બનાસકાંઠા જિલ્લો

જિલ્લાનો કુલ વિસ્તાર ૧૨,૭૦૩ ચોરસ કિલોમીટર છે અને તે રાજ્યમાં વિસ્તારની દ્રષ્ટિએ બીજો ક્રમ ધરાવે છે.

મુખ્ય નદીઓ

• બનાસ
• સીપુ
• સરસ્વતી
• લુણી
• બાલારામ
• અર્જૂની
• ઉમરદાશી
• લડબી

પર્વતો

• અરવલ્લી
• જેસોરની ટેકરીઓ

હવામાન

બનાસકાંઠા વિષમ હવામાન ધરાવે છે. આબોહવા એકંદરે સૂકી છે. ઉનાળામાં સખત ગરમી અને ઉત્તરે આવેલા રણને કારણે શિયાળામાં સખત ઠંડી પડે છે.^[૩] ભૌગોલિક રીતે બનાસકાંઠાનો ઉતર પૂર્વ ભાગ પહાડી પ્રદેશ છે. જયારે મઘ્ય ભાગ સપાટ અને રેતાળ છે. પશ્ચિમનો ભાગ કચ્છના રણનો વિસ્તાર છે તે ખારો પ્રદેશ છે.

બનાસકાંઠામાં બે અભયારણ્યો બાલારામ અંબાજી વન્યજીવ અભયારણ્ય અને જેસોર રીંછ અભયારણ્ય આવેલા છે.

બનાસકાંઠા જિલ્લો ૧૪ તાલુકાઓમાં વિભાજીત કરવામાં આવ્યો છે.

• અમીરગઢ
• કાંકરેજ
• ડીસા
• થરાદ
• દાંતા
• દાંતીવાડા
• દિયોદર
• ધાનેરા
• પાલનપુર
• ભાભર
• વડગામ
• વાવ
• લાખણી
• સુઈગામ

૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી પ્રમાણે બનાસકાંઠા જિલ્લાની વસ્તી ૩૧,૧૬,૦૪૫^[૨] વ્યક્તિઓની છે, જે મંગોલિયા દેશની વસ્તી સમાન છે^[૫] અથવા અમેરિકાના આયોવા રાજ્ય જેટલી છે.^[૬] દેશના કુલ ૬૪૦ જિલ્લાઓમાંથી વસ્તીની દ્રષ્ટિએ તેનો ક્રમ ૧૧૧મો આવે છે.^[૨] ૨૦૦૧-૧૧ના દાયકા દરમિયાન વસ્તી વધારાનો દર ૨૪.૪૩% રહ્યો હતો.^[૨] બનાસકાંઠા જિલ્લામાં જાતિ પ્રમાણ ૯૩૬ અને સાક્ષરતા દર ૬૬.૩૯% છે.^[૨]

વિધાનસભા બેઠકો

લોકસભા બેઠક

બનાસકાંઠામાં એક લોકસભા બેઠકનો સમાવેશ થાય છે.

• ચંદ્રકાંત બક્ષી - ગુજરાતી લેખક.
• હરીભાઇ ચૌધરી - રાજ્ય કક્ષાના ગૃહમંત્રી અને સંસદ સભ્ય
• બી. કે. ગઢવી - ભૂતપૂર્વ સંસદ
• પ્રણવ મિસ્ત્રી - સંશોધક, સેમસંગ રીસર્ચ અમેરિકાના સિનિયર વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ
• રણછોડદાસ પગી - ભારતીય સૈન્યના પગી
• ગૌતમ અદાણી - ભારતીય ઉદ્યોગપતિ
• માવજીભાઈ દેસાઈ - ચેરમેન, APMC ડીસા
• ગેનીબેન ઠાકોર - વાવ ધારાસભ્ય

• અંબાજી - યાત્રાધામ.
• બાલારામ - બાલારામ નદીના કિનારે આવેલું સ્થળ.^[૭] અહીં શિવમંદિર અને બાલારામ પેલેસ આવેલો છે, જે નવાબના મહેલમાંથી હોટેલમાં પરિવર્તિત કરવામાં આવ્યો છે. બાલારામની નજીક બાલારામ અંબાજી વન્યજીવ અભયારણ્ય આવેલું છે.
• વિશ્વેશ્વર - મહાદેવ મંદિર અને પર્યટન સ્થળ.
• નડાબેટ- નડેશ્વરી માતાનું મંદિર અને સીમા દર્શન ^[૮]
• ઢીમા - ધરણીધર મંદિર
• આનંદ ધામ - એટા
• શેણલમાતા મંદીર - માંગરોળ
• તુલસી ધામ - નારોલી
• કુંભારિયાનાં દેરા - કુંભારિયા
• ગેળા હનુમાન - ગેળા
• જબરેશ્વર મહાદેવ મઠ, જાવલ - ગુલાબભારથી અને સુખથીભારથી મહારાજની જીવંત સમાધિ.
• શ્રી અગિયારમુખી હનુમાનજી મંદિર - ભુરીયા.
• નીલકંઠ મહાદેવ, લોદરાણી.

• બનાસ ડેરી
• કૃષિ યુનિવર્સિટી, સરદાર કૃષિનગર
• બનાસકાંઠા લોક સભા મતવિસ્તાર

• ગુજરાતી વિશ્વકોશમાં બનાસકાંઠા જિલ્લો.
• બનાસકાંઠા જિલ્લા પંચાયતની વેબસાઇટ સંગ્રહિત ૨૦૨૦-૧૧-૧૪ ના રોજ વેબેક મશિન