Արաու

Արաու
Բնակավայր
	Արաու
	շվեյց. գերմ.՝ Aarau
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Շվեյցարիա
Հիմնադրված է	1240 թ.
Մակերես	12,34 կմ²
ԲԾՄ	384 մետր
Պաշտոնական լեզու	գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ
Բնակչություն	▲21 503 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	062
Փոստային դասիչ	5000, 5001 և 5004
Ավտոմոբիլային կոդ	AG
Պաշտոնական կայք	aarau.ch
	Արաու (Շվեյցարիա)
	Արաու (Շվեյցարիա)
	Արաու Վիքիպահեստում

Արաու^[3]^[4], նաև Աարաու^[5] (գերմ.՝ Aarau), քաղաք Շվեյցարիայի հյուսիսում, Աարա գետի վրա, Արգաու կանտոնի վարչական կենտրոնը^[6]։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 368 մ բարձրության վրա։Մունիցիպալիտետի տարածքը կազմում է 894 հա, որից օգտագործվում է 491 հա-ն։Арау

Բնակչություն

Բնակչության թվաքանակի դինամիկան այսպիսի տեսք ունի․

1800 թվական — 2,5 հազար մարդ
1850 թվական — 4,6 հազար մարդ
1910 թվական — 9,6 հազար մարդ
1941 թվական— 13 հազար մարդ
1950 թվական — 14,3 հազար մարդ
1960 թվական— 17 հազար մարդ
1980 թվական— 15,8 հազար մարդ
2000 թվական— 15,5 հազար մարդ
2005 թվական— 15,6 հազար մարդ

Բնակչության թիվը իր բարձրագույն կետին է հասել 1960 թվականին, որին հաջորդող տարիների ընթացքում նվազել է 8 %-ով։ Բնակչության 20,4 %-ը կազմում են օտարերկրացիները, որոնցից մոտավորապես մեկ երրորդը նախկին Հարավսլավիայից գաղթածներն են։Բնակչության բողոքական մասը գնալով նվազել է՝ 2000 թվականին կազմելով բնակչության 43,5 %-ը։ Բնակչության 29,2 %-ը կաթոլիկ են, 4,8 %-ը՝ մուսուլմաններ, 3,2 % -ը՝ ուղղափառներ։

Պատմություն

Արաուի տարածքում հայտնաբերվել են նեոլիթյան դարաշրջանի արտեֆակտներ, բրոնզե դարի բնակավայրի ավերակներ, հռոմեական փայտե կամրջի մնացորդներ։Քաղաքը կառուցվել է մոտավորապես 1240 թվականին։ Առաջին հիշատակությունը վերաբերում է 1256 թվականին^[7], իսկ քաղաքային իրավունքներ նրան տրվել են 1283 թվականին։ Հաբսբուրգների իշխանության տակ է գտնվել մինչև 1415 թվականին նրա ավերվելը Բեռնի բնակիչների կողմից։1712 թվականին այստեղ հաշտություն է կնքվել՝ վերջ դնելով Տոգենբուրգյան պատերազմին։1798 թվականի մարտին քաղաքը զբաղեցվել է ֆրանսիական զորքերի կողմից և հայտարարվել Հելվետյան հանրապետության մայրաքաղաք՝ դառնալով միացյալ Շվեյցարիայի առաջին մայրաքաղաքը։ 1803 թվականին քաղաքը դարձել է ընդլայնված Արգաու կանտոնի մայրաքաղաքը։

Արտադրությունը ներառում է զանգակներ, մաթեմատիկական առարկաներ, քիմիական նյութեր, կոշիկներ և այլ ապրանքներ։ Արաուն հայտնի է իր արտադրած գործիքների, կտորների և զանգակների բարձր որակով^[8]։

Ճարտարապետություն

Հին քաղաքն ունի քառակուսի ձևավորում՝ բաղկացած չորս մասից։ Քաղաքի յուրահատուկ բնութագիրն է՝ տների վերնաճակատների զարդարանքը, ինչի շնորհիվ Արաուն անվանում են «գեղեցիկ վերնաճակատների քաղաք»։Աշտարակի ամրությունը 19-րդ դարի է, քաղաքային եկեղեցին՝ 1471-1478 թվականների, քաղաքապետարանի շենքը՝ 1515 թվականի, «Արդարադատության շատրվանը»՝ 1634 թվականի, Օբերերտուրմի ժամային աշտարակը՝ զարդարված կուբիստական ոճով արված «Մահվան պարը» որմնանկարով՝ 1966 թվականի։

Թանգարաններ

Գեղարվեստական պատկերասրահ(Aargauer Kunsthaus)
Ցուցահանդեսներ (Forum Schlossplatz)
Արաուի թանգարան (Naturama Aargau)
Ոստիկանության թանգարան (Polizeimuseum)
Քաղաքի թանգարան (Stadtmuseum)
Թանգարան Heimatmuseum
Էլեկտրականության թանգարան (Elektro Museum)
Պատմության թանգարան (Historisches Museum)
Եկեղեցու գանձատուն (Kirchenschatz-Museum)

Քաղաքային կառույց

Քաղաքային ժողովը ընտրում է բնակիչների կողմից 4 տարով և բաղկացած է 50 մարդուց։ Շրջանի մակարդակով ղեկավարման որոշ հարցեր լուծվում են ուղիղ ժողովրդավարության միջոցով։ Կան անհրաժեշտ և ոչ անհրաժեշտ, հանրաքվեի դրվող հարցեր, իսկ բնակչությունն ունի օրենսդրական նախաձեռնության իրավունք։

Սպորտ

Արաու ֆուտբոլային ակումբը խաղում է շվեդական բարձր լիգայում սկսած 1902 թվականից։ Նա երեք անգամ հաղթել է երկրի չեմպիոնատում (1912,1914,1993) և շահել է Շվեյցարիայի գավաթը(1985)։Հանդբոլի «ТВ Сур» ակումբը երկու անգամ հաղթել է շվեցարական առաջնությունում։