Vibo Valentia

No principio da súa historia foi unha localidade da tribo dos brucios,^[2] que a chamanan Veip (de onde provén Vibo). Segundo Estrabón, establecéronse alí colonos de Locros, cidade da Magna Grecia, e a cidade pasou a chamarse Hipponio (en grego antigo, Ἱππώνιον),^[3] ou sinxelamente Hippo, en osco ou brucio, que se transformou en Vibo.

En 389 a.C foi ocupada por Dionisio I de Siracusa, que a destruíu e trasladou os seus habitantes a Siracusa, e entregou o seu territorio á cidade de Locros. Ao cabo de dous anos (379 a.C.), os cartaxineses restableceron a independencia de Hippo e permitiron o regreso dos seus habitantes desde o exilio.

Non pasou moito tempo tras a súa recobrada liberdade cando caeu de novo en mans dos brucios, pouco despois do 356 a.C. En 294 a.C. conquistouna Agatocles, tirano de Siracusa (317-289 a.C.) e titulado rei desde 304 a.C., que a utilizou como base para as súas empresas militares e construíu un porto cunha estación naval (epineion). Pero cando Agatocles partiu da cidade, a gornición foi atacada e destruída polos brucios, que recuperaron Vibo. Conservárona até que toda a Brucia pasou a Roma.

En 218 a.C. o seu territorio (Vibonensis ager) foi asolado pola frota cartaxinesa, aínda que non se menciona a cidade durante as operacións de Aníbal en Brucia.

Xunto ao asentamento grego constituíuse unha colonia romana, de 4.000 persoas (incluíndo 300 cabaleiros) e desde entón foi coñecida polo nome de Valentia, en 192 a.C. O nome grego, Hippo, foi conservado pola poboación, moitas veces utilizando a forma brucia, Vibo, até que finalmente foi coñecida como Vibo Valentia.

Foi unha das principais cidades do sur de Italia. A actividade principal do seu porto era a exportación de madeira. Nel construíronse varias dársenas. Cicerón mencionouna como "nobre e ilustre cidade municipal".

Os triúnviros prometeron a cidade aos seus soldados. Xulio César utilizouna como base naval contra Pompeio na Segunda Guerra Civil da República de Roma e foi atacada por Casio.^[6] Augusto serviuse dela como base naval na súa loita contra Sexto Pompeio. Despois declarou o territorio de Valentia exento de ser distribuído entre os soldados para asegurar a lealdade da cidade. Máis tarde recibiu unha colonia, mencionada no Liber Coloniarum.^[7]

Durante todo o Imperio romano foi un municipium, mencionado por moitos autores latinos. Aparece nos Itinerarios do século IV. Na inscrición da Vía Popilia aparece unicamente como Valentia. Na época imperial, cando as dúas comunidades (Hippo e Valentia) xa estaban unidas, pasou a chamarse Vibo Valentia. Estrabón chamouna Vibona Valentia, pero probabelmente é un erro.

A deusa Proserpina tiña un templo dedicado en Valentia, cuxas ruínas aínda se mencionan no século XI, cando Roxerio I de Sicilia levou as súas columnas para adornar a catedral de Mileto.

O historiador Duris de Samos dixo que cerca da cidade había unha cova e unhas fontes onde estaba o corno de Amaltea, que foi adornado e colocado alí por Gelón de Siracusa.

Os bizantinos fortificaron a cidade pero os sarracenos destruíron a fortificación no século X. Frederico II Hohenstaufen reconstruíuna e cambiou o seu nome polo de Monteleone. Frederico foi o artífice da cidade moderna. En 1070, os normandos construíron un castelo no sitio da antiga acrópole.^[8]

Unhas pequenas ruínas poden aínda verse na actual poboación de Bivona, a uns 5 km de Monteleone, que corresponden probabelmente á cidade grega, mentres que a cidade romana estaba no mesmo lugar que Monteleone, pero non quedan restos.

Monteleone foi declarada capital da Calabria Ulterior polos franceses no século XIX.

Bibliografía

• Michele Furci (1994): Monteleone: Provincia del Regno di Napoli (1806-1816). Vivo Valentia: Edizioni Mapograf.
• Romano Michele A. (2006): L'archeologia di Paolo Orsi a Monteleone Calabro (1912-1925). Vivo Valentia: Soc.coop. Nuova Qualecultura A R.l. ISBN 978-88-9527-000-2.
• Francesco Albanese (1974): Vibo Valentia nella sua storia. 2 Volumes. Vibo Valentia: Ed. Grafica Calabrese.
• Fulvio Mazza (1995): Vibo Valentia. Storia, cultura, economia. Soverìa Mannelli, Catanzaro, Calabria: Rubbettino Editore. ISBN 978-88-7284-419-9.