza o venres e termina o domingo, aínda que algúns rallies, especialmente o Rally de Montecarlo, poden disputarse durante catro ou cinco días. Os automóbiles comezan as etapas en intervalos de dous minutos con tempo despexado, ou intervalos de tres minutos se decídese que a visibilidade pode ser un problema para os competidores. Cada día, ten algúns parques de servizo designados entre as etapas, onde os equipos poden, dentro duns límites de tempo estritos, realizar tarefas de mantemento e reparación nos seus automóbiles. O parque de servizo tamén permite aos espectadores e os medios achegarse aos equipos e os seus automóbiles e pilotos. Entre os días, logo dun servizo de 45 minutos ao final do día, os automóbiles están encerrados nun parc fermé, unha contorna onde os equipos non teñen permiso para acceder ou traballar nos seus automóbiles.

Etapa de potencia

Presentado por primeira vez en 2011, a "power stage" é a etapa final do rally. Ata 2016 sumábanse uns puntos adicionais para o Campionato Mundial para os tres pilotos máis rápidos da etapa (independentemente de onde terminaran realmente no rally), o equipo máis rápido recibía tres puntos, o segundo máis rápido recibía dous puntos, e o terceiro- máis rápido recibía un punto. En 2017 modificouse o sistema de puntuación para que os cinco pilotos máis rápidos da etapa recibisen puntos de cinco para o primeiro e un para o quinto.

Gañadores principais (Actualizado logo do Rally de Montecarlo de 2018)

Ranquin	Piloto	Gañados
1	Sébastien Ogier	34
2	Jari-Matti Latvala	14
3	Thierry Neuville	9
4	Sébastien Loeb	7
5	Mikko Hirvonen	5

Rally 2

Orixinalmente coñecido como "SuperRally", o Rally 2 é un conxunto de regulacións que permiten a un piloto que se retira dun evento volver a ingresar ao día seguinte a cambio dunha penalización de sete minutos por cada etapa perdida. Isto permite aos pilotos que se retiran dun evento continuar e competir polos puntos do Campionato do Mundo. Con todo, se retíranse no tramo final dun mitin, non é posible reingresar. Do mesmo xeito, o uso das normas do Rally 2 queda a criterio dos organizadores do evento.

Os vehículos utilizados no Mundial de Rallies son coches de rúa preparados polos construtores e homologados pola FIA para a competición. Existe unha serie de homologacións que variou ao longo da historia. Nos anos 70, os vehículos clasificábanse en: Grupo 1, Grupo 2, Grupo 3, Grupo 4 e Grupo 5, pero esta normativa bastante complicada simplificouse nos anos 80 co nacemento dos míticos Grupos B. Estes vehículos eran demasiado potentes e pouco seguros e substituíronse polos Grupo A, debido a varios accidentes mortais no ano 1986. Durante a década dos 90 os vehículos que se usaron serían os pertencentes ao Grupo A.

No ano 1997 a FIA establece unha nova categoría que reinaría durante anos no mundial: os World Rally Car.^[6] Estes vehículos son os utilizados polos equipos oficiais (Citroën, Ford, etc), aínda que é frecuente velos tamén competindo con algún equipo privado.

Os World Rally Car xorden do regulamento sobre o Grupo A, con todo, existe unha significativa diferenza entre un coche do Grupo A e un World Rally Car, e é a que describe a homologación, xa que para homologar os primeiros requírese construír 2.500 unidades do vehículo base que inclúa motor con turbo e tracción integral, mentres que os segundos poden partir de calquera automóbil de serie de catro prazas, con motor dianteiro, lonxitude mínima de 4 m e do que se fabriquen 25.000 unidades anuais. Non é necesario que o coche posúa tracción ás catro rodas nin que o motor teña turbocompresor. Dentro das restriccións aos WRC, están que deben respectar un peso mínimo de 1.230 kg, que os motores non poden exceder os 2.000 cc e que só pode modificarse a suspensión traseira (polo tanto o eixe traseiro) en caso que o auto base sexa de tracción simple, xa que debe substituirse o eixe orixinal por un móbil para lograr a tracción integral.

Ademais dos World Rally Car, tamén se utilizan vehículos con outras homologacións: Grupo N, S1600, S2000. Estas categorías, menos competitivas, son máis utilizadas polos equipos privados, principalmente polo seu menor custo.

A aerodinámica

Usualmente a aerodinámica dos autos é máis importante nun circuíto que nun rally, pero a competición no WRC, os autos están máis preto que nunca e os equipos puxeron os seus autos baixo o microscopio para identificar calquera cousa que poida lograr unha diferenza.

As novas características aerodinámicas dos World Rally Cars como o paragolpes dianteiro, os aleróns traseiros e os sistemas de refrixeración están deseñados para asegurarse que o aire flúa por todo o auto, xere agarre e aumente a estabilidade.

