Հենրի Թոմաս Քոլբրուկ

Հենրի Քոլբրուկը ծնվել է Լոնդոնում, երկրորդ բարոնետ սըր Ջորջ Քոլբրուկի երրորդ որդին է։ Նա ստացել է տնային կրթություն^[6] և արդյունքում՝ արդեն տասնհինգ տարեկանում զգալի առաջընթաց է գրանցել դասական գիտությունների և մաթեմատիկայի ոլորտում։ 12-16 տարեկանում գտնվել է Ֆրանսիայում։ 1782 թվականին Հենրի Քոլբրուկը նշանակվել է դպիրի պաշտոնում Հնդկաստանում։ Մեկ տարի անց նա տեղափոխվել է Կալկաթա նահանգի ֆինանսական բաժին, իսկ երեք տարի անց տեղափոխվել է Տիրհութի ֆինանսական բաժին։ 1789 թվականին տեղափոխվել է Պուռնիա, որտեղ ուսումնասիրել է Հնդկաստանի այս հատվածի ռեսուրսները և տպել 1795 թվականին ոչ պաշտոնական հրատարակված «Բենգալիայում գյուղատնտեսության և առևտրի վերաբերյալ գրառումները», որոնցում նա քարոզել է Մեծ Բրիտանիայի և Հնդկաստանի միջև ազատ առևտուրը^[6]։ Տիրհութում և Պուռնիայում գտնվելու ընթացքում Քոլբրուկը շատ է հետաքրքրվել սպորտով։

Հնդկաստանում տասնմեկ տարի անցկացնելուց հետո Հենրի Քոլբրուկը սկսել է սանսկրիտ սովորել, և հենց նրան էլ վստահվել է թարգմանել մեծ «Հինդուիզմի օրենքների ժողովածուն»՝ հինդուական օրենքի մոնումենտալ ուսումնասիրությունը, որը սըր Ուիլյամ Ջոնսոնը անավարտ էր թողել։ Նա թարգմանել է երկու տրակտատ՝ Վիջնյանեշվարայի «Միտակշարան» և Ջիմութավահանայի «Դայաբհագան»՝ «Սեփականության իրավունքը» խորագրով։ 1799 թվականին նա ուղարկվել է Նագպուր՝ հատուկ առաքելությամբ, և վերադարձից հետո նշանակվել է նոր վերաքննիչ դատարանի դատավոր, որը հետագայում անձամբ ղեկավարել է։

1805 թվականին լորդ Ռիչարդ Ուելսլիի կողմից լորդ Քոլբրուկը նշանակվել է Ֆորթ Ուիլյամ քոլեջի սանսկրիտի և հինդուական իրավունքի պրոֆեսոր։ Կալկաթայում գտնվելու ընթացքում նա գրել է «Սանսկրիտի քերականություն» (1805), հինդուական կրոնական արարողությունների վերաբերյալ մի շարք աշխատություններ, «Վեդաների ակնարկ» աշխատությունը, որը երկար ժամանակ այդ թեմայով Անգլիայում կատարված աշխատանքների համար ստանդարտ էր։ 1807 թվականինին նա դարձել է Ֆորտ Ուիլյամի Գերագույն խորհրդի անդամ, և յոթ տարի անց վերադարձել հայրենիք^[6]։ 1820 թվականին հիմնադրել է Թագավորական աստղագիտական ընկերությունը։ Նա հաճախ ղեկավարում էր հասարակական հանդիպումները առաջին նախագահ Ուիլյամ Հերշելի բացակայության պայմաններում և նրա մահից հետո ընտրվել է երկրորդ նախագահ՝ ծառայելով 1823–1825 թվականներին։ 1823 թվականին նաև Թագավորական ասիական ընկերության հիմնադիրն էր^[6][7][8][9]։Նա եղել է Թագավորական ասիական ընկերության տնօրենը, և ընկերության դատավարություններում շատ արժեքավոր աշխատանքներ կապվում են նրա անվան հետ։

• «Բենգալիայի գյուղատնտեսությունը և առևտուրը» (The Agriculture and Commerce of Bengal, 1792)
• «Աստվածաշնչյան թարգմանություններ պարսկերեն» (Bible translations into Persian, Calcutta, 1804)
• «Կոշա կամ սանսկրիտի բառարան» (Kosha, Or Dictionary of the Sanscrit Language by Umura Singha with an English Interpretation and Annotations by H.T. Colebrooke, 1807)
• «Հանրահաշվի թվաբանություն և մենիզմ» '('Algebra, with Arithmetic and mensuration: from the Sanscrit of Brahmegupta. By Brahmagupta, Bhāsakārācārya. (translated by Colebrooke, 1817)
• «Տարբեր ակնարկներ» (Miscellaneous Essays. 1837, London: W.H. Allen & Company.)
• «Հինդիների կրոնի և փիլիսոփայության մասին» (On the Religion and Philosophy of the Hindus. published 1858 London: Williams & Norgate.)

Ընտանիք

Քոլբրուկը ամուսնացել է Էլիզաբեթ Ուիլքինսոնի հետ 1810 թվականին։ Ամուսնությունը կարճ է տևել, Էլիզաբեթը մահացել է 1814 թվականին^[5]։ Քոլբրուկը հնդիկ կանանցից ուներ մի քանի անօրինական երեխաներ^[10]։

• Քոլբրուկի էջի Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի կայքում

• Buckland, C. E., ed. (1906). "Colebrooke, Henry Thomas" in Dictionary of Indian Biography. London: Swan Sonnenschein & Company. Pp. 87–88. Also available online at: "Colebrooke, Henry Thomas", archive.org.
• Colebrooke, Thomas E. (1873). "Life of Colebrooke" in Frederick Max Müller's Chips from a German Workshop, (1875). Vol. IV, pp. 377–317. London: Longmans, Green & Company. Also available here in reprint edition (1881): "Life of Colebrooke", archive.org.
• Higgenbothom, J. J. (1874). "Colebrooke, Henry Thomas" in Men Whom India Has Known: Biographies of Eminent Indian Characters. Madras: Higgenbothom & Company. Pp. 75–79. Also available online: "Colebrooke, Henry Thomas", archive.org.
• Rocher, Rosane and Ludo (2011). The Making of Western Indology: Henry Thomas Colebrooke and the East India Company. London: Routledge for the Royal Asiatic Society. 978-0415336017

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հենրի Թոմաս Քոլբրուկ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հենրի Թոմաս Քոլբրուկ» հոդվածին։