Reserva da biosfera
As reservas da biosfera son lugares para proba de proxectos de desenvolvemento sustentable da iniciativa Programa sobre o Home e a Biosfera da Unesco.[1] As reservas abranguen territorios con ecosistemas terrestres, mariños e costeiros nos que se fomentan proxectos que permitan avanzar no desenvolvemento social preservando o valor ecolóxico do territorio. Búscase conservar a biodiversidade e a diversidade cultura, o desenvolvemento económico sostible, e a investigación, a educación e a formación da sociedade.[1]
As reservas da biosfera deben incluír unha ou varias área protexidas, onde se conservará súa biodiversidade, e zonas na que se promoven iniciativas de desenvolvemento sostible e conservación.[2] As entidades locais e os gobernos deben ser quen propoñan novas reservas. Un comité internacional avaliaraos para ser declarados como reserva natural, o cal obrigará aos solicitantes ao cumprimento da súa finalidade.[2]
A lexislación española a través da lei 42/2007 e a lei 5/2019 galega recoñécenas como áreas protexidas por instrumentos internacionais e asentan o marco legal para o recoñecemento da figura de reserva da biosfera no estado e a súa forma de xestión.[3][4]
Dentro da Rede Mundial de Reservas da Biosfera do programa MaB creáronse ata o 2020 714 reservas da biosfera. Están en 129 estados da UNESCO e 21 deles son reservas transfronteirizas.[5][2]
Obxectivos
As reservas da biosfera decláranse dentro dunha Rede Mundial de Reservas da Biosfera no Programa sobre o Home e a Biosfera (en inglés Man and Biosphere programme). A rede de biosferas decláranse nos plenos do programa e, por incumprimento dos obxectivos, pódense anular. Buscan acadar un aproveitamento racional e sustentable dos recursos e dos ecosistemas do territorio. Foméntase o diálogo entre as comunidades locais e a súa a participación en decisións do uso dos recursos da reserva, foméntase a involucración de científicos coa política de conservación da biodiversidade e foméntase as políticas de redución da pobreza e da mellora da calidade de vida das persoas.
O programa MAB promove as colaboracións entre os países dos hemisferios norte cos do sur, e os do sur entre eles. Fomenta o intercambio de experiencias na implantación dos programas das reservas da biosfera e as prácticas aplicadas.
A rede de reservas da biosfera
En 2020 había un total de 701 reservas declaradas en 124 países, das cales 21 son transfronteirizas. Algúns países como Myanmar aínda tiveron a súa primeira reserva en 2015. En xuño de 2017 no consello internacional da reserva da biosfera e no programa biosfera de París decidiuse a retirada de 17 lugares dos Estados Unidos e 3 de Bulgaria. Porén, engadíronse outros 23 de todo o mundo.[6]
| Rexións da UNESCO | Número def Reservas da biosfera | Número de Estados |
|---|---|---|
| África | 70 | 28 |
| Estados Árabes | 301 | 11 |
| Asia e o Pacífico | 142 | 24 |
| Europa e América do Norte | 302 | 36 |
| América do Sur, América Central e o Caribe | 125 | 21 |
Espazos nas reservas da biosfera
Nunha reserva da biosfera débese incluír:[2]
- unha zona núcleo, área centrais protexida e con especial interese de conservación da súa biodiversidade,
- unha zona tampón, área de transición arredor das área núcleo na que se limitan as actividades non relacionadas coa súa conservación,
- e unha zona de transición, na que se promoven as actividades de conservación de biodiversidade e unha economía sustentable.
Isto faise co obxectivo de manter un desenvolvemento sustentábel dos recursos naturais e as comunidades humanas que habitan nelas. Este esforzo require investigación, seguimento, educación e preparación.
Reservas da biosfera en Galiza
Galiza conta con sete reservas da biosfera declaradas. Dúas delas transcenden os límites galegos e teñen parte súa en Asturias (Río Eo, Oscos e Terras de Burón) e Portugal (o Gerês-Xurés).[7]
| Nome | Interterritorial | Declaración | Área | Habitantes |
|---|---|---|---|---|
| Área de Allariz[8] | Non | 29/06/2005 | 21.482 ha. | 9.867 |
| Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo[9] | Non | 28/05/2013 | 116.724,3 ha. | 189.902 |
| Gerês-Xurés[10] | Si (Galego-Portuguesa) | 27/05/2009 | 330.874 ha. | 76.301 |
| Os Ancares Lucenses e Montes de Cervantes, Navia e Becerreá[11] | Non | 27/10/2006 | 53.664 ha. | 3.252 |
| Río Eo, Ozcos e Terras de Burón[12] | Si (galego-asturiana) | 19/06/2007 | 159.379 ha. | 30.413 |
| Terras do Miño[13] | Non | 8/11/2002 | 363.668,9 ha. | 172.966 |
| Ribeira Sacra, Serras do Oribio e Courel[14][15] | Non | 15/09/2021 | 306.534,77 ha. | 75.000 |
Notas
Véxase tamén
Ligazóns externas
- Programa do Home e da Biosfera da UNESCO (en inglés)