Անգլոման
Անգլոմանն (լատին․՝ Angli , «անգլիացի» և հուն․՝ φίλος , philos, «ընկեր») այն մարդն է, որը հիանում է Անգլիայով, նրա մարդկանցով և մշակույթով։ Անգլոմանիան արտահայտվում է նաև անգլերենի նկատմամբ խանդավառությամբ, և քանի որ անգլերենը լայն տարածում ունի Անգլիայից դուրս, այն դուրս է եկել անգլիական մշակույթի շրջանակներից։ Հականիշն է անգլոֆոբիան։
«Անգլոման» բառն առաջին անգամ 1864 թվականին հրատարակել է Չարլզ Դիքենսն իր «Ամբողջ տարին» գրական ամսագրում՝ երբ նկարագրում էր Revue des deux Mondes (Երկու աշխարհների վերանայում) ֆրանսիական ամսագիրը որպես «զարգացած և փոքր-ինչ «անգլոման» հրատարակություն»[1]։
Հազվադեպ օգտագործվում է նաև «բրիտոֆիլ» տերմինը։
Նկարագրություն
Որոշ դեպքերում «անգլոմանիա» տերմինը ներկայացնում է անհատի գնահատանքը Անգլիայի պատմության և ավանդական անգլիական մշակույթի հանդեպ(օր.՝ Ուիլյամ Շեքսպիր, Ջեյն Օսթին, Սեմյուել Ջոնսոն)։ Անգլոմանիան կարող է բնութագրվել նաև որպես սեր բրիտանական միապետության, կառավարման համակարգի և հաստատությունների նկատմամբ։ Անգլոմանները բավականություն են ստանում անգլիական ֆիլմերից, հեռուստահաղորդումներից, կատակերգություններից, գրքերից, ամսագրերից, ավանդույթներից (օր.՝ բրիտանական Սուրբ ծննդյան ճաշ)[2], ավտոմեքենաներից։ Սիրում են անգլիացի դերասաններին, մոդելավորողներին, երաժիշտներին։
Անգլոմաններն օգտագործում են բրիտանական անգլերենի ուղղագրություն՝ ամերիկյանի փոխարեն (օր.՝ colour color-ի, centre center-ի, traveller traveler-ի փոխարեն)։ Վերջին շրջանում Միացյալ Նահանգներում աճել է բրիտանական անգլերենի արտահայտությունների կիրառումը առօրյա խոսակցություններում և լուրերի թողարկումներում[3][4]։ Այդ միտումը, թյուրիմացությունը և ամերիկացիների կողմից այդ արտահայտությունների չարաշահումը դարձել է թե՛ ամերիկյան, թե՛ անգլիական լրատվամիջոցների հետաքրքրության առարկա։ Միտումը հատկապես վառ է արտահայտված Միացյալ Նահանգների հյուսիսարևելյան շրջանում։
Տարածում
18-րդ դարում Եվրոպայում ու Ռուսաստանում և 19-րդ դարի սկզբին Ֆրանսիայում անգլոմանիան համարվում էր նշանավոր էլիտար երևույթ։ Անգլոմանների թվին էին դասվում որոշ ազդեցիկ քաղաքական գործիչներ, դիվանագիտական կորպուսի ներկայացուցիչներ։ Անգլոմանիայի գաղափարները բավականին տարածված էին նաև ռուսական նավատորմում։