Cando un auto de rally desprázase lateralmente, os dispositivos aerodinámicos vólvense menos efectivos e o auto perde agarre. Os aleróns traseiros dos autos usualmente están deseñados para asegurar o agarre ata cando o auto xira en ángulos pechados.

A ventilación do motor é outra parte clave no referente a aerodinámica. En rallys longos e moi calorosos como o Rally de Grecia, manter a temperatura do motor baixo control require o máximo posible de fluxo de aire a través do radiador e a refrixeración. Con todo, cando un auto de rally corre por seccións moi rápidas, demasiado aire con fins de refrixeranción pode producir un lastre e reducir a velocidade máxima.^[7]

Amortiguamento

Os amortiguamento dun World Rally Car componse dun soporte, dous resortes e un amortecedor en cada roda.^[8] Os amortecedores poden regularse primeiro en altura, para adaptarse ao tipo de terreo e segundo no xeito de traballar os fluxos de aceite situados dentro do propio amortecedor.

Pilotos e construtores

Tempada	Campionato de Pilotos			Campionato de Construtores
	Piloto	Coche		Construtor	Coche
2021	Sébastien Ogier	Toyota Yaris WRC		Toyota	Toyota Yaris WRC
2020	Sébastien Ogier	Toyota Yaris WRC		Hyundai	Hyundai i20 Coupe WRC
2010	Ott Tänak	Toyota Yaris WRC		Hyundai	Hyundai i20 Coupe WRC
2018	Sébastien Ogier	Ford Fiesta WRC		Toyota	Toyota Yaris WRC
2017	Sébastien Ogier	Ford Fiesta WRC		M-Sport	Ford Fiesta WRC
2016	Sébastien Ogier	Volkswagen Polo R WRC		Volkswagen	Volkswagen Polo R WRC
2015	Sébastien Ogier	Volkswagen Polo R WRC		Volkswagen	Volkswagen Polo R WRC
2014	Sébastien Ogier	Volkswagen Polo R WRC		Volkswagen	Volkswagen Polo R WRC
2013	Sébastien Ogier	Volkswagen Polo R WRC		Volkswagen	Volkswagen Polo R WRC
2012	Sébastien Loeb	Citroën DS3 WRC		Citroën	Citroën DS3 WRC
2011	Sébastien Loeb	Citroën DS3 WRC		Citroën	Citroën DS3 WRC
2010	Sébastien Loeb	Citroën C4 WRC		Citroën	Citroën C4 WRC
2009	Sébastien Loeb	Citroën C4 WRC		Citroën	Citroën C4 WRC
2008	Sébastien Loeb	Citroën C4 WRC		Citroën	Citroën C4 WRC
2007	Sébastien Loeb	Citroën C4 WRC		Ford	Ford Focus RS WRC 06/07
2006	Sébastien Loeb	Citroën Xsara WRC		Ford	Ford Focus RS WRC 06
2005	Sébastien Loeb	Citroën Xsara WRC		Citroën	Citroën Xsara WRC
2004	Sébastien Loeb	Citroën Xsara WRC		Citroën	Citroën Xsara WRC
2003	Petter Solberg	Subaru Impreza WRC 2003		Citroën	Citroën Xsara WRC
2002	Marcus Grönholm	Peugeot 206 WRC		Peugeot	Peugeot 206 WRC
2001	Richard Burns	Subaru Impreza WRC 2001		Peugeot	Peugeot 206 WRC
2000	Marcus Grönholm	Peugeot 206 WRC		Peugeot	Peugeot 206 WRC
1999	Tommi Mäkinen	Mitsubishi Lancer Evolution VI		Toyota	Toyota Corolla WRC
1998	Tommi Mäkinen	Mitsubishi Lancer Evolution V		Mitsubishi	Mitsubishi Lancer Evolution V
1997	Tommi Mäkinen	Mitsubishi Lancer Evolution IV		Subaru	Subaru Impreza WRC
1996	Tommi Mäkinen	Mitsubishi Lancer Evolution III		Subaru	Subaru Impreza 555
1995	Colin McRae	Subaru Impreza 555		Subaru	Subaru Impreza 555
1994	Didier Auriol	Toyota Celica Turbo 4WD		Toyota	Toyota Celica Turbo 4WD
1993	Juha Kankkunen	Toyota Celica Turbo 4WD		Toyota	Toyota Celica Turbo 4WD
1992	Carlos Sainz	Toyota Celica Turbo 4WD		Lancia	Lancia Delta HF Integrale
1991	Juha Kankkunen	Lancia Delta Integrale 16V		Lancia	Lancia Delta Integrale 16V
1990	Carlos Sainz	Toyota Celica GT-Four		Lancia	Lancia Delta Integrale 16V
1989	Miki Biasion	Lancia Delta Integrale		Lancia	Lancia Delta Integrale
1988	Miki Biasion	Lancia Delta Integrale		Lancia	Lancia Delta Integrale
1987	Juha Kankkunen	Lancia Delta HF 4WD		Lancia	Lancia Delta HF 4WD
1986	Juha Kankkunen	Peugeot 205 Turbo 16 E2		Peugeot	Peugeot 205 Turbo 16 E2
1985	Timo Salonen	Peugeot 205 Turbo 16		Peugeot	Peugeot 205 Turbo 16
1984	Stig Blomqvist	Audi Quattro		Audi	Audi Quattro
1983	Hannu Mikkola	Audi Quattro		Lancia	Lancia Rally 037
1982	Walter Röhrl	Opel Ascona 400		Audi	Audi Quattro
1981	Ari Vatanen	Ford Escort RS1800		Talbot	Talbot Sunbeam Lotus
1980	Walter Röhrl	Fiat 131 Abarth		Fiat	Fiat 131 Abarth
1979	Björn Waldegård	Ford Escort RS1800*		Ford	Ford Escort RS1800
1978	Markku Alén***	Fiat 131 Abarth**		Fiat	Fiat 131 Abarth
1977	Sandro Munari***	Lancia Stratos HF		Fiat	Fiat 131 Abarth
1976	Non houbo título de pilotos		Lancia	Lancia Stratos HF
1975	Non houbo título de pilotos		Lancia	Lancia Stratos HF
1974	Non houbo título de pilotos		Lancia	Lancia Stratos HF
1973	Non houbo título de pilotos		Alpine-Renault	Alpine-Renault A110
* – Björn Waldegård pilotou un Mercedes 450 SLC en dous rallies en 1979
** – Markku Alén pilotou un Lancia Stratos HF en dous rallies en 1978
*** – Entre 1977 e 1978 o campionato de pilotos chamábase FIA Cup for Rally Drivers.
Non houbo Campionato de Pilotos entre 1973 e 1976.
Referencias[9][10]

Actualizado despois do Rally de Montecarlo de 2022.

Vitorias por nacionalidade^[12]

	Nación	Total
1	Francia	201
2	Finlandia	181
3	Reino Unido	46
4	Suecia	43
5	Italia	30
	España	30
7	Estonia	19
8	Alemaña	17
	Noruega	17
10	Bélxica	16

Vitorias por construtor^[13]

	Construtor	Total
1	Citroën	102
2	/ Ford[a]	92
3	Lancia	73
4	Toyota	69
5	Peugeot	48
6	Subaru	47
7	Volkswagen	44
8	Mitsubishi	34
9	Audi	24
10	Fiat	21

Rally	73	74	75	76	77	78	79	80	81	82	83	84	85	86	87	88	89	90	91	92	93	94	95	96	97	98	99	00	01	02	03	04	05	06	07	08	09	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	Tot.
Rally de Gales																								[14]																											46
Rally de Córsega																								[14]																											40
Rally de Portugal																								[14]																											42
Rally de Finlandia																							[14]																												48
Rally de Sanremo																							[14]																												29
Rally Safari																							[14]																												31
Rally Press-on-Regardless																																																			2
Rally de Montecarlo																								[14]																											45
Rally Acrópole																							[14]																												40
Rally de Suecia																						[14]																													45
Rallye de Marrocos																																																			3
Rally de Polonia																																																			6
Österreichische Alpenfahrt																																																			1
Rally Rideau Lakes																																																			1
Critérium du Quebec																																																			3
Rally de Nova Zelandia																																																			32
Rallye Costa do Marfil[15]																																																			15
Rally da Arxentina																							[14]																												37
Rally do Brasil																																																			2
Rally Olympus																																																			3
Rally de Australia																						[14]																													25
Rally Cataluña																						[14]																													30
Rally de Indonesia																																																			2
Rally da China																																																			1
Rally de Chipre																																																			8
Rallye de Alemaña																																																			17
Rally de Turquía																																																			9
Rally de Sardeña																																																			18
Rally de México																																																			16
Rally do Xapón																																																			7
Rally de Noruega																																																			2
Rally de Irlanda																																																			3
Rally de Xordania																																																			2
Rally de Alsacia																																																			5
Rally de Bulgaria																																																			1
Rally de Chile																																																			1
Rally de Estonia																																																			3
Rally de Monza																																																			2
Rally do Ártico																																																			1
Rally de Croacia																																																			2
Rally de Ypres																																																			1
Total	13	8	10	10	11	11	12	12	12	13	12	12	12	13	13	13	13	12	14	14	13	10	8	9	14	13	14	14	14	14	14	16	16	16	16	15	12	13	13	13	13	13	13	13	13	13	13	7	12	12	627

*cancelado durante a tempada^[16]* Verde rallies disputados* Rosa rallies anulados

Ligazóns externas

• Sitio web oficial do Campionato Mundial de Rally

Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "lower-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondente