Պենտոբարբիտալ
Պենտոբարբիտալ, բարբիտուրատ, բժշկության մեջ օգտագործվում է որպես քնաբեր՝ կալիումի և նատրիումի աղերի տեսքով։ Ամենահայտնի ապրանքային անվանումն է «Նեմբուտալ» (Նեմբուտալ)։ Բարձր լուծելիության պատճառով պենտոբարբիտալը արագ գործող բարբիտուրատ է։
 | |
|---|---|
 | |
| Նույնացուցիչներ | |
| CAS համար | 76-74-4 |
| PubChem CID | 4737 |
| DrugBank | 00312 |
| CompTox Dashboard (EPA) | |
| ECHA InfoCard | 100.000.895  |
Գերդոզավորման դեպքում, ինչպես մյուս բարբիտուրատները, պենտոբարբիտալը մահվան պատճառ է դառնում շնչառության կանգի։ 2011 թվականից այն ԱՄՆ-ում օգտագործվել է մահացու ներարկման միջոցով մահապատիժ կատարելու համար, սակայն Դանիական Lundbeck ընկերությունը՝ ԱՄՆ-ում դեղամիջոցի արտադրողը եւ մատակարարը, հրաժարվել է այն վաճառել բանտերին եւ ուղղիչ հաստատություններին այդ նպատակով, ինչը դեղամիջոցի փոխարինման անհրաժեշտություն է առաջացրել[1][2]։ Այն օգտագործվում է էվթանազիայի համար, օրինակ, Նիդեռլանդներում[3], Օրեգոնում (ԱՄՆ)[4], Շվեյցարիայում[5]։
Նեմբութալի օգնությամբ 1978 թվականին ինքնասպան է եղել Վլադիմիր Մայակովսկու սիրեցյալ Լիլյա Բրիկը[6][7]։ Ենթադրվում է նաև, որ պենտոբարբիտալի գերդոզավորման արդյունքում 1962 թվականին մահացել է հայտնի դերասանուհի Մերիլին Մոնրոն։
Դեղաբանական տեղեկատվություն
Դեղը ունի քնաբեր ազդեցություն[8]։
Մեծահասակների համար սովորաբար 0,1 գրամ դեղաչափով[9], երեխաների համար՝ 0,01-0,1 գրամ, կախված տարիքից և քաշից։
Դեղը տրվում է օրական 2-3 անգամ[9]։
Անասնաբուժության մեջ օգտագործվում է որպես անզգայացնող միջոց[10], օգտագործվում է նաև խոշոր կենդանիների էֆթանազիայի համար։
Հակացուցումները
Լյարդի և երիկամների հիվանդություններ, քրոնիկ ցավեր, ծանր ասթմա կամ COPD, նախորդ հոգեկան հիվանդություններ կամ ինքնասպանության փորձեր, նախորդ կախվածություններ թմրանյութերից կամ ալկոհոլից, հղիություն[9]։
Իրավական կարգավիճակ
Ռուսաստանում նատրիումի էթամինալը ներառված է թմրամիջոցների, հոգեմետ նյութերի և դրանց պրեկուրսորների II ցուցակում, որոնց շրջանառությունը Ռուսաստանի Դաշնությունում սահմանափակ է, և որոնց նկատմամբ սահմանվում են վերահսկողության միջոցառումներ[11][12]։
Ավստրալիայում պենտոբարբիտալի օգտագործումը վերահսկվում է, արգելվում է դրա ներմուծումը երկիր[13]։ Մեծ Բրիտանիայում այն կոչվում է «B դաս», ԱՄՆ-ում՝ ցուցակ 2 АБН (Controlled Substances ակտ, ԱԿՍԿՆ 2270)[9]։ Դեղատոմսով դեղամիջոց է։
Կենդանիների էվթանազիայում պենտոբարբիտալի լայն կիրառումը հանգեցնում է բնության մեջ դեղամիջոցի կուտակմանը և վայրի կենդանիների որոշ տեսակների, մասնավորապես՝ արծիվների մահվան։ ԱՄՆ-ում պենտոբարբիտալի օգնությամբ սպանված կենդանիների դիակները ենթակա են այրման կամ թաղման զգալի խորության վրա (1,5 մ և ավելի)[14][15]։