Մորմ (բույս)

Տարածված է Սյունիքի, Վայոց ձորի, Արարատի, Տավուշի, Լոռու մարզերում։ Աճում է գետերի և առվակների ափերին, անտառներում, թփուտներում, այգիներում, բանջարանոցներում, ճամփեզրերին։

Երևանի պայմաններում մորմը լավ է աճում նաև բաց տարածքներում, ուղիղ արևի կիզիչ ճառագայթների տակ։

Ցողունի բարձրությունը մինչև 2 մ է։ Տերևներն ամբողջական են կամ կենտ-փետրաձև։ Ծաղկաբույլը հովանոցանման է, ծաղիկները՝ կարմրավուն, սպիտակ, կապույտ։ Ծաղկում է հունիս-օգոստոսին։ Պտուղը հյութալի կամ մսալի, երկբուն, բազմասերմ հատապտուղ է։

Թունավոր է։ Որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են. պարունակում են ստերոիդներ, ալկալոիդներ, ֆլավոնոիդներ, ճարպաթթուներ, եթերայուղեր, ածխաջրեր, օրգանական թթուներ։ Բժշկության մեջ կիրառվում է շնչառական օրգանների, մաշկավեներային, ստամոքսաղիքային համակարգի հիվանդությունների, կատաղության և էպիլեպսիայի բուժման համար։ Որոշ տեսակներ միջատասպան են։ Մեղրատու է։ Աճեցնում են նաև որպես գեղազարդիչ բույս։

Շատ են տարածված S pseudocapsicum S-ը և capsicastrum Link-ը։ Առաջինի պտուղները կարմրավուն են կամ դեղին, ունենում է մինչև 1,2 մ բարձրություն։ Երկրորդ տեսակը մանր է, կեռասանման կարմիր պտուղներով։ Թփի բարձրությունը լինում է մինչև 60 սմ։ Երկու տեսակն էլ թունավոր է։ Բազմանում է սերմերներով։ Ցանքը կատարում են հունվար-փետրվար ամիսներին, ցանկարկղերի մեջ։ Մեկ անգամ նախածլելուց հետո սերմնաբույսերը նախապես դնում են 7սմ-անոց ծաղկամանների մեջ, որտեղ մնում են մինչև բաց տարածքում դնելը։ Մինչ տնկելը խորհուրդ է տրվում մարգագետիննները պարարտացնել գոմաղբով և տորֆահողով։ Տնկելու ամենալավ ժամանակը մայիսի առաջին տասնօրյակն է։ Լավ արդյունք կստացվի, եթե բույսերը տնկվեն իրարից 30-40 սմ հեռավորության վրա^[1]։

Ըստ The Plant List կայքի դասը ընդգրկում է 747 տեսակ^[2].

• Solanum aviculare
• Solanum dulcamara
• Solanum incanum
• Solanum laciniatum Aiton
• Solanum lycopersicum
• Solanum mammosum
• Solanum melongena
• Solanum muricatum
• Solanum nigrum
• Solanum pseudocapsicum
• Solanum quitoense
• Solanum retroflexum
• Solanum rostratum
• Solanum sessiliflorum
• Solanum tuberosum

• Бернардино де Саагун, Куприенко С.А. Общая история о делах Новой Испании. Книги X-XI: Познания астеков в медицине и ботанике / Ред. и пер. С. А. Куприенко.. — К.: Видавець Купрієнко С.А., 2013. — 218 с. — (Месоамерика. Источники. История. Человек). — ISBN 978-617-7085-07-1

• Solanaceae Source — A worldwide taxonomic monograph of all species in the genus Solanum.
• Паслён на сайте USDA NRCS(անգլ.)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորմ (բույս)» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորմ (բույս)» հոդվածին։