Կալցիտրիոլ

Կալցիտրիոլի սինթեզն ընթանում է 3 փուլով։ Սկզբում մաշկում ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցությամբ նախավիտամինից առաջանում է խոլեկալցիֆերոլ։ Երկրորդ փուլը կապված է լյարդի հետ, որտեղ խոլեկալցիֆերոլի հիդրօքսիլացման արդյունքում առաջանում է 25(OH)D3 (25-հիդրօքսիկալցիֆերոլ)։ Վերջինս անցնում է արյուն և կապվում α-գլոբուլինի հետ։ Այն ֆիզիոլոգիական խտաստիճաններով կալցիումի փոխանակության վրա գրեթե չի ազդում։ Երրորդ փուլն իրականացվում է երիկամներում, որտեղ առաջանում է կալցիտրիոլը, որը հանդիսանում է վիտամին D3-ի առավել ակտիվ ձևը^[2][3]։

Այս հորմոնն ինակտիվանում է լյարդում։

Կալցիտրիոլի հիմնական ազդեցությունն արտահայտվում է աղիներում կալցիումի ներծծման խթանմամբ։ Միաժամանակ աղիներում այս հորմոնը խթանում է նաև ֆոսֆատների ներծծումը։ Կալցիտրիոլի երիկամային ազդեցություններն արտահայտվում են նեֆրոնի խողովակիկներում ֆոսֆատների և կալցիումի հետներծծման խթանմամբ, իսկ ոսկրերում խթանում է օստեոբլաստների գործունեությունը^[4][5]։

Կալցիտրիոլի պակասից կարող է առաջանալ ռախիտ կամ օստեոմալյացիա։ Պարաթհորմոնն ու թերկալցիումարյունությունը խթանում են կալցիտրիոլի առաջացումը։