Կլաուս Հասելման
Կլաուս Հասելման (Klaus Hasselmann; հոկտեմբերի 25, 1931[1], Համբուրգ, Վայմարյան Հանրապետություն[2]), գերմանացի ֆիզիկոս, օվկիանոսագետ, օդերևութաբան, կլիմայագետ, վիճակագիր։ Պատվավոր պրոֆեսոր, փիլիսոփայության դոկտոր (1957)։ Max Planck Institute for Meteorology-ի պատվավոր հիմնադիր տնօրեն (1974-1999), 1988-1999 թվականներին նաև German Climate Computing Centre-ի առաջին գիտական տնօրեն։ Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ։ Գլոբալ տաքացման 2-րդ ամենաշատ մեջբերված գիտնականը 1991 թվականից 2001 թվականներին[12]։ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (2021)։
Կենսագրություն
1934 թվականին նրա ընտանիքը գաղթել է Անգլիա, իսկ 1949 թվականին վերադարձել Համբուրգ։ 1950-1955 թվականներին Համբուրգի համալսարանում սովորել է ֆիզիկա և մաթեմատիկա, պաշտպանել է դիպլոմային աշխատանքը պրոֆեսոր Կառլ Վիգհարդտի ղեկավարությամբ։ Նրա համակուրսեցիներն այնտեղ էին Վոլֆգանգ Կունդտը և Էվալդ Ռիխտերը, իսկ դասախոսներից մեկը՝ Պասկուալ Յորդանը։ 1955-1957 թվականներին Գյոթինգենի համալսարանում և Մաքս Պլանկի անվան հիդրոաերոդինամիկայի ինստիտուտում սովորել է ֆիզիկա և հիդրոաերոդինամիկա, նույն 1957 թվականին առաջինում ստացել է ֆիզիկայի դոկտորի աստիճան պրոֆեսոր Վալտեր Տոլմինի ղեկավարությամբ։ 1957-1961 թվականներին պրոֆեսոր Կարլ Վիգհարդտի օգնական-հետազոտող։ 1961-64 թվականներին եղել է Լոս Անջելեսի Կալիֆորնիայի համալսարանի ասիստենտ և ասոցացված պրոֆեսոր։ Այնտեղ նրան հրավիրել է Ուոլթեր Մանկը, ում հետ ծանոթացել է նույն 1961 թվականին։ 1963 թվականին Կլաուս Հասելմանը բնակություն է հաստատել Համբուրգում, 1964-66 թվականին դասախոսել է Համբուրգի համալսարանում, 1966-75 թվականներին եղել է նրա պրոֆեսորը։ 1974 թվականին հիմնադրել է Max Planck Institute for Meteorology-ը և տնօրենի պաշտոնը զբաղեցրել մինչև 1999 թվականը։ 1988-1999 թվականներին German Climate Computing Centre-ի առաջին գիտական տնօրեն[13]։ 1999 թվականից՝ պատվավոր տնօրեն։ European Climate Forum-ի հիմնադիր։ Նրա աշակերտների թվում է օվկիանոսագետ Քեռն Քենյոնը։
Եվրոպական ակադեմիայի անդամ (1988), եվրոպական գիտությունների և արվեստի ակադեմիա, Deutsche Meteorologische Gesellschaft, Gesellschaft für Angewandte Mathematik und Mechanik, ամերիկյան երկրաֆիզիկական միության անդամ, երկրի մասին գիտությունների Եվրոպական միության պատվավոր անդամ, պատվավոր ֆելլո Royal Meteorological Society (2014)[14]։
Ամուսնացել է 1957 թվականին, ունի երեք երեխա։
Seventy Years of Exploration in Oceanography: A Prolonged Weekend Discussion with Walter Munk գրքի հեղինակ (2010)։
Պարգևներ և պատվոգրեր
- James B. Macelwane Medal (1964)
- Sverdrup Gold Medal Award (1971)
- Environment Prize (German Environment Foundation) (1998)
- Почётный доктор Университета Восточной Англии (2000)
- Vilhelm Bjerknes Medal (2002)[15]
- Ոսկե մեդալ իսպանական University of Alcalá (2005)
- IMSC award (2007)[16]
- BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award (2009)[17]
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ (2021) «երկրային կլիմայի ֆիզիկական մոդելավորման և տատանումների քանակական վերլուծության և գլոբալ տաքացման հուսալի կանխատեսման համար»[18]
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- https://www.mpimet.mpg.de/en/staff/externalmembers/klaus-hasselmann/ Արխիվացված 2021-10-14 Wayback Machine
- Европейская академия
- https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/33645
- https://globalclimateforum.org/portfolio-item/hasselmann/
- Scientific symposium to honour MPI-M’s founding director Klaus Hasselmann(չաշխատող հղում) (11.11.2011)
- Атмосфера Земли и Современная энергетика
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կլաուս Հասելման» հոդվածին։ |