Էվան Գերշկովիչ
Էվան Գերշկովիչ (անգլ.՝ Evan Gershkovich, հոկտեմբերի 26, 1991[1], Նյու Յորք, ԱՄՆ[2]), ամերիկացի լրագրող, 2022 թվականի հունվարից The Wall Street Journal թերթի թղթակից։ Աշխատել է Ռուսաստանում, Ուկրաինայում և հետխորհրդային տարածաշրջանի մյուս երկրներում։
| Էվան Գերշկովիչ անգլ.՝ Evan Gershkovich | |
|---|---|
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 26, 1991[1] (32 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Նյու Յորք, ԱՄՆ[2] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ[3] |
| Կրթություն | Բոլդուն քոլեջ (2014)[4] և Փրինսթոնի ավագ դպրոց (2010)[5] |
| Մասնագիտություն | լրագրող և լրագրող |
| Աշխատավայր | The Wall Street Journal[3] |
| Ծնողներ | հայր՝ Միխայիլ Գերշկովիչ[6][7], մայր՝ Էլլա Միլման[6][7] |
| Կայք | evangershkovich.com |
2023 թվականի մարտին Գերշկովիչը, լրտեսության մեղադրանքով, ձերբակալվել է Եկատերինբուրգում, ինչը դարձել է 1986 թվականից ի վեր առաջին անգամ Ռուսաստանում այս մեղադրանքով ամերիկացի լրագրողի ձերբակալության առաջին դեպքը[8]։
Կենսագրություն
Էվան Գերշկովիչը ծնվել է 1991 թվականին Նյու Յորքում և մեծացել Նյու Ջերսիում՝ Խորհրդային միությունից գաղթած հրեաների ընտանիքում[9][10]։ Ունի մեկ քույր՝ Դանիելը։ Մայրը՝ Էլլա Միլմանը, մեծացել է Սանկտ Պետերբուրգում, հայրը՝ Միխայիլ Գերշկովիչը ծնունդով Օդեսայից էր։ Նրանք առանձին-առանձին 1979 թվականին ներգաղթել էին Միացյալ Նահանգներ[11]։
2010 թվականին ավարտել է Փրինսթոնի ավագ դպրոցը։ Նույն տրին ընդունվել և 2014 թվականին ավարտել է Բոուդին քոլեջը՝ ստանալով փիլիսոփայության և անգլերենի բակալավրի աստիճան[12]։ Քոլեջում եղել է մարզիկ, խաղացել քոլեջի ֆուտբոլի հավաքականում[13]։ Տիրապետում է ռուսերենի, ընտանեկան անունը Վանյա է[11][14][15]։ 2017 թվականից ապրում է Մոսկվայում[16]։
Լրագրողական կարիերա
2016 թվականին The New York Times (NYT) թերթում դարձել է լրատվական հարցերով օգնական։ Ավելի ուշ, NYT-ի գործընկերներից մեկի խորհրդով, որոշել է տեղափոխվել է Ռուսաստան[17]։ 2017 թվականից որպես թղթակից աշխատել է Ռուսաստանում, սկզբում The Moscow Times թերթում, իսկ այնուհետ Ֆրանսպրես լրատվական գործակալությունում[9][14]։ Գրել է բնապահպանության, այդ թվում Ամուր գետում սաղմոնի անհետացման ու Յակուտիայի հրդեհների, ինչպես նաև փոքր ազգերի լեզուների անհետացման ու COVID-19 համավարակի մասին[17]։ 2022 թվականի հունվարից սկսել է աշխատել The Wall Street Journal պարբերականում[9]։ Նրա հոդվածները հրապարակվել են նաև The Economist-ում, MIT Technology Review-ում, Foreign Policy-ում, Politico Europe-ում և այլ լրատվամիջոցներում։ Էվանը եղել է BBC-ի, NPR-ի և France 24-ի ու այլ հեռուստաընկերությունների հյուր[16]։
Լրտեսության մեջ մեղադրանքներ
Ձերբակալություն
2023 թվականի մարտին Գերշկովիչը ժամանել էր Եկատերինբուրգ՝ հարցազրույց վերցնելու հանրային կապերի մասնագետ Յարոսլավ Շիրշիկովից։ Հարցազրույցի թեման էր հանրության վերաբերմունքը «Վագներ» մասնավոր զինվորական կազմակերպության կողմից հավաքագրման գործընթացին։ Իր տելեգրամյան ալիքում Շիրշիկովը գրել էր, որ հարցազրույցի ընթացքում քաղաքով մեկ ուղեկցել է Գերշկովիչին և ծանոթացրել հոդվածի մի քանի հերոսների հետ[18]։ Հանրային կապերի մասնագետը նաև հայտարարել է, որ լրագրողը, առաջին հերթին, հետաքրքվել է հանրության կողմից վագներականների նկատմամբ հետաքրքրությամբ[19], ինչպես նաև դրա ղեկավար Եվգենի Պրիգոժինի, Սվերդլովսկի մարզի իշխանությունների ու Եկատերինբուրգի պատմության թանգարանի տնօրեն Իգոր Պուշկարյովի միջև առկա կոնֆլիկտի։ Republic-ի գլխավոր խմբագիր ու It’s My City-ի հրատարակիչ Դմիտրի Կոլեզևի խոսքով՝ Ուրալ իր այցից առաջ Գերշկովիչը իրեն հարցրել է Եկատերինբուրգի մասին։ Էվանը հետաքրքրվում էր, թե ով կարող է խոսել իր հետ, ինչ հետաքրքիր բաներ էին կատարվում այդ քաղաքում վերջին ժամանակաշրջանում։ Լրագրողը նաև պլանավորում էր խոսել Ельцин-центр-ի, «Сима-ленд»-ի ղեկավարության հետ, այցելել «Վագներ» մասնավոր զինվորական կազմակերպության հավաքագրման կենտրոն, ինչպես նաև մեկնել Նիժնի Տագիլ[20]։ Շիրշիկովի հետ հարցազրույցից հետո, Գերշկովիչը մեկնել է Մոսկվա, իսկ այնուհետ դարձյալ վերադարձել Եկատերինբուրգ, որից հետո դադարել է կապի դուրս գալ խմբագրության հետ[21]։
Մարտի 29-ին «Вечерние ведомости»-ն գրեց, որ Եկատերինբուրգում Կառլ Լիբկնեխտի փողոցի վրա գտնվող Bukowski Grill ռեստորանի մոտից, ենթադրաբար, քաղաքացիական հագուստով ուժայինները տղամարդում նստեցրել են միկրոավտոբուս[22]։ Նրա գլխին անց են կացրել բրդյա շապիկ, իսկ ականատեսները չեն ֆիքսել բերման ենթարկվածի դեմքը։ Յարոսլավ Շիրշիկովը ենթադրել է, որ բերման ենթարկվածը եղել է Էվան Գերշկովիչը[16]։
Մարտի 30-ին Անվտանգության դաշնային ծառայությունը հայտարարեց, որ Գերշկովիչը լրտեսության մեղադրանքով ձերբակալվել է Եկատերինբուրգում։ Ռուսական կողմի վարկածով՝ ամերիկացի լրագրողը պետական գաղտնիք պարունակող տվյալներ էր հավաքում ռուսական ռազմաարդյունաբերական համալիրներից մեկի ձեռնարկության վերաբերյալ[19]։
Ձերբակալման վերաբերյալ տեղեկատվության հրապարակումից հետո The Wall Street Journal-ը մեկնաբանել է այն. «Wall Street Journal-ը խորապես մտահոգված է Գերշկովիչի անվտանգության վերաբերյալ»[23]։ The Wall Street Journal-ը հերքել է Գերշկովիչի հասցեին հնչած մեղադրանքները։ Բացի այդ, պարբերականի աղբյուրը նշել է, որ Մոսկվայում ԱՄՆ դեսպանությունը չի ծանուցվել Գերշկովիչի ձերբակալման վերաբերյալ։ Ամերիկյան դիվանագետները գործի վերաբերյալ տեղեկատվություն ստանալու համար դիմել են ռուսական իշխանություններին[24]։
Դատական գործընթաց
Մարտի 30-ի կեսօրին ձերբակալված Գերշկովիչը տեղափոխվեց Մոսկվայի Լեֆորտովյան շրջանային դատարան։ Լեֆորտովյան դատարանի մամլո ծառայությունը իր չաթից հեռացրել է այն լրագրողներին, որոնք հարցնում էին Էվան Գերշկովիչի դատական գործընթացի վերաբերյալ հաղորդագրությունների բացակայության պատճառների մասին[25]։ Արդյունքում, դատարանի մամուլի ծառայությունը հայտարարեց, որ լրագրողը մեկուսարանում կմնա առնվազն մինչև 2023 թվականի մայիսի 29-ը[26]։ Նրան սպառնում է մինչև 20 տարի ազատազրկում[27]։
Ապրիլի 18-ին Մոսկվայի քաղաքային դատարանը մերժեց 50 միլիոն ռուբլով Էվան Գերշկովիչին ազատ արձակելու վերաբերյալ պաշտպանող կողմի միջնորդությունը[28]։
Պարգևներ
Լրագրողների և հեղինակների ամերիկյան համայնքի Crisis Coverage Awards-ի պատվավոր հիշատակում «Առողջապահական համակարգում երկար տարիներ կրճատումներ են եղել։ Հիմա ուսանող բժիշկները հայտնվել են կորոնավիրուսի դեմ պայքարի առաջնագծում» հոդվածի համար, որը հրապարակվել է The Moscow Times-ում[29]